SKG Nieuws Vandaag lanceert Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) de handreiking Regionale Investeringsagenda (RIA), een samenwerkingsvorm voor een breed gedragen ruimtelijk langetermijnperspectief in de regio. Saskia Groenewoud heeft namens het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening subsidie verleend aan SKG ten behoeve van de ontwikkeling van de handreiking: “Dit is een heel belangrijk instrument.”
De handreiking Regionale Investeringsagenda (RIA) is vanaf vandaag openbaar toegankelijk voor partijen die in hun regio samen willen werken aan opgaven in de fysieke leefomgeving. U kunt de handreiking hier raadplegen (pdf). Voor vragen kunt u terecht bij Wendy de Hoog, onderzoeker verbonden aan de Leerstoel Gebiedsontwikkeling van de TU Delft via W.deHoog@tudelft.nl.
De komende tijd besteden we op Gebiedsontwikkeling.nu meer aandacht aan de RIA. Vorige week publiceerden we het eerste deel in de serie. Daarnaast gaan we in op de manier waarop in verschillende regio’s in het land partijen bezig zijn om met deze werkwijze te werken. Deze partijen zijn aan het uitvinden hoe zij voor de lange termijn de soms complexe ruimtelijke opgaven in een investeringsagenda kunnen gieten om zo van beleid naar uitvoering te komen.
Saskia Groenewoud is enthousiast over de Regionale Investeringsagenda (RIA). Reden om een handreiking (pdf) te laten ontwikkelen door Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling. Deze handreiking is bedoeld om regio’s waar overheden, maatschappelijke organisaties en marktpartijen gezamenlijk de ruimtelijke puzzel willen leggen, te helpen dit op een samenhangende manier te doen. “Er wordt vaak nog te sectoraal en te veel vanuit eigen belangen gedacht, de RIA is het instrument om daar juist gezamenlijk mee aan de slag te gaan.” Zelf heeft zij daarmee als programmamanager NOVEX-gebieden al een tijd ervaring mee opgedaan.
Groenewoud maakt een duidelijk onderscheid tussen de RIA als ‘werkwijze’ en de RIA als ‘product’. “In de NOVEX-gebieden zit de RIA-werkwijze, samenwerken in een brede coalitie per regio, al in ons DNA. De RIA als product is de feitelijke investeringsagenda waarin staat wat we samen gaan doen, wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe we de benodigde middelen organiseren om projecten in de regio tot uitvoering te brengen. Voor de 16 NOVEX-gebieden zijn we bezig om die voor het eind van dit jaar gereed in versie 1.0 te krijgen.”
Gebiedsgericht
Groenewoud hoopt dat de werkwijze zoals beschreven in de handreiking goed doordringt bij overheden, maatschappelijke organisaties en marktpartijen die samen in een regio complexe ruimtelijke opgaven willen oppakken. De handreiking dient namelijk als een wegwijzer. “De RIA-werkwijze betekent vooral: op een gelijkwaardige manier gebiedsgericht samenwerken en vanaf het begin van het proces met elkaar keuzes maken in de ruimtelijke opgaven in een regio. Dat is een manier om de opgaven integraal aan te pakken.”
De RIA is vooral een manier van werken om van beleid naar uitvoering te komen
Een andere mogelijkheid is er volgens Groenewoud simpelweg niet: “We krijgen de puzzel alleen gelegd als we dit samen doen. De RIA helpt om de opgaven in kaart te brengen, ruimtelijke keuzes uiteen te zetten en inzicht te verkrijgen in de investeringsopgave die er ligt. In de NOVEX-gebieden doen wij dat met de RIA-werkwijze: door opgaven van Rijk en regio samen te brengen in een Ontwikkelperspectief. Het Ontwikkelperspectief werken we vervolgens uit in een Uitvoeringsagenda."
Als partijen daarvoor open staan, dan biedt de handreiking volgens Groenewoud een belangrijke aanzet voor een regionale investeringsagenda. "Want hoe doe je dat nu precies en met wie? En tot wat voor product en agenda kan dit leiden? Voor een voortvarende aanpak met draagvlak is de RIA een prachtige manier om opgaven van het Rijk en de regio te programmeren en te financieren.”
Verschillen
“Omdat iedere regio haar eigen geschiedenis, opgaven en samenwerkingscultuur heeft – denk maar aan het verschil tussen De Peel en het Noordzeekanaalgebied – zal een RIA niet overal hetzelfde zijn,” maakt Groenewoud duidelijk.
“Dit laat het actiegerichte onderzoek dat ten grondslag ligt aan de handreiking ook zien. In de ene regio is het gelijk mogelijk om marktpartijen en maatschappelijke organisaties te betrekken bij het proces, terwijl in een andere regio eerst het ‘publieke huis' op orde gemaakt moet worden. Dan is het vooralsnog een overheid gedreven proces.”
‘Saskia Groenwoud’ (bron: Profotostudio, Amsterdam)
De uitkomst van het proces – het product RIA – zal dan ook per regio anders zijn, omdat de accenten op de opgaven en de mogelijkheden om tot uitvoering over te gaan verschillen. De RIA is geen ‘toverformule of blauwdruk’ die op iedere plek dezelfde vorm heeft. Het is vooral een manier van werken om van beleid naar uitvoering te komen met een concrete agenda als resultaat van de samenwerking voor de langere termijn.”
Lange termijn
Een perspectief voor de langere termijn is volgens Groenewoud ook een belangrijk onderdeel van de RIA. “Een regionale investeringsagenda biedt zekerheid aan alle partijen over de vraag waar we bijvoorbeeld gaan investeren in woningbouw, maar ook wat dan het perspectief voor werkgebieden is. Waar we inzetten op de energietransitie, waar we ruimte voor waterberging maken en dat allemaal het liefste door slimme combinaties te maken. De RIA biedt de mogelijkheid om investeringen én de schaarse ruimte gericht in te zetten.”
Hier kunt u de RIA handreiking raadplegen (pdf)
Cover: ‘De regionale investeringsagenda’ (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)
Door Joost Zonneveld
Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu
