Persoonlijk Een jaar geleden won het studententeam van de TU Delft de prestigieuze hyperloop-wedstrijd in Californië met hun technische ontwerp voor dit futuristische transportconcept. De belofte van de hyperloop is dat reizigers met meer dan duizend kilometer per uur in een halfuur van Amsterdam naar Parijs kunnen flitsen. In welke vorm kunnen we de hyperloop verwachten in Nederland en hoe verhoudt dit nieuwe vervoersmiddel zich straks tot andere mobiliteitsconcepten? Is het bijvoorbeeld een concurrent voor de trein?
Impact hyperloop op stedelijke omgeving
Sterke urbanisatie
De studenten van de TU Delft geloven zelf niet dat met de komst van de hyperloop - zwevende passagiersmodules die door een (zo goed als) vacuüm buis schieten – er in Nederland een nieuw wijdvertakt infrastructureel netwerk zal ontstaan. Jelle van der Zon, student en civiel technicus van het team ‘Delft Hyperloop’: “Hiervoor zijn de kosten van het project te hoog. Pas op langere afstanden kan er daadwerkelijk voordeel mee worden behaald.” De hyperloop zal vooral een alternatief zijn voor het vliegtuig en zo fungeren als ruggengraat van de Europese infrastructuur, schat Van der Zon in. Toch verwacht het studententeam wel degelijk veranderingen voor de Nederlandse samenleving. ”Planografisch gezien zullen meer mensen dichter bij de hyperloopstations gaan wonen, aangezien deze gebieden beter bereikbaar worden. Bedrijven zullen zich hierdoor ook in deze gebieden gaan vestigen. Dus meer urbanisatie rondom stations”.
NS: Geen bedreiging
“De hyperloop, als die er komt, vormt geen bedreiging voor NS maar is dan complementair aan ons reizigersvervoer.” Dat zegt bij NS Stations Sebastiaan de Wilde, directeur Stationsontwikkeling en Onderhoud. Gelet op de naar verwachting initiële hogere ticketprijs, schat hij in dat een relatief kleine groep reizigers gebruik zal maken van deze ‘tussenvorm tussen trein en vliegtuig’. Dat het een point-to-point verbinding blijft, maakt ook dat hij verwacht dat het nieuwe systeem het openbaar vervoer niet echt op z’n kop zet.
Zelfrijdende auto gamechanger
Van en naar het opstappunt blijven hyperloop-reizigers net als treinreizigers afhankelijk van ander vervoer. “Dat vormt voor NS ook het grootste vraagstuk. Dat deur-tot-deur vervoer moet super efficiënt zijn, wil je meer mensen in de trein krijgen.” De echte ‘gamechanger’ voor de trein wordt volgens De Wilde daarom de zelfrijdende auto. Omdat die mensen voor hun deur oppikt en bij het station kan afzetten, en er op de plaats van bestemming ook een klaar staat om ze te vervoeren naar waar ze moeten zijn.
Hyperloop zet OV niet op z’n kop
Spin-offs voor spoorsector
De Wilde acht het trouwens goed mogelijk dat de hyperloop straks gebruik maakt van NS-stations. Het nieuwe transportsysteem zou zo ook voor extra ‘business’ zorgen voor die stations, zoals light rail en metro dat nu al doen. Maurice Unck, tot en met voor kort directeur Commercie en Ontwikkeling bij NS, zinspeelde daar ook op. Bij de aankondiging begin dit jaar dat het NS Innovatiefonds het Delft Hyperloop-project financieel ondersteunt, zei hij dat NS dat ook doet “vanwege de mogelijke spin-offs voor de spoorsector”
Forse ruimtelijke impact
Maar De Wilde moet het allemaal nog zien gebeuren, gelet op de forse ruimtelijke impact van het nieuwe systeem en de naar verwachting hoge aanlegkosten. “Ons land is heel dicht bebouwd en ligt al vol met infrastructuur, dus waar leg je die buis neer, langs het spoor of de snelweg, er boven of ondergronds? En hoe pas je het in stedelijke gebieden in? Daar kom je voor behoorlijke uitdagingen te staan.” Een hyperloop tussen Schiphol en Lelystad, acht hij wel haalbaar, omdat dit een directe verbinding betreft tussen die twee luchthavens. TNO denkt dat die verbinding al in 2023 een feit kan zijn.
Zelfrijdende auto vergroot reikwijdte treinsysteem
De Wilde voorspelt dat de zelfrijdende auto wel een sterk positief effect zal hebben op het spoorvervoer’. “Die vergroot straks de reikwijdte van ons treinsysteem”, licht hij toe. “De zelfrijdende auto gaat echt helpen om de provincie en zeker gebieden als Oost-Groningen en Zeeland beter te ontsluiten voor de trein. Ook omdat het denk ik steeds moeilijker wordt om op dat soort plekken een betaalbare busdienst te organiseren. Dus voor de regio zie ik de combinatie van zelfrijdende auto en een intercity verbinding echt als ideaal.”
Stations aanpassen
De Wilde verwacht dat het trein/zelfrijdende auto systeem een verder vlucht neemt, “met alleen maar meer mensen die de trein nemen”. NS-Stations onderzoekt hoe treinstations in de regio deels kunnen worden aangepast voor het parkeren van veel zelfrijdende auto’s van treinreizigers. Bij stations in grote steden komen plekken waar treinreizigers kunnen overstappen in zelfrijdende deelauto’s. Bij die stations ruimte creëren voor parkeerplekken voor eigen zelfrijdende auto’s vindt De Wilde geen goed idee. ”Dat kan je die overvolle binnensteden niet aandoen. Daar gelooft NS in het trein-(ov) fietssysteem en in tram en metro.”
Hyperloop-module als stadsbus
De Delftse studenten zien ook het belang van een goede aansluiting tussen de hyperloop en andere transportmiddelen. Zo noemt Van der Zon de zelfrijdende auto “een hele goede mogelijkheid” voor het voor- en na-vervoer van passagiers van en naar stations. Ook werken de technici aan het idee om sommige onderdelen van de hyperloop modulair te maken, zodat passagiers-modules ingezet kunnen worden als bussen in steden. ”Zo kunnen deze modules bij verschillende haltes passagiers oppikken en naar het station brengen, van waar af ze per hyperloop verder reizen.”
Dit item verscheen eerder in de publicatie Gebiedsontwikkeling 2GO - Wintereditie 2018
Coverfoto: prototype van start-up Hardt op the Green Village aan de TU Delft.
Cover: ‘Delft hyperloop’
Door Paul Hazebroek
Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu
Door Céline Janssen
Postdoctoraal onderzoeker Leerstoel Gebiedsontwikkeling TU Delft
