Cursisten NRP Academie weten wel raad met uitdaging Woonbedrijf

Het Grafisch Lyceum

Woonbedrijf stelde het Grafisch Lyceum aan de ring van Eindhoven twee dagen ter beschikking. Een gouden greep, moest het toegeven. ‘We zijn toch op nieuwe inzichten gekomen’. En misschien wel de belangrijkste uitspraak van het weekend: ‘De sloopplannen gaan voorlopig de kast in’, aldus districtsmanager Laura van Mierlo-van Geel.

In 2005 kocht Woonbedrijf het voormalige Grafische Lyceum aan als onderdeel van een grotere gebiedsontwikkeling. Met enkele omliggende winkels, de naastgelegen Internationale School en een parkeerterrein leek de locatie een goede toekomst te hebben. De realiteit bleek weerbarstiger. Transformatieplannen voor huisvesting voor arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europese landen bleek geen haalbaar perspectief en 12 lange jaren leegstand vlogen voorbij.

De NRP Challenge

Tot de zomer van volgend jaar is een deel van het functionalistische gebouw uit 1963 in gebruik door ontwerpcollectief La Citta Mobile. De naastgelegen school is als tijdelijke locatie ingericht tot het einde van het jaar. De gemeente heeft Woonbedrijf gevraagd hier een bod voor uit te brengen. De vragen die hierbij aan de orde komen zijn:  is transformatie van de bestaande gebouwen financieel en technisch haalbaar en hoe kan Woonbedrijf buurtbewoners het beste betrekken bij de planvorming? Wat zijn de kansen bij een gebiedsontwikkeling? Deze vragen werden op vrijdagochtend in de schoot geworpen van de cursisten. De opdracht: Maak een strategisch (her)ontwikkelingsvoorstel voor de totale locatie en denk na over het proces hoe daar te komen.

Woonbedrijf heeft een strategische samenwerking met ontwikkelende belegger Amvest. Amvest ontwikkelt zowel koop- als belegger huurwoningen en een aantal zorgconcepten. Voor deze locatie acht zij de realisatie van een woonzorgconcept voor dementerende ouderen haalbaar. Iets wat de groepen mee kunnen nemen in hun plannen.

‘De ene groep rekende, de ander tekende. De klok tikte' 

Pressurecooker

Na de introductie en rondleiding door het gebouw trokken de vier groepen de wijk in. Wie wonen hier? Wat voor ondernemers treffen we aan en waar is behoefte aan in de buurt? Plattegronden, de woonvisie van de gemeente Eindhoven, architectonische kwaliteiten, volume, bereikbaarheid en ligging, alle input werd verzameld.

Warmtekanonnen en koffie hielden de cursisten op de been. In verschillende ruimtes bogen de groepen zich vol toewijding over de uitdaging. De ene groep rekende, de ander tekende. De klok tikte. Een dag later zou de jury al komen en diende er een helder plan te liggen. Tekenaar Jan Metz hielp de groepen om alle droombeelden, nieuwbouwvolumes en gebiedstransformaties te visualiseren. Ondertussen liep Mooniq Priem (lid van la Citta Mobile) rond om filmopnames te maken. Het leek verdacht veel op een creatief pop-up collectief van twee dagen.

Plannen ter tafel

Tijdens de NRP Challenge leer je niet alleen over samenwerken, je leert het vooral doen. Andermans kwaliteiten worden volop benut en als gevolg van de beperkte tijd, is vertrouwen in elkaar de enige manier is om iets gedaan te krijgen.

Daar is de jury al. Hans de Jonge (Brink Groep en bestuurslid NRP), Paul Terwisscha en Laura van Mierlo- van Geel (Woonbedrijf) en Leonore Rijnen (Amvest) kwamen speciaal naar het Grafisch Lyceum om alle plannen en strategische visies onder de loep te nemen. Ook enkele alumni sloten zich aan om de huidige cursisten te ontmoetten. Een netwerk gaan niet over één nacht ijs. Maar vier leergangen NRP Academie is toch een ander verhaal.

‘Benadering vanuit gebiedsontwikkeling is de enige juiste optie’

Groep 1: Back to school

Groep 1 vloog de uitdaging op verschillende schaalniveaus aan. De omgevingsanalyse toonde aan dat het Grafisch Lyceum als landmark toekomst heeft.

Groep 1 presenteert het plan om in het Grafisch Lyceum 15 hoogwaardige appartementen, 10 woonwerkplekken met Horeca+ en een plek voor de buurt te realiseren. Daarvoor dient de gemeente bereid te zijn de naastgelegen Internationale School te verkopen om ca.130 diverse wooneenheden te kunnen realiseren. Kortom: Behoud van het Grafisch Lyceum is technisch en financieel alleen mogelijk als de Internationale School meegenomen wordt in de herontwikkelingsplannen.

Groep 2: Life.4.all

Groep 2 presenteert de visie: leven voor iedereen, waaraan uitdrukking wordt gegeven door in het Grafisch Lyceum een koffiehuis te maken voor de buurt. Ook de behoefte aan laagdrempelige zorg moet er een plek krijgen. De groep maakt indruk op de jury met hun plannen op het gebied van sociale duurzaamheid.

Groep 3: Van dorp, naar stad, naar dorp

Groep 3 had volgens de jury het beste plan, dat inzoomt op het gebrek van een sociale ontmoetingsplek in de buurt, dat o.a. door het sluiten van kerk is weggevallen. De omgevingsscan, transformatiescan en lessen uit vorige bijeenkomsten zijn door de groep zichtbaar benut. Door de Internationale School te slopen is het mogelijk om het Grafisch Lyceum te behouden als sleutel van de wijk. Commerciële ruimtes en ateliers op de begane grond kunnen als trekker fungeren voor nieuwe huurders. Duidelijk is de groep over het al dan niet toevoegen van doelgroepen. ‘Niet doen. Je zult naar diversiteit, dus koopwoningen, toe moeten om de noodzakelijke saamhorigheid te creëren.’

Groep 4: Ons Kareltje

Groep 4 presenteert vol enthousiaste het strategisch voorstel ‘Ons Kareltje’. ‘Het Grafisch Lyceum ademt Eindhoven. Design, kunst, licht, functionele architectuur, dit past perfect bij de stad.’ De groep is er van overtuigd dat het na 12 jaar leegstand het probleem op kan lossen door placemaking, organische gebiedsontwikkeling en het aanstellen  van een kwartiermaker. In een film presenteert de groep het contact met de buurt waardoor duidelijk wordt hoe graag bewoners een bijdrage willen leveren. ‘Benadering vanuit gebiedsontwikkeling is de enige juiste optie’, aldus de groep. ‘Gebiedsontwikkeling doe je samen, dus we willen graag samenwerken.’ 12 jaar leegstand is veel te lang voor zo’n zichtbare plek! De groep wil het liefst morgen al beginnen. De jury moet toegeven; ‘het enthousiasme werkt aanstekelijk.’

‘Gebiedsontwikkeling doe je samen, dus we willen graag samenwerken’

Echte winst

Juryvoorzitter Hans de Jonge onderstreept ter afsluiting het belang van de pressurecooker als je vastzit. ‘Dat werkt het best om los te komen van je kaders, die je achter je bureau verzint.’ Uiteindelijk wint groep 3. Maar de echte winst zit hem in het proces, waarnaar ook nadrukkelijk werd gevraagd. Hoe pak je zoiets aan? Welke perspectieven kies je en welke ambitie formuleer je? Daar gaat het om.

Conclusie: Alle groepen samen kunnen de opgave aan. Woonbedrijf neemt het advies ter harte en is blij met al het enthousiasme en alle kansen tot herontwikkeling die de groepen presenteerden. En last but not least: Plannen voor sloop van het gebouw gaan in ieder geval voorlopig weer de kast in!

10 januari treft de NRP Academie elkaar weer in een collegiaal programma met NRP FORUM in de Gelderlandfabriek te Culemborg. Onderwerp: Samenwerken.