De Urban Campus: waar stad en kennis samenkomen

1. De fluïde campus

Campussen fungeren onverminderd als centrum van wetenschap en kennis, maar steeds minder vaak zijn onderwijsinstellingen gebonden aan één plek, of zelfs aan één stad.

Zo opende Erasmus Universiteit Rotterdam een aantal jaar geleden een tweede locatie midden in het centrum. Nyenrode Business Universiteit breidde uit van hun kasteel in Breukelen naar een tweede locatie aan de Amsterdamse Keizersgracht. Daarnaast vond ook de pop-up-trend zijn weg naar de onderwijswereld. Zo benut de Rijksuniversiteit Groningen (naast hun twee campuslocaties aan de rand van de stad) lege ruimten in het stadscentrum als innovatielabs.

Sommige onderwijsinstellingen breiden zelfs uit naar andere steden. In Amsterdam is het bijvoorbeeld mogelijk om een studie van de Universiteit van Twente te volgen. Zes van de zeven faculteiten van Universiteit Leiden zijn actief op hun ‘campus Den Haag’. En ook de TU Eindhoven heeft samen met Tilburg University een externe locatie in Den Bosch.

2. Sharing is caring

Waar in het verleden campussen bekendstonden als gesloten bastions, openen zij zich steeds vaker naar de stad én de partijen die daar actief zijn. Dit betekent dat alle stakeholders, zowel die op de campus als uit de omgeving, betrokken worden bij het ontwikkelen van shared space.

In Amsterdam werken de Vrije Universiteit, het Amsterdam UMC en de gemeente Amsterdam sinds 1,5 jaar nauw samen aan een verbeterde verbinding tussen de universiteitscampus en de directe omgeving. Dit is ook de insteek in de wijk Ørestad in Kopenhagen. Daar ging de Universiteit van Kopenhagen samen met gebiedsontwikkelaars de uitdaging aan om van een leeg stuk stad een levendige shared space te creëren, passend bij de vooruitstrevende en innovatieve identiteit van het gebied.

3. In co-creatie met bedrijfsleven

Steeds meer campussen ontwikkelen zich als volwaardige innovation districts en zien het als hun taak de toevallige ontmoetingen van kennis, talent en bedrijfsleven te stimuleren. Zo kent de High Tech Campus Eindhoven een agenda met evenementen die openstaan voor het brede publiek. Daarnaast biedt de organisatie STARTUP/eindhoven ruimte aan startups en kleine bedrijven. Ook in Amsterdam is op de Knowledge Mile in de vier jaar sinds de oprichting een nauwe samenwerking ontstaan tussen de vier onderwijsinstellingen en maar liefst 200 externe partijen. En op het Daklab van de Hogeschool van Amsterdam kunnen initiatiefnemers experimenteren met slimme oplossingen voor groene daken. Studenten werken hier bovendien samen met startups.

4. Flexibel hergebruiken van ruimte

De vierde trend is het flexibele gebruik van gebouwen. Steeds vaker dienen universiteitsgebouwen niet alleen als onderwijsruimte. Tegelijkertijd gebruikt de universiteit andere ruimten in de stad. Deze stedelijke locaties bieden naast de gebruikelijke collegezalen en onderwijsruimten vaak ook andere faciliteiten, zoals flexwerkplekken en startupfaciliteiten. Zo staat in Rotterdam het Erasmus Centre for Entrepreneurship. In dit initiatief van de Erasmus Universiteit Rotterdam inspireren jonge ondernemers en studenten elkaar, waardoor kennisuitwisseling en samenwerking ontstaan. Daarnaast verandert de manier van onderwijs verzorgen. De klassieke lokalen en zalen maken meer en meer plaats voor learning plazas. Dit zijn flexibel ingerichte ruimtes waar via meerdere onderwijsvormen ieder op zijn eigen manier kan studeren.

5. Het DNA van campusontwikkeling

Als vijfde een trend die ons place branding experts extra aan het hart gaat. Steeds vaker wordt het unieke DNA van de plek als uitgangspunt genomen, zoals in Finland. Door leegloop van de Finse universiteiten moesten de compleet verschillende University of Tampere en de Tampere University of Technology worden samengevoegd tot de succesvolle Tampere University. De nieuwe identiteit van deze campus werd enerzijds gevormd door wat ten grondslag lag aan de identiteit van beide universiteiten en anderzijds door de dialoog aan te gaan met de lokale gemeenschap. Op basis hiervan werd de identiteit van de campus vormgegeven. Met de slogan ‘Human potential, unlimited’ legt de universiteit nadruk op de menselijke waarde van de multidisciplinaire campus.

Kortom, de campus van de toekomst is niet langer weggestopt in een buitenwijk, maar onderdeel geworden van de stad. Deze geïntegreerde urban campus heeft oog voor haar omgeving en is een plek van waarde. Niet alleen voor studenten, maar ook voor bedrijven, omwonenden en de stad zelf.

Cover: Pixabay