Nieuws 'Druk op woningmarkt neemt verder toe' klonk het in 2020 nog toen ontwikkelaar BPD haar Hittekaart voor wonen in Nederland publiceerde. Een kritisch geluid, maar nog geen nood aan de man. Inmiddels is er bijna geen (betaalbare) woning meer te vinden en blijft het tekort stijgen, blijkt uit de nieuwste cijfers.
Door een daling van 4% in het aantal verkochte woningen in 2021, gecombineerd met een hoger woningtekort en hoge verkoopprijzen, dreigt de woningmarkt droog te koken. De gemiddelde huizenprijs is (vergeleken met het jaar ervoor) met ruim 15% toegenomen tot 387 duizend euro. De prijzen stegen in Nederland in 2021 harder dan de NHG-grens, waardoor er ook nog eens minder betaalbare woningen bereikbaar waren.
Verhitte posities
Ondanks een groeiende belangstelling voor wonen in het buitengebied, blijft de Randstad onverminderd populair. Hier nam het aantal transacties nog iets toe, terwijl landelijk het aantal transacties afnam. Ook de woningprijzen zijn er onverminderd hoog. Naast de traditionele hoge druk in de Randstad is de druk ook opgelopen in de regio’s Rotterdam – Dordrecht en de Brabantse steden. Deze toename wordt veroorzaakt door een toename in het aantal transacties en een sterke huishoudensgroei in de komende tien jaar. Een relatieve afkoeling is waarneembaar in de Sallandse regio. Daar nam het aantal transacties sterk af.
Blijvende krimpgebieden zijn Noordoost-Groningen en Zuid-Limburg. Daar zal het aantal huishoudens in de komende tien jaar afnemen, waardoor de woningmarkt daar het meest koel is. In de top 40 heetste gemeenten zijn de Zuid-Hollandse gemeenten Leiden, Delft en Rijswijk sterke ‘stijgers’. De reden van hun verhitte positie is dat daar het aantal transacties behoorlijk steeg. In Rijswijk is het aantal transacties zelfs 14% gestegen, terwijl landelijk het aantal transacties 4% daalde.
In de (donker)rode gemeenten ligt het woningtekort boven het landelijke gemiddelde
‘BPD Hittekaart 2022’ door BPD (bron: bpd.nl)
Harm Janssen, algemeen directeur BPD Nederland, licht de situatie toe: "Door de structureel hoge vraag naar woningen, in combinatie met de enorme schaarste op de woningmarkt en hoge prijzen, is de woningmarkt voor steeds minder mensen toegankelijk aan het worden. Nieuwe grootschalige locaties zijn daarom hard nodig om de markt af te laten koelen en te komen tot een markt met gezondere verhoudingen tussen vraag en aanbod en waar meer ruimte is voor betaalbare woningen. Volgens Janssen is de prognose dat de daling van het aantal transacties zich ook dit jaar voortzet. "Het kabinet wil 100.000 nieuwe woningen per jaar bouwen. Met een toenemend tekort aan woningen, van 279.000 nu tot 316.000 in 2024, neemt onze oproep om sneller te versnellen elke dag in urgentie toe."
Nog geen 20%
Tot vorig jaar groeide de grens van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) evenredig mee met de landelijke huizenprijzenstijging. In 2021 zien we daarin een trendbreuk. De huizenprijzen stegen in Nederland in 2021 harder dan de NHG-grens, waardoor er minder betaalbare woningen bereikbaar waren voor huishoudens met een middeninkomen. Vooral in de regio's Amsterdam en Utrecht kunnen mensen uit steeds minder woningen kiezen die onder de NHG-grens vallen. Nog geen 20% van de woningen wordt daar onder die grens verkocht.
‘Aandeel woningen dat in 2021 onder de NHG-grens van € 325.000 is verkocht’ door BPD (bron: bpd.nl)
Over de hittekaart
In het jaarlijks terugkerende Hittekaart-onderzoek brengt BPD op basis van diverse factoren de sterke en zwakke gebieden op de bestaande koopwoningmarkt in kaart door middel van een Hittekaart. Een hoge score (donkerrode kleur) op de Hittekaart betekent hoge prijzen en/of veel woningverkopen, maar ook een sterke (verwachte) huishoudensgroei. De resultaten zijn tot stand gekomen op basis van het aantal woningtransacties in 2021, de gemiddelde koopsom in 2021 en de huishoudensprognose tot 2030.
Het Kadaster en het CBS publiceren gezamenlijk de prijsontwikkeling en het aantal transacties; het CBS is de bron voor de voorraad koopwoningen. Dit betreffen jaarcijfers over heel 2021. De huishoudensprognose van een gemeente is gebaseerd op het Primos-model van ABF. De prognose betreft de komende 10 jaar, oftewel de periode 2021-2030. Het onderzoek wordt uitgevoerd op gemeenteniveau.
Dit artikel verscheen eerder op de website van BPD
Cover: ‘Amsterdam woningen - Pixabay’ door EvaCarinaPersson (bron: Pixabay) onder CC0 1.0, uitsnede van origineel