Disruptieve technologie verandert mobiliteit in de nabije toekomst

Stad van de nabije toekomst
Elphi Nelissen, decaan van de Faculteit van Bouwkunde TUe en directeur van het Smart Cities Center, begint met een schets van de toekomst. Fietsen boven autorijden, autodelen en zelfrijdende auto’s zullen het stadsbeeld veranderen. De noodzaak voor parkeerplaatsen en wegen wordt minder en dat geeft ruimte voor fietsinfrastructuur of groen. Alle verkeerslichten en borden zullen  uit het straatbeeld verdwijnen. Stroom wordt lokaal  opgewekt, voor een groot deel op of aan onze woningen. Met deze stroom worden  de elektrische auto’s aangedreven.

De decaan ziet ook een andere toekomst voor de manier waarop we wonen. Faciliteiten en diensten zullen veel meer dan nu gedeeld worden. Samengevat is het ideaalbeeld dat Nelissen ziet een inclusieve, veiligere en gezondere stad diet zelf genoeg energie opwekt voor al haar benodigdheden. Zo kan de rit naar het werk in een met zonnepanelen bedekte auto, meer stroom opleveren dan het verbruikt.

In het Living Lab project dat de TUe in Eindhoven opzet wordt alle vrijheid gegeven aan technologische experimenten in een representatieve, stedelijke context. De ambitie van de universiteit is om binnen vijf jaar een wijk op te zetten in samenwerking met verscheidene belanghebbenden als ontwikkelaars en woningcorporaties.

1 uur en 6 minuten onderweg
Carlo van de Weijer, directeur Smart Mobility TUe en vice-president bij TomTom Traffic Solutions, vertelt in zijn presentatie over mobiliteit in polycentrische steden. De constante van Marchetti stelt dat mensen gemiddeld 1 uur en 6 minuten per dag gebruiken om ergens te komen. Studies in arme en rijke landen verspreid over vele decennia, komen uit op dit getal. Klaarblijkelijk komt dit door vele duizenden jaren aan evolutie en overleven. In dat opzicht is niets veranderd. 

Wat wel is veranderd is het aantal meters dat we afleggen in die 1 uur en 6 minuten. De afstanden zijn groter dan ooit en blijven groeien. De gemiddelde Nederlander legt zelfs bijna evenveel kilometers per jaar af in een vliegtuig als in een auto. De auto was disruptief toen die  op de markt kwam die destijds werd gedomineerd door het paard. Enkele jaren voor de introductie van de automobiel konden de meeste mensen zich er niets bij voorstellen. Daarom is volgens Van de Weijer voorzichtigheid nodig bij pogingen tot het voorspellen van de toekomst. Toch is daar al het een en ander over te zeggen.

Een van de belangrijkste conclusies van Van de Weijer is dat overal waar digitalisatie plaatsvindt, het huidige equilibrium wordt verstoord. Zie bijvoorbeeld de digitalisatie van muziek en de beweging van fysieke media naar iTunes, Spotify en dergelijke. Dit gaat ook gebeuren met mobiliteit. Moderne auto’s van fabrikanten zoals Mercedes en Audi genereren vele gigabytes aan data per dag over de auto en omgeving. Ze zijn met recht rijdende computers te noemen en  kunnen de omgeving in kaart brengen, beweging herkennen en met elkaar en de omgeving communiceren. Dat leidt tot autonome auto’s. De expert denkt wel dat volledig zelfrijdende auto’s geen werkelijkheid zullen worden. Het ideaalbeeld van de auto van Google bijvoorbeeld, een auto zonder stuur en pedalen, zal niet gebeuren. Er blijven zich complexe verkeerssituaties voordoen waarin regels verbogen worden.

Hoe files natuurlijk ontstaan. Auto’s die met elkaar communiceren kunnen opstoppingen voorkomen.

Smart mobility, stupid infrastructure
In de huidige situatie worden auto’s steeds slimmer en weten zij steeds beter om te gaan met alledaagse verkeerssituaties. De infrastructuur loopt echter flink achter. Regels worden steeds ingewikkelder en er worden meer en meer lokale uitzonderingen toegepast. Dat maakt het ontwikkelen van een (bijna geheel) autonome auto een flinke klus. De industrie pleit er dan ook voor om verkeersregels en situaties simpel te houden, in plaats van omwille van enkele procenten efficiëntie vele uitzonderingen te implementeren. De combinatie van slimme auto’s en simpeler infrastructuur biedt de kans voor de stad om huidige infrastructuur te verfraaien. De vele borden, verkeerslichten en wegmarkeringen zijn niet meer nodig als auto’s zelf beslissingen kunnen nemen.  De stad wordt aantrekkelijker.

Openbaar vervoer heeft nog steeds relatief grote investeringen nodig per gereiste kilometer. De auto zal ook in de toekomst dus een belangrijke rol spelen in transport. Sterker nog, samen met fietsen blijft het de meest kostenefficiënte manier van vervoer en dat wordt alleen maar beter met de huidige ontwikkelingen. Dat is niet geheel zonder mogelijk negatieve zijden. Het punt van data-eigenaarschap en privacy mag niet uit oog worden verloren. Toch is het nu al duidelijk dat het gebruik van sensoren en data een positieve disruptie kan vormen.