Nieuws De energierevolutie gaat plaatsvinden in de stad, klinkt het vanuit de zaal tijdens de discussiebijeenkomst over KernstadNL. Het panel voorin de zaal - bestaande uit Meindert Smallenbroek (directeur Energie en Omgeving van het ministerie van Economische Zaken), Annette Klarenbeek (lector aan de Hogeschool Utrecht), Jacob Froling (Arcadis), Jeroen Kroonen (aanjager innovatie en energie provincie Brabant) en Siward Zomer (vertegenwoordiger energiecoöperaties en participatiebevorderaar) – heeft tot die tijd vooral over windenergie gediscussieerd én over weerstand als het gaat om windenergie op land. “Draagvlak kan je niet kopen.”
Discussiebijeenkomst: Kernstad en de energietransitie
Grote steden
Binnen Kernstad liggen veel grote steden: de grootste vijf zijn Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven. Daaromheen ligt een gebied dat relatief gezien nog wel dicht bevolkt is, maar ook veel groene kernen kent: zoals het Groene hart en de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Maar er zijn er meer. “Het feit dat we ruimte hebben buiten de steden is gunstig. Dat kunnen we mooi inzetten voor duurzame energie.”
Toch moet hier nog veel overwonnen worden. Windenergie op zee is volop in ontwikkeling. Afgelopen week nog werd bekend dat het Deense energiebedrijf Dong Energy de komende jaren een groot windmolenpark voor de kust van Zeeland gaat bouwen. Ook heeft het kabinet twee nieuwe gebieden aangewezen voor de bouw van windmolenparken op zee. Volgens Jacob Froling (sectorleider energie bij Arcadis, één van de panelleden tijdens de discussiebijeenkomst) gaat het heel goed met de bouw van offshore windmolenparken. Nederland is al bezig met de aanleg van zeven windparken op zee. Doel is om in 2023 vijf miljoen huishoudens op duurzame energie te laten draaien. Maar als het om windmolenparken gaat is het een heel ander verhaal als het om locaties op land gaat. “Daar is sprake van veel weerstand”, zei panellid Jacob Froling. “Draagvlak kan je niet kopen.”
Inwonersaantallen metropoolregio’s/agglomeraties:
- Parijs
11,0 miljoen
- Londen
11,9 miljoen
- Kernstad
8,3 miljoen
Bron: kernstad.nl
Andere mogelijkheden
De techniek is geen probleem als het gaat om het inzetten van windenergie.
Struikelblok is vooral de weerstand tegen windenergie op land, dus het gemis
aan draagvlak. “Als mensen het idee krijgen dat er ergens centraal wordt
besloten dat ergens een windmolen moet komen dan stuit dat op weerstand. Alle
verandering is moeilijk”, volgens Jacob Froling. Hij focust in zijn betoog op
windenergie, ook al zijn er als het om de verduurzaming van de energiebehoefte
gaat ook andere mogelijkheden: bijvoorbeeld warmte-energie en biomassa.
Vanuit de zaal klinkt de opmerking dat de energierevolutie in de stad gaat plaatsvinden. Johan Swager, medeoprichter van
Meewind (een beleggingsfonds dat investeert in duurzame energie), stelt dat in
het verhaal rond de energietransitie meer ingezoomd moet worden op de stad. Los
van de verbanden die gaan ontstaan waarbij het steeds makkelijker wordt om energie
aangeleverd te krijgen vanuit bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk, België en de
Noordzee, is het belangrijk oog te hebben voor smart energy en smart city. “Dat
begrip smart energy gaat doorbreken de komende tien jaar. Dat heeft te maken
met de vele verschillende manieren – je kunt werkelijk op duizenden manieren
energie opwekken - en van de ene vorm in de andere vorm over laten gaan. Die
wisselwerking tussen al die plekken en technieken dat zou je kunnen samenvatten
als smart en dat is wat er vooral binnen zo’n grote stad ontstaat.”
Energie voor Kernstad
In het verkennend onderzoek naar de mogelijkheden om Kernstad van duurzame
energie te voorzien, opgeschreven door Remko Veenstra en Angéla Kortleven,
staat dat Kernstad op dit punt veel mogelijkheden heeft. “De agglomeratie
Kernstad gebruikt niet alleen energie, maar kan energie leveren.”
Een voorbeeld dat wordt aangehaald in het boekwerkje is restwarmte uit
riolering. Maar er zijn nog tal van andere mogelijkheden. Windenergie op zee is
en blijft echter onmisbaar om de doelstellingen uit het uit 2013 daterende
Energieakkoord te behalen. Volgens Jacob Froling van Arcadis is ook onshore
windenergie nodig om de doelen te bereiken. Net als andere vormen van duurzame
energie. Volgens Siward Zomer (vertegenwoordiger energiecoöperaties en
participatiebevorderaar) moet de burger daarbij weer meer zeggenschap krijgen.
“Geef de macht terug aan de burger zodat die besluiten kan maken over de
toekomst.”
De energievoorziening in Nederland is voor ongeveer vijf procent duurzaam en dit percentage moet groeien naar 16 procent in 2023. In 2050 moet de energievoorziening helemaal duurzaam zijn.
De ambitie:
- Offshore: van 1000
naar 4500 MW in 2023
- Onshore: 6000
MW in 2020
Focus onshore: Als we in Nederland aan 10 procent van de nationale
stroombehoefte willen voldoen en als dat alleen opgewekt wordt met de grootste
turbines die er op dit moment beschikbaar zijn, die een vermogen hebben van 2-2.5
MW, en deze allemaal langs de kust plaatsen, dan zijn er 1666 nodig.
Eén windturbine heeft alleen ruimte nodig ten grootte van de funderingsplaat.
Bij een turbine van 1.5 MW is dat 150 m2. De ruimte tussen de windmolens
kan gewoon als weiland gebruikt worden.
Een windpark met tien turbines van 1.5 MW heeft dus 1500 m2 nodig, tellen we
daar nog een toegangsweg van 3 meter breed bij op dan zijn we dus voor een
windpark 6000 m2 nodig.
Bron: Arcadis
Op 28 juni 2016 vond de eerste Bij EMMA plaats, een debat met dit keer als thema KernstadNL. In deze editie stond voornamelijk in het teken van de energietransitie. De andere (drie) discussiebijeenkomsten over Kernstad staan in het teken van hergebruik, mobiliteit en buitengebied.
Bij EMMA: KernstadNL – de nieuwe kijk op Nederland
Impressie van de discussiebijeenkomst Bij EMMA
Cover: EMMA
Cover: ‘kernstadnl’
Door Wendy Braanker
redacteur Bewust Nieuwbouw bij NEPROM
