Caravans door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Beeldessay: stilte voor de gebiedsontwikkelaars

1 december 2023

2 minuten

Opinie De ruimte in onze steden wordt schaarser en schaarser. De laatste open plekken zijn niet alleen goud voor gebiedsontwikkelaars, maar vormen ook een laatste doorkijkje naar het verleden. In zijn beeldessay ‘stilte voor de gebiedsontwikkelaars’ brengt Joost Zonneveld de laatste rafelrand binnen de Amsterdamse Ring in beeld.

Als bewoner van de Amsterdamse Schinkelbuurt rijd ik iedere dag over het Havenstraatterrein in Zuid. Het is een bijzonder stukje stad waar de tijd stil lijkt te staan. Vanwege de graffiti, de half verroeste loodsen en de enorme plassen die er liggen als het flink geregend heeft. Vanwege de tweedehandswinkels die iedere dag op een aanzienlijke groep koopjesjagers kunnen rekenen. Vanwege de ondernemers in de loodsen die zich nauwelijks laten zien maar soms via een open deur de voorbijganger een blik gunnen van wat zich binnen afspeelt. En vanwege de wirwar van tramsporen die eindigen/beginnen bij het voormalige Haarlemmermeerstation.

Het is een fascinerend terrein dat in 1915 in gereedheid werd gebracht als emplacement voor de spoorverbinding Amsterdam-Haarlemmermeer-Aalsmeer en vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw – toen een trein op dit traject niet langer rendabel bleek – in gebruik is als bedrijventerrein. Maar steeds hingen nieuwe plannen boven het gebied en die gingen steeds om verschillende redenen niet door – waarbij de bouwcrisis en verzet van de zittende gebruikers van het terrein een hoofdrol speelden.

De meest recente plannen voor woningbouw op het terrein werden aanvankelijk nog gedwarsboomd door het succesvolle protest van de vrijwilligers van de Electrische Museumtramlijn Amsterdam. Zij hadden met hun volledige collectie historische trams moeten verkassen. Daar stak de Raad van State een stokje voor. Er kwam vervolgens een polderoplossing (het museum mag blijven maar met minder trams) en daarmee staat de deur wagenwijd open voor een gebiedsontwikkelaar die de door de gemeente gevraagde 500 woningen (en onder meer een basisschool en bedrijfsruimte) wil realiseren. Het is het lot van menige rafelrand, het is stilte voor de gebiedsontwikkelaars.

Bank met graffiti door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Bank met graffiti’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Inboedels door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Inboedels’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Mevius verbleekt door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Mevius verbleekt’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


De Duiventil door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘De Duiventil’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Loods Havenstraatterrein door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Loods Havenstraatterrein’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Spoorbalken door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Spoorbalken’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Oude loodsen en nieuwbouw door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Oude loodsen en nieuwbouw’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Zonder titel door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Zonder titel’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Spoor door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

‘Spoor’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


AT5-journalist Ronald Olsthoorn maakte dit jaar de prachtige documentaire ‘De strijd om de Havenstraat’ over de gebruikers van het gebied die zich verbonden voelen met deze vrijplaats en hier willen blijven werken – en soms wonen. De vijfdelige documentaire is hier te bekijken.


Cover: ‘Caravans’ door Joost Zonneveld (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Portret - Joost Zonneveld

Door Joost Zonneveld

Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Bouw van hoogbouw door EdBelkin (bron: Shutterstock)

Versnelling procedures woningbouw is mogelijk, maar blijkt vooral complex

Bezwaarprocedures door bewoners vertragen woningbouw soms met jaren en drijven de kosten voor bouwers en ontwikkelaars op. Een gesprek in Pakhuis de Zwijger gaf perspectief voor een verantwoorde versnelling van de procedures bij woningbouw.

Analyse

21 februari 2025

GO weekoverzicht 20 februari 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit

Deze week stond het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit centraal op Gebiedsontwikkeling.nu. Groen en bodem kunnen worden ingezet als troef en water moet de ruimte krijgen. Maar kan een windpark ook ruimtelijke kwaliteit hebben?

Weekoverzicht

20 februari 2025

Windpark Krammer door Nadine van den Berg (bron: ruimtelijkeordening.nl)

Windpark Krammersluizen: een wolk van wachters in het landschap

Dat windturbines duurzame energie leveren is prima. Maar kan een windpark ook ruimtelijke kwaliteit hebben? Schrijver Mark Hendriks en fotograaf Nadine van den Berg gaan zes projecten langs. Deel 1: Windpark Krammer in Zeeland.

Uitgelicht
Casus

20 februari 2025