Onderzoek Het hoeft geen betoog meer dat fors moet worden ingegrepen om de uitstoot van CO2 terug te dringen om nog een klimaatramp te voorkomen. Het IPCC, een onafhankelijk wetenschappelijk orgaan dat alle bestaande klimaatwetenschap in de wereld beoordeelt, trekt in haar laatste rapport (IPCC, 2007) onder andere de conclusie dat met een zekerheid van 90 tot 95% is vastgesteld dat de opwarming van de aarde het gevolg is van menselijke uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer, waarvan CO2 de belangrijkste is en dat wat betreft de toename van CO2 geldt dat van de menselijke activiteiten, de verbranding van fossiele brandstoffen de belangrijkste is. Het terugdringen van dit fossiel energiegebruik dat grotendeels voor de energievoorziening wordt gebruikt is daarom van het grootste belang en reden voor een energietransitie naar een duurzame energievoorziening. In dit kader is het promotieonderzoek ‘gebiedsgerichte energetische systeemoptimalisatie’ uitgevoerd.
Samenvatting proefschrift Leo Gommans
Onderzoeksvraag
Dit promotieonderzoek maakt deel uit van het breder onderzoek “Synergie tussen regionale planning en exergie”, afgekort SREX, dat met onderzoekers van verschillende Nederlandse universiteiten is uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de regeling ’Energie Onderzoek Subsidie – Lange Termijn’ (EOS LT) met steun van Agentschap NL. De doelstelling van het onderzoeksprogramma SREX is het stimuleren van synergie tussen ruimtelijke planning en energie op regionale schaal, door exergie als uitgangspunt te nemen bij het ontwikkelen van algemeen toepasbare, duurzame inrichtingsprincipes, ontwerpstrategieën en ruimtelijke concepten. De algemene doelstelling van het SREX-onderzoek is het ontwikkelen van een op regionale schaal optimaal energiesysteem uitgaande van het exergieprincipe en dus de optimale benutting van de potentie van energiebronnen en de consequenties daarvan voor de ordening van ruimtelijke functies en de gebouwde omgeving [Roo et al., 2005].
Vanuit deze algemene doelstelling is voor het promotieonderzoek ‘gebiedsgericht energetische systeemoptimalisatie’ de onderzoeksvraag als volgt geformuleerd: Aan welke voorwaarden dient een (ontwerp)technisch hulpmiddel, waarmee ruimtelijke planning op regionale schaal kan worden ondersteund, te voldoen opdat een optimaal energiesysteem kan worden ontwikkeld, uitgaande van het exergieprincipe en dus de optimale benutting van (de potentie van) energiebronnen?
Een duurzame energievoorziening
Het doel van dit promotieonderzoek is om enerzijds te komen tot een hulpmiddel waarmee een optimaal energiesysteem ontwikkeld kan worden en anderzijds om plannen op regionale schaal te ontwikkelen (casestudies voor Zuidoost-Drenthe en Zuid-Limburg) die moeten leiden tot een optimaal energiesysteem. Daarvoor is onderzocht wat we onder een optimaal energiesysteem moeten verstaan en met welke maten we moeten meten om dit te kunnen beoordelen. Geconcludeerd wordt dat een duurzame energievoorziening meer behelst dan het beperken van het fossiel energiegebruik. Analoog aan de definitie van duurzame ontwikkeling van Brundtland (Brundtland, 1987), wordt een duurzame energievoorziening gedefinieerd als; Een energievoorziening die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Duurzaamheid gaat dan over de schaarste van de hulpbronnen waarmee welvaart wordt voortgebracht, zowel nu als in de toekomst. De oppervlakte van de aarde is eindig; Grondstoffen kunnen opraken en de opnamecapaciteit van de atmosfeer en onze natuurlijke omgeving kent haar grenzen.
Zie voor de volledige publicatie:
Door Leo Gommans
TU Delft Bouwkunde, architectuur '90 (Adviseur) BOOM-Maastricht
