Digital twin helpt bij ontwerp klimaatadaptief stationsgebied Amersfoort

Het wordt steeds warmer en droger én buien worden korter en heftiger. Die verandering is voor de gemeente Amersfoort reden om goed te kijken naar het ontwerp van het stationsgebied. Dit stationsgebied ligt centraal in de stad, ontvangt dagelijks veel mensen, vormt een belangrijk onderdeel van de economie van de stad en fungeert als centrale plek voor woon-werkverkeer.

De gemeente wil graag dit belangrijke stuk van de stad verbeteren en klimaatadaptief inrichten. Hier is een gebiedsvisie voor opgesteld. Maar hoe effectief is de gebiedsvisie? Hoe houden we het stationsgebied van Amersfoort leefbaar tijdens een hittegolf? En hoe kan het station van Amersfoort bereikbaar blijven tijdens een extreme regenbui?

De gebiedsvisie voor het Stationskwartier in een Digital Twin

Deze vragen stonden centraal in de workshop voor het project SCOREwater. In dit project (onderdeel van het Europese Horizon 2020-project) werken stakeholders binnen drie steden (Amersfoort, Barcelona en Göteborg) samen aan de ontwikkeling en inzet van digitale middelen voor het klimaatadaptief maken van steden.

Objectieve criteria

De gemeente Amersfoort, het waterschap Vallei en Veluwe en ict-ontwikkelaar Tygron keken in de workshop hoe big data, slimme algoritmes en een Digital Twin (een digitale kopie van een stad, gebaseerd op geografische informatie over het terrein, gebouwen en landgebruik) kunnen helpen om tot betere, integrale besluitvorming te komen. Hiervoor richtten zij zich op de klimaatadaptieve inrichting van het Stationsgebied Amersfoort, rekening houdend met bereikbaarheid, leefbaarheid en werkgelegenheid.

Omdat meerdere onderwerpen samenkwamen, waren er meerdere afdelingen van de gemeente betrokken. Hierdoor neemt ook de complexiteit toe, want binnen dezelfde opgave komen meerdere doelen, middelen en criteria samen.

De deelnemers werkten samen objectieve criteria uit waaraan de toekomstige inrichting van het stationsgebied te toetsen is. Hier kwamen een aantal kwantitatieve doelstellingen uit voor de toekomstige inrichting van het gebied, waaronder:

• Bij een T=100-regenbui (een zware regenbui die eens in de 100 jaar voorkomt) moet richting het station minimaal met een pad van 10 meter breed toegankelijk blijven voor reizigers
• De PET (een gestandaardiseerde weergave van de mate van hittestress die een standaard persoon ondervindt) moet met 10 graden Celcius dalen
• De verhouding groen/verharding moet 50% zijn

Plassen ontstaan

Deze criteria voor de klimaatadaptieve inrichting zijn ingebouwd in de Digital Twin van Amersfoort. Vervolgens is een aantal ontwerpen getoetst om te kijken of die voldoen aan deze criteria. Zo is in de Digital Twin is een T=100-regenbui gesimuleerd. Daardoor werd duidelijk dat hierbij het water van de heuvel naar het veel lager gelegen Stationsgebied stroomt, waarna er plassen ontstaan. 

Ook kon via de Digital Twin berekend worden wat de gevoelstemperatuur is op een extreem warme dag, zoals in de zomer van 2019 een paar keer voorkwam. De visualisatie van de gebiedsvisie liet zien hoeveel schaduw en verkoeling de bomen in de gebiedsvisie geven in het Stationsgebied. Verder bleek via de Digital Twin dat de gebiedsvisie een verhouding van 50 procent realiseert tussen grijs (de verharding in het gebied) en groen.