Een mixed-use gebied door de ogen van een ondernemer

Octatube ontwerpt en produceert innovatieve staal- en glasconstructies. De (her)bouw van de Glazen Zaal uit de Beurs van Berlage (verplaatst naar de Lok Hal in Tilburg), de Markthal in Rotterdam en het Van Gogh Museum in Amsterdam zijn voorbeelden van plekken waar de constructies gebruikt zijn. Met ruim 100 medewerkers krijgen deze projecten vorm aan de oevers van de Schie in Delft. Octatube wordt hier straks de ‘buurman’ van de AM-gebiedsontwikkeling De Nieuwe Haven.

Hoe lang zijn jullie met Octatube al hier gevestigd en hoe verhouden jullie je tot de plannen die naast jullie locatie worden ontwikkeld?

“Begin jaren tachtig van de vorige eeuw kocht mijn vader hier de grond aan. Op dat moment was De Porceleyne Fles hier nog gevestigd voor de productie van aardewerk. Hun bedrijfsomvang kromp en daarmee kwam er ruimte vrij voor ons. Mijn vader heeft hier toen onze bedrijfsruimte gevestigd en van daaruit hebben we ons onderneming verder ontwikkeld. Zo’n veertien jaar geleden vernamen we dat AM de kavel naast ons bedrijf in bezit had gekregen en die wilde gaan bebouwen.”

“In eerste instantie stonden we daar uiteraard niet over te juichen en de andere bedrijven in de omgeving al evenmin. Het was de tijd dat er geen enorm tekort was aan woningen zoals nu. In verloop van tijd zijn we met elkaar in gesprek gekomen. Wij hadden zelf op enig moment – door de groei van Octatube – behoefte aan uitbreiding en stelden daarop voor aan AM: laat ons een deel van jullie terrein kopen, inclusief de milieucirkel die daarop rust. Dan kunnen jullie buiten die cirkel gaan ontwikkelen. Zo gezegd zo gedaan. In 2014 namen we 4.500 m2 grond over en hebben daarmee ons pand qua omvang op kunnen verdubbelen.”

Welke aspecten vinden jullie belangrijk voor de Schieoevers in Delft, vanuit een ondernemend perspectief?

“AM kwam met eerste plannen voor de invulling van het terrein, maar de gemeente was op dat moment bezig met een visie voor dit hele gebied langs de Schieoevers. Hier niet ver vandaan ontwikkelen Amvest en Kondor Wessels namelijk ook plannen voor de transformatie van een gedeelte van het Schieoevers-bedrijventerrein. De gemeente wilde een postzegelaanpak voorkomen en nam daarop het initiatief voor het Ontwikkelplan Schieoevers Noord, dat in 2019 is vastgesteld.”

“Het betreft het gebied tussen het spoor en de Rotterdamseweg. Met mijn pet van de BKS op snap ik de ambities van de gemeente en de inzet op binnenstedelijke verdichting; ook dit gebied moet een bijdrage leveren aan de gewenste bouw binnen de stad, door hier circa 4.500 woningen toe te voegen. Maar in onze visie gaat het bij een verdichte stad om meer dan alleen wonen. Het gaat nadrukkelijk ook om werken, cultuur, sport, mobiliteit en andere stedelijke functies. Gebieden moeten in die mix een upgrade krijgen.”

“Toen de gemeente een paar jaar geleden de eerste stappen zette met het formuleren van een visie voor Delft als geheel hebben wij ook gevraagd: zet u naast de 15.000 nieuwe woningen in de stad ook in op 10.000 nieuwe banen? Zeker een gebied als Schieoevers heeft een functie in het aanbieden van praktijkgeoriënteerde werkgelegenheid. Dat besef, daar hebben we de afgelopen tijd flink op gehamerd. En het staat inmiddels op het netvlies van de gemeente en de gebiedsontwikkelaars die in dit gebied actief zijn.”

Hoe is het gesprek tussen Octatube en AM over de op handen zijnde gebiedsontwikkeling verdergegaan?

