Verslag In het westen wordt geschreeuwd om woningbouwlocaties. In het oosten wil een gemeente met een bestemmingsplan in de hand de helft van tweehonderd binnenstedelijk te bouwen woningen schrappen uit angst voor leegstand. ‘Nederland is schizofreen’, vond een bouwondernemer. Het bleek niet het enige landelijke verschil tijdens de Dialoogsessie die Bouwend Nederland Regio Oost op 12 februari in Rijssen organiseerde in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen.
Ongeveer evenveel bouwers als politici uit de regio Twente – beiden zo’n dertig – waren naar het Parkgebouw gekomen. ‘Zeker driekwart van de Rijssense gemeenteraad is aanwezig’, grapte gespreksleider Arnoud Leerling. Er kwamen dan ook heel wat uitdagingen voor de aankomende raadsperiode 2018-2022 aan bod in de vorm van presentaties, stemming en discussie. Hoofdonderwerpen waren woningbouw, verduurzaming, infrastructuur en lokale werkgelegenheid. Stemmen kon per smartphone over drie stellingen per spreker.
Regionale werkgelegenheid
Bouwend Nederland-voorzitter Maxime Verhagen noemde in zijn opening onder meer de nieuwe woonwijk in Rijssen-Holten Het Opbroek en het initiatief ‘Duurzaam Thuis Twente’. ‘Onderzoek toont aan dat particuliere woningeigenaren de gemeente zien als meest objectieve partij om informatie te verschaffen over verduurzaming’, zei hij. Landelijk is een groot deel van de 100.000 kilometer rioolleidingen en gemalen aan vervanging toe. Ook zijn vierduizend bruggen, sluizen en viaducten aan het eind van hun technische levensduur. Daar zag Verhagen eveneens een taak voor de gemeente. Dat gemeenten opdrachten verstrekken die ze onderhands kunnen en mogen gunnen, biedt volgens hem ruimte om te investeren in lokale en regionale werkgelegenheid en opleidingsplaatsen voor leerlingen. Overigens benadrukte hij dat het deze avond niet ging over de standpunten van Bouwend Nederland, maar om kennis delen en van elkaar leren.
Opgaande lijn
Na de crisisjaren gaat het weer goed in de bouw. ‘We hebben alles mee’, vond Lucas Haafkes, voorzitter van Bouwend Nederland Regio Twente. In Twente is de bouwsector de grootste van Nederland, met een bruto regionaal product van 9 procent tegenover 6 procent landelijk. De 170 bouw- en infrabedrijven in de regio hebben achtduizend medewerkers en een gezamenlijke omzet van 1,6 miljard euro. Zowel de beroepsbevolking als het opleidingsniveau vertoont een opgaande lijn: minder werkloze bouwers, weinig ziekteverzuim en meer inschrijvingen bij onderwijsinstellingen Bouwmensen, ROC van Twente en hogeschool Saxion. Haafkes: ‘Wij kunnen hier een baangarantie bieden.’ Over de stellingen waren politici en ondernemers het grotendeels eens. Zo vonden ze dat kinderen in groepen 7 en 8 van de basisschool meer enthousiast gemaakt moeten worden voor techniek, en dat de waardering groeit voor mensen die met hun handen werken.
Meer regenwater
Door de populariteit van de e-bike moeten fietspaden een meter breder worden. En door de klimaatverandering moet het rioleringsstelsel veel meer regenwater kunnen verwerken. Geert Abbink van Abbink Boekelo Wegenbouw sprak over het toekomstbestendig houden van de infrastructuur. Infrabedrijven hebben bij gemeenten nog steeds te maken met krimpende budgetten. Door bezuinigingen is ook veel deskundigheid verloren gegaan, terwijl het werk toeneemt. Maar hij ziet ook kansen, bijvoorbeeld omdat er Europese subsidies en budgetten voor fietspaden en riolering beschikbaar komen. ‘Door de werkzaamheden die we hiermee kunnen financieren te koppelen aan vernieuwing of onderhoud, slaan we twee vliegen in één klap.’ Abbink riep op tot meer samenwerking tussen lokale overheden, mkb en onderwijsinstellingen om innovaties mogelijk te maken. Voor verdeeldheid onder ondernemers (meer voor) en politici (meer tegen) zorgde de stelling: ‘Lokale overheden hebben de verplichting het regionale mkb een duidelijke voorkeurspositie te geven bij regionale projecten.’ De discussie spitste zich toe op het al dan niet doorslaggevend zijn van de laagste prijs bij aanbestedingen. Landelijk is dat het geval, wist Verhagen, maar in veel Twentse gemeenten pertinent niet, verzekerde VVD-raadslid Joost Nijhuis uit Enschede.
Voortrekkersrol
Gemeenten hebben een voortrekkersrol in de verduurzaming van de woningbouw, zei Hans ter Steege van Ter Steege Holding. Ze kunnen bijvoorbeeld verplichten om voortaan alleen gasloze woningen te bouwen. Met corporaties kunnen ze spreken over de verduurzaming van huurwoningen. Verder kunnen ze hun onafhankelijke rol uitnutten bij het informeren van burgers. ‘Blijf investeren in Energieloketten en stimuleer de burger hier gebruik van te maken.’ Bestaande kantoren moeten in 2023 energielabel C hebben, en daarna waarschijnlijk snel label A. ‘Maak daarvoor een inventarisatie van alle gebouwen’, adviseerde Ter Steege de lokale politici. De prikkelendste stelling luidde: ‘Het tekort aan woningen in Nederland kan het beste worden opgelost in Oost-Nederland. Hiervoor is wel nodig de ov-verbinding op te waarderen tot hogesnelheidslijn (reistijd Enschede-Amsterdam één uur).’
Flexibel
Als laatste inleider ging Maxime Verhagen onder meer in op de toenemende vraag naar huurwoningen in het middeldure segment. ‘Gemeenten kunnen actief sturen op vergroting van dit aanbod door prestatieafspraken met corporaties te maken.’ Doordat veel gemeenten en provincies tijdens de crisis in lokale en regionale plancapaciteit hebben gesneden, is er nu een tekort. Om niet verder met de bouwproductie achterop te raken, is het volgens Verhagen noodzakelijk om snel meer bouwlocaties aan te wijzen. En wat duurzaamheid betreft, biedt de Crisis- en herstelwet mogelijkheden om sneller duurzame woningen te ontwikkelen op leegstaande bedrijventerreinen. Uitsmijter was de stemming over de stelling: ‘Om de veranderende woningmarkt te kunnen bijhouden, moeten bestemmingsplannen maximaal flexibel worden.’ Daar waren zowel bouwondernemers als politici het 100 procent mee eens.
Dit item verscheen eerder op bouwendnederland.nl
Contactpersoon: Bouwend Nederland Regio Oost, Ingeborg Streng +31 (0)653 15 30 24
Cover: ‘Roombeek_no license’
