Opinie Columnist Hans-Hugo Smit vindt dat in het stedelijke debat verschillen zoals die tussen arm en rijk te vaak worden uitvergroot. Het beste middel tegen deze neiging tot metropolarisatie is volgens hem bouwen voor de massa in het midden. “Het is misschien niet sexy, maar voor deze groepen bouwen is wel de gulden middenweg naar toekomstbestendige steden.”
Het stedelijke debat gaat vaak over tegenstellingen. En het liefst van het toenemende soort. Arm versus rijk. Stad versus dorp. Zwart versus wit. Ik ken geen treffender beeld van stedelijke tweedeling dan die foto van São Paulo met links een sloppenwijk en rechts een luxe woontoren met zwembaden op de balkons. Twee werelden gescheiden door een muur. De foto is echt, die muur staat er en inkomensverschillen in Brazilië zijn onmiskenbaar groot. Maar wat de foto niet laat zien is dat de huisvesting van meeste mensen in São Paulo ergens tussen die sloppen en penthouses in zit. Waar de foto een kloof suggereert door te focussen op de uitersten, zit tussen die extremen in werkelijkheid een heel groot middensegment.
Ook bij de verkiezingen in de Verenigde Staten ging het veel over een groeiende kloof. Die tussen democratisch (blauw) en republikeins (rood) Amerika. De muur die Trump nalaat is geen fysieke langs de Mexicaanse grens, maar een onzichtbare muur tussen democraten en republikeinen. Hoewel onzichtbaar, manifesteert ook deze muur zich wel fysiek. Hij scheidt stad van niet-stad. Steden stemmen blauw, het platteland stemt rood. Verandert een staat van kleur? Dan komt dat vooral door toegenomen verstedelijking. Misschien is de VS wel verdeelder dan ooit. Maar op de plek van die veronderstelde kloof tussen rood en blauw, neemt juist de bulk van de Amerikanen een standpunt in het midden in en daar schuilen honderdduizenden nuances paars.
Wij zijn geen VS of Brazilië. Wij kennen geen muren tussen rijke en arme wijken. En ook al stemmen onze steden per saldo wat links van het midden, we kennen veel rechtse stadsbewoners en niet minder linkse dorpelingen. Toch hebben ook wij het graag over groeiende kloven. In het debat over betaalbaarheid zijn stedelingen óf arm óf rijk. In het debat over nieuwbouw willen mensen óf de lucht in óf de wei. In onze (zwarte) probleemwijken willen ‘ze’ een verbod op afbeeldingen van de profeet. In onze (arme) volksbuurten willen ‘ze’ geen vuurwerkverbod. In beide gevallen schudden ‘ze’ in onze (witte, rijke) grootstedelijke grachtengordels meewarig het hoofd.
Diversiteit is een groot goed maar uitvergroten van tegenstellingen in de stad leidt tot metropolarisatie. Tussen stad en land zitten vele vormen van stedelijkheid. En tussen zwart en wit veel tinten grijs. Waar veel mensen een groeiende kloof schetsen, zit juist de grote grijze massa. Daarvoor bouwen klinkt misschien niet sexy, maar het is wel de gulden middenweg naar toekomstbestendige steden.
Cover: ‘Hans-Hugo Smit’ door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)
Door Hans-Hugo Smit
Sectoranalist Bouw & Gebiedsontwikkeling bij Rabo Real Estate Finance.