“Wij hebben aangegeven constructief over de plannen te willen nadenken. Hoe komen we tot een win-win situatie? Ik ben zelf opgeleid in Delft en weet dus het nodige van het maken van integrale plannen. In het eerste plan dat AM presenteerde domineerde het wonen, in laagbouw. De gemeente gaf daarop aan dat zij méér wilde. Inmiddels ligt er nu een plan met een hoger ambitieniveau en waarin ook de functiemix beter is uitgewerkt. Het is een plan dat ikzelf zeker kan waarderen en dat geldt ook voor het overleg dat we inmiddels regelmatig met de verschillende ontwikkelaars voeren vanuit de bedrijven die hier zijn gevestigd.”

“De milieuzoneringen die onverkort van kracht zijn gebleven maar ook bijvoorbeeld de eis om waterberging op het terrein te realiseren. In afstemming met ons is daar een prima oplossing voor gevonden; wij kregen een mooi groenblauw plantsoengebied erbij langs onze nieuwbouw. Andersom hebben wij aangeboden om ons pand aan te passen en daarmee onder meer zicht te bieden via een hoge glazen gevel op onze productieprocessen. Bewoners en andere gebruikers van De Nieuwe Haven krijgen zo een gevoel bij wat Octatube hier doet. Het wordt hier straks wonen in een maak-omgeving: door het werken bekender te maken, is de kans ook groter dat mensen ervan gaan houden. En dat zij het leuk vinden om ernaast te wonen.”

Jullie leggen daarmee gezamenlijk de basis voor een interessant mixed use-gebied in de stad.

“Klopt. Het is een lijn die we ook verder nog willen doortrekken. Op dit moment bouwen we aan ons nieuwe pand en creëren daarmee een nieuwe visuele verbinding. Maar daar hoeft het niet bij te blijven. Ik kan me voorstellen dat de nieuwe kantine die we hier realiseren ook een functie krijgt voor de aangrenzende buurt. Op een andere hoek in ons plan willen we een collegezaal bouwen die onder meer door de hogescholen en TU kunnen worden gebruikt, die hier vlakbij is gehuisvest.”

“Ook die zaal krijgt een heel open uitstraling. Ik hoop dat deze aanpak anderen inspireert waardoor we verschillende werelden – wonen, werken, onderwijs, cultuur, ontspannen – meer kunnen verbinden. En als het goed is, gaat de Omgevingswet deze functiemenging ook meer mogelijk maken.”

Jullie bieden het nodige aan de nieuwe bewoners van De Nieuwe Haven aan, wat verlangen jullie van hen?

“Het mag duidelijk zijn: de bedrijven gaan hier niet verdwijnen. Dat geldt ook voor het geluid en wellicht de reuk die zij verspreiden. Zij gaan constructief het gesprek aan maar probeer ze niet weg te drukken. Kom je aan ons bedrijf dan treedt er een primaire overlevingsreactie in werking die niet altijd even aardig is. Zoals gezegd: de ontwikkelaars zoeken met ons op een positieve manier het gesprek aan. Het is ook een goede zaak dat ze lid zijn geworden van de BKS en op die manier meedenken en -praten.”

“Maar uiteindelijk zullen ook de bewoners hun beste beentje moeten voorzetten. Vanuit onze kant zetten we in ieder geval in op een actieve binding tussen de bedrijven en de bewoners. Wie weet kunnen we bijvoorbeeld regelmatig een bewonersbarbecue organiseren zodat we elkaar leren kennen. En wellicht dat in alle gebouwen iemand van de omliggende bedrijven kan gaan wonen om zo later actief en laagdrempelig een blijvende verbinding te organiseren.”

“We hebben hier recent al de Schieoevers Safari georganiseerd waarmee mensen het gebied beter konden leren kennen. Ook in de gebiedsmarketing kan er straks aandacht worden besteed aan het feit dat nieuwe bewoners in een “ruwe” omgeving komen te wonen. Op die manier kunnen we ervoor zorgen dat in ieder geval de eerste bewoners een bewuste keuze maken om hier te gaan wonen.”