Herinrichting Peize: uniek en energiek gebiedsproces

Het bijzondere is dat er in dit project 3 uitvoeringsdoelen zijn gecombineerd: het verbeteren van de landbouwstructuur (3500 hectare), het versneld aanleggen van natuurgebieden (1700 hectare EHS) en waterbeheersing in combinatie met die 1700 hectare EHS. Aanvankelijk is het project gestart in 2000 als herinrichtingsproject in opdracht van de provincie Drenthe. Nadat er een flinke overstroming is geweest in het gebied in 1998, kwam het Waterschap Noorderzijlvest er in 2005 bij als opdrachtgever.

De projectvoorbereiding is in 3 jaar tijd gerealiseerd en de realisatie in 5 jaar. Dat is ongekend kort voor een herinrichtingsproject. Waardoor heeft het zo snel kunnen gaan en welke rol had DLG daarin?

De bestuurscommissie is met het projectbureau in het gebied gaan zitten. Gespecialiseerde medewerkers van waterschap en provincie zijn gedurende de voorbereiding van het project uitgeleend aan DLG. DLG was verantwoordelijk voor het project- en procesmanagement. Door met een team fulltime aan de voorbereiding te werken, slim planprocessen te koppelen en met een goed communicatieproces en sturing vanuit de bestuurscommissie hebben we snel en doelgericht kunnen werken. In 3 jaar tijd zijn er 2 inrichtingsplannen, 2 bestemmingsplannen en m.e.r. (milieu-effect-rapportage) doorlopen en is er 500 hectare grond aangekocht. Vervolgens hebben wij met een team de uitvoering opgepakt waarbij met kennis, creativiteit en een goed overleg met de gebiedspartners het project in 5 jaar is gerealiseerd.

De bestuurscommissie bestond uit bestuurders van het waterschap, de gemeenten Noordenveld en Tynaarlo, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en LTO-Noord en een onafhankelijk voorzitter. Daarnaast zijn het Kadaster en de provincie adviseurs. Deze heeft keuzes gemaakt op basis van de m.e.r. Ook heeft de commissie zelf, ondersteund door DLG, de voorlichting gedaan met een eigen huisstijl en een communicatiemedewerker. Dit alles is geborgd door bestuurlijk overleg met het waterschap en de provincie, de opdrachtgevers, en DLG. Beide opdrachtgevers zijn gelijkwaardige partners in het project, zowel in bestuurlijke als financiële zin. Bij keuzes, zoals een onverwacht veenterpenonderzoek, die je altijd in een project moet maken is dit van belang gebleken waardoor we koers en tempo konden blijven houden.

Op welke manier is het project gecommuniceerd naar de bewoners en betrokkenen?

We hebben zeer regelmatig en gebiedsgericht gecommuniceerd vanuit duidelijke kaders. Vanaf het allereerste begin hebben we aan de belanghebbenden duidelijk gemaakt waarop ze nog wel en waarop ze geen invloed konden hebben. Zo konden de bewoners die aan de rand van het projectgebied woonden nog wel invloed uitoefenen op de kades die aangelegd zouden worden voor de waterveiligheid. Om met de bewoners te overleggen zijn huiskamerbezoeken afgelegd bij elk van hen.

Ik denk ook dat het belangrijk is geweest dat we de zorgpunten van de bewoners serieus hebben genomen. We hebben ons aan onze afspraken gehouden. En we hebben als commissie met één mond gesproken. Allemaal zaken waardoor het project vlot en naar tevredenheid heeft kunnen verlopen. Uiteindelijk zijn er maar een beperkt aantal procedures naar de rechtbank en Raad van State gegaan.

Peize lijkt hiermee een project dat als een visitekaartje voor DLG kan gelden, denk ik?

Ja, dat vind ik wel. We hebben laten zien dat we een belangrijke en betrouwbare partner kunnen zijn in dergelijke projecten, door vlot te werken en ons aan gemaakte afspraken te houden. We bereiken de gewenste resultaten in goede samenwerking met andere partijen. Er zijn heel veel mensen en groepen die het project komen bekijken zoals andere waterschappen, afdelingen van overheden en organisaties betrokken bij het landelijk gebied, de Triodosbank (financiert een deel van de waterschapsbijdrage),werkbezoeken van EU-partners en de Unie van Waterschappen. Ze zijn allemaal onder de indruk van de aanpak, snelheid en het resultaat van zowel de schaalgrootte als hoe het er buiten uitziet.

Tenslotte: Op 14 maart vindt het praktijkcongres Gebiedsontwikkeling 2013 plaats. Jij bent één van de sprekers. Kun je daar alvast iets over vertellen?

Het valt mij op dat dit mooie project bij bezoekers meer gaat leven als je er met hen over praat: woorden op papier worden dan beelden. Ik hoop dat op de 14e ook te bereiken en dat deelnemers naar huis gaan met een enthousiast verhaal over een groot uniek project in het hoge noorden van Nederland. Daarbij zal het meer gaan om wat nu bepaalt dat je succes hebt dan de projectmanagementregels.

Eerste foto: Robert Wierenga, tweede foto: Wim Lutmer

Zie ook:

- Praktijkcongres Gebiedsontwikkeling 2013 'Werkzame ontwikkelstrategieën?'
- Praktijkcongres Gebiedsontwikkeling 2013: Peize in Drenthe, uniek en energiek gebiedsproces