Verslag Helsinki staat in het midden van alles, stelt Marja-Leena Rinkineva. Zij is directeur Economische Ontwikkeling van Helsinki. De stad is niet een willekeurige stad in het noorden, maar is een stad met korte lijnen naar het westen en het oosten. Het is een echte bestemmingsstad. Samen met Jari Niemelä (professor stedelijke ecologie aan de Universiteit van Helsinki) gaf Rinkineva een presentatie over stedelijke ontwikkeling in Helsinki. Alles draait om co-creatie en openheid, zo blijkt.
AMS Let’s Talk Solutions, Amsterdam 15 september 2015
Context
In de afgelopen 30 jaar is het aantal inwoners van de stad gegroeid met bijna 150.000 inwoners, tot aan de huidige 626.000 inwoners (1.4 miljoen in het grootstedelijk gebied). Dit maakt het een van de snelst groeiende stedelijke gebieden in Europa. De stad is in de laatste jaren in trek bij immigranten. Het kende tot voor kort een relatief homogene bevolking. Tegen het einde van het decennium zal het aandeel van allochtonen groeien tot het niveau van Kopenhagen (circa 14%) en de verwachting is dat deze lijn zich zal blijven voortzetten. De uitdaging voor de stad zit in het faciliteren van deze groei - in ruimtelijke en culturele zin.
Ondernemerschap door openheid
Finland is nog niet uit de crisis. Meer dan 10% van de bevolking is werkloos. Dan zijn er nog de vluchtelingen uit het Midden-Oosten. De focus van het werk van Rinkineva ligt op het creëren van banen in de private sector. Dit doet de stad door als een platform te functioneren. Zij investeert in research & development-projecten van startups op het gebied van bijvoorbeeld smart cities en onderwijs. Helsinki wil een ecosysteem creëren dat gunstig is voor startups. Academisch ondernemerschap staat hoog op de agenda. Innovaties op de universiteiten moeten vaker tot ondernemingen en banen leiden. Het is de eerste stad in Europa die al haar data openbaar heeft gemaakt. Iedereen kan zien wat er gebeurt in de stad. De toegang tot de data is zo gebruiksvriendelijk gemaakt als maar mogelijk is in de hoop dat slimme ontwikkelaars ermee aan de slag zullen gaan. De stad wordt als een onderzoeksplatform aangeboden aan de universiteiten om nieuwe uitvindingen te produceren en te commercialiseren.
We have an excellent ecosystem for startups in Helsinki, and we want to push that forward even more
Menselijke smart city
Het is duidelijk uit het verhaal van Rinkineva dat Helsinki sterk inzet op technologie en de smart city. Volgens haar gaat het echter niet alleen om de techniek, de oplossingen en winst in duurzaamheid. Waar het bovenal om draait is wat de bewoner van de stad er in praktijk aan heeft. Smart city interventies kunnen mensen een uur per dag extra opleveren, door ze minder te laten wachten en te reizen. Dat maakt de ondersteuning voor smart city oplossingen bevolkingsbreed, want het is voor iedereen duidelijk wat zij er aan hebben, aldus Rinkineva.
Ecologie & water
Een van de lopende programma’s in de stad gaat over het combineren van ecologische en biologische diversiteit met de culturele diversiteit. Dit wordt op stadsniveau gedaan door te onderzoeken wat de invloed van biodiversiteit is op de stad en omgekeerd. Daarnaast zoekt de stad naar manieren om bewoners een rol van betekenis te geven in het creëren en onderhouden van een biodiverse leefomgeving. Het programma tracht op integrale wijze duurzaamheid, groen, culturele diversiteit en water te combineren.
Net als tal van steden in Nederland heeft Helsinki veel te maken met water in en rond de stad. Zware regenval zorgt voor overbelasting van het waterafvoersysteem en veroorzaakt overstromingen. De oplossingen die de stadsmanagers en ingenieurs voordroegen werden niet goed ontvangen door de lokale bevolking. Het bleek dat de waarden (onder andere symbolisch, moreel, politiek, economisch) die bewoners en beleidsmakers toekennen aan bepaalde gebieden compleet van elkaar verschillen. Om dit probleem op te lossen zijn de waarden van alle groengebieden in de stad in kaart gebracht met het idee meer grip te krijgen op wat er speelt. Maar er is meer nodig.
Een verzamelplek
De stad gaat voor een all-inclusive manier van planning door middel van het platform Urban Academy. Jari Niemelä benadrukt dat het faciliteren van de snelle groei een multidisciplinaire opgave is. Dat is de reden waarom de universiteiten en andere stakeholders intensief worden betrokken bij de nieuwe ontwikkelingen in de stad via het platform. Dit gebeurt op allerlei gebieden - ecologisch, technologisch en stedenbouwkundig. Een praktijkvoorbeeld is de ontwikkeling van een nieuwe campus voor een van de universiteiten. Daar spraken de planners met studenten over de invulling van de plannen.
‘ Dit zijn stedelijke innovaties in Helsinki - Afbeelding 1’
Deze visie willen de gasten uit Helsinki meegeven aan Amsterdam en de rest van de wereld. “There are plenty of technological solutions, but we think a people-oriented approach is the way to go”, vertelt Jari Niemelä. Door kennis te openbaren en niet technologie maar de mens als uitgangspunt te nemen, ontstaan verrassende oplossingen voor de stad, concludeert Marja-Leena Rinkineva.
Foto bovenaan: CC BY-SA 3.0/KFP
Cover: ‘2015.09.22_ Dit zijn stedelijke innovaties in Helsinki_cover’
Door Wilson Wong
Project Manager at Ideal Projects
