19 oktober 2017
4 minuten
Nieuws Gemeenten beschikken de komende vijf jaar over slechts de helft van de bestaande budgetten voor bedrijventerreinen. Dit blijkt uit benchmarkonderzoek van Stec Groep onder 170 gemeenten naar hun investeringsgerichte aanpak op bedrijventerreinen. Uit het onderzoek blijkt verder dat drie kwart van de gemeenten slechts de helft van het potentieel benut om private investeringen uit te lokken. Gemeenten scoren ruim voldoende op houding (zij beoordelen hun eigen ondernemersgerichtheid gemiddeld met een rapportcijfer 6,7), maar er wordt te weinig gemonitord welke bedrijvendynamiek er is en er wordt onvoldoende gebruik gemaakt van alle private instrumenten. Gemeenten staan verder, zo blijkt, nog aan het begin van vernieuwing: 10% geeft aan dat hun terreinen voor 2030 circulair zijn. Voor smart industry is 20% van de bedrijventerreinen nu klaar.
Gemeentelijke budgetten bedrijventerreinen halveren
Gemeenten geven aan de komende vijf jaar 50% minder te investeren in bestaande bedrijventerreinen dan de vijf jaar ervoor. De gemiddelde gemeente gaf sinds 2011 circa € 2,8 miljoen uit aan herstructurering, de komende vijf jaar gaat dit door de helft naar € 1,4 miljoen. Enerzijds komt dit doordat een deel van de herstructurering is afgerond, anderzijds is dit een gevolg van de lage prioriteit die bedrijventerreinen hebben bij politiek en bestuur.
Gemiddelde gemeente benut helft marktpotentie
Uit de benchmark blijkt dat de gemiddelde gemeente de helft van alle mogelijkheden van de ondernemersgerichte aanpak benut. Een private investeringsagenda ontbreekt bij bijna 90% van de gemeenten. Maar iets meer dan de helft van de gemeenten kent de tien grootste bedrijven in termen van sociaaleconomische waarde. Meer dan 40% van de gemeenten heeft haar sterkst groeiende bedrijven niet in beeld. Slechts een kwart van de gemeenten beschikt over een actuele bedrijventerreinenvisie; wel zegt nog eens een kwart daar nu aan te werken. Bijna de helft van de gemeenten heeft geen beeld bij de private investeringen die zijn gedaan op bedrijventerreinen, of zegt dat de komende vijf jaar niet in beeld te hebben. Een op de tien gemeenten weet een hefboom te creëren waarbij private investeringsspin-off groter is dan het overheidsbedrag.
Houding gemeenten goed, monitoring en instrumentenmix onvoldoende
Veel gemeenten hebben een positieve houding ten aanzien van ondernemersgericht werken op bedrijventerreinen. Twee derde van bedrijfscontactpersonen/accountmanagers legt bijvoorbeeld meerdere keren per maand bedrijfsbezoeken af. Van de bestuurders doet 40% dat. Bijna de helft van gemeenten loopt met nieuwe bedrijven systematisch vestigingslocaties af. Kennis over bedrijven, bedrijfsinvesteringen en waardeontwikkeling wordt echter weinig doelgericht gegenereerd: 85% van gemeenten monitort niet de waardeontwikkeling op bedrijventerreinen, en maar 11% van de gemeenten stuurt hier expliciet op. Bij herstructurering blijken gemeenten veelal de voorkeur te hebben voor acties in de publieke ruimte. Opknappen van infrastructuur en aanpakken van verkeersveiligheid en parkeeroverlast worden gemiddeld door meer dan drie kwart van alle gemeenten ingezet. Deze maatregelen worden door gemeenten opvallend genoeg als weinig effectief beoordeeld. De meeste winst volgens gemeenten om private investeringen uit te lokken zijn vergroten van milieuruimte en opzetten van BIZ’en en parkmanagement.
‘2014.12.11_Naar een effectievere bedrijventerreinenmarkt_cov’
Sterke gemeenten investeren in vastgoed en prioriteren budgetten ondernemersgericht
De 10% gemeenten die het best presteren in onze benchmark zetten bovengemiddeld in op het omkatten van gebouwen en opkopen van private kavels. Verder prioriteert deze groep hun budgetten voor herstructurering vaker door aan te sluiten bij sterk groeiende bedrijven/topsectoren en een beoogde waardesprong.
Een van de mogelijke verklaringen waarom gemeenten gemiddeld genomen minder scoren op de benchmark is capaciteitsgebrek: bijna de helft van de respondenten is het oneens met de stelling ‘Binnen onze gemeente is genoeg ambtelijke capaciteit voor bedrijventerreinen’.
Vernieuwing: circulaire economie en smart industry nog in de kinderschoenen
Trends als circulaire economie en smart-industry dringen door in het gemeentelijk werk: 10% van de gemeenten zegt dat haar bedrijventerreinen voor 2030 circulair zijn. 20% is klaar voor smart-industry. 65% van de gemeenten vindt verder de regionale samenwerking de laatste jaren sterk verbeterd. Circa de helft van gemeenten vindt de betrokkenheid van vastgoedpartijen bij bedrijventerreinen de laatste jaren vernieuwd.
Momentum voor actie ontstaat
Stec Groep over de benchmark: ‘We weten al langer dat overheden professioneler met bedrijventerreinen omgaan. Nu dit onderzoek vaststelt dat publieke budgetten fors dalen, moet het nog meer uit een professionelere aanpak van gemeenten – samen met het bedrijfsleven – komen. Er blijkt nog veel verbeterpotentieel bij gemeenten. De benchmark laat zien dat de houding van gemeenten vaak positief is, maar de uitvoering (monitoring, instrumentenmix) veel effectiever en slimmer kan. Politieke prioriteit voor betere uitvoering van de private aanpak is gewenst. Ook kan het vakgebied profiteren door meer te leren van de best presterende gemeenten’.
Dit item betreft een persbericht van Stec Groep
Cover: ‘luchtfoto munchen’
