Interview In oktober kondigde minister Hugo de Jonge de woningbouwafspraken voor alle 12 provincies aan. Het doel is om 900.000 woningen bij te bouwen in de periode tot en met 2030. Drenthe levert in absolute zin de kleinste bijdrage maar dat ontslaat de provincie niet van zorgvuldigheid. Volgens gedeputeerde Hans Kuipers (GroenLinks) is Drenthe net zo vol als de Randstad, maar dan met andere functies en andere waarden. Hij zet daarom vooral in op binnenstedelijk bouwen.
Eind december werd de Woondeal voor Drenthe getekend. Met een opgave van 13.000 woningen voldoet de provincie Drenthe aan de regionale woningbehoefte. Maar zegt Kuipers: “Daar bovenop hebben we een versnellingsopgave gelegd tot 18.800 woningen. Dan bouwen we boven de regionale behoefte, maar hebben we wel het Rijk nadrukkelijk nodig. Tot dusverre heeft het Rijk nog geen toezeggingen in die richting gedaan.”
Hoogste bod
De PRIMOS-prognose laat zien dat Drenthe naar schatting een behoefte heeft van negen á tien duizend woningen. Dus met de huidige 13.000 woningen heeft deze noordelijke provincie een plancapaciteit van zo’n 130 procent. Het bod van 19.000 woningen dat ze bij het Rijk heeft neergelegd, is zelfs het dubbele van de PRIMOS-prognose. Procentueel weet de provincie Drenthe dan ook juist het hoogste bod van alle provincies neer te leggen.
Gedeputeerde Kuipers licht de hoge Drentse ambitie toe: “De Primos-prognose houdt onvoldoende rekening met de woningbouwprogrammering. Daarnaast zijn de lokale ambities ook onderdeel van het bod en hebben wij met nadruk aangegeven te willen bouwen voor de nationale – en daarmee dus bovenregionale – opgave. Hiermee hoeft er minder gebouwd te worden in de Randstad en helpen we mee de druk op de woningmarkt daar te verlichten.”
Hoe gaat Drenthe deze stevige ambitie waarmaken? Kuipers pleit voor het binnenstedelijk oplossen van de woningbouwopgave. “Mijn persoonlijke overtuiging is dat een nieuwbouwwijk heel prettig is voor de mensen die er gaan wonen, maar voor de rest van de bevolking voegt het niet zoveel toe. Het wordt een losstaand stukje stad. Ik zou persoonlijk liever de bestaande voorraad waar dat kan herontwikkelen en renoveren, daar heb al de je bestaande structuren”. Drenthe zet daar als provincie ook nadrukkelijk op in: “Ons provinciaal ruimtelijk beleid en onze financiering richt zich op het versterken van bestaand stedelijk gebied.”
‘Drenthe Woondeal, Emmen’ door Guido Hansman (bron: provincie Drenthe)
Een voorbeeld van zo’n binnenstedelijk project is Assen Centraal, waarbij gestart wordt met de eerste 350 woningen als extra verdichting van de binnenstad van Assen. Bedoeling is dit uit te breiden met extra woningen rond de haven (Havenkwartier) en de vervanging van bedrijfsterreinen.
Klein maar fijn
Volgens Kuipers heeft Drenthe de luxepositie dat ze met een overzichtelijke hoeveelheid partijen samenwerkt om deze opgave aan te pakken. Namelijk één provincie, 12 gemeenten en vier waterschappen. “We weten met elkaar wat het plan is en dan is het een kwestie van de puzzel in elkaar leggen.” Die puzzel lijkt voor een buitenstaander wellicht gemakkelijk te leggen, gezien de lage woningdichtheid in Drenthe. Maar niets is minder waar, aldus Kuipers. Volgens de gedeputeerde is Drenthe net zo vol als de Randstad, maar dan met andere functies (zoals natuur, recreatie en landbouw) en andere waarden. “We hebben hier de ruimte om het goed te doen, dus moeten we ook keuzes maken waar we over 10 jaar geen spijt van krijgen.”
Weinig mogelijkheden
Met dat laatste doelt Kuipers op het bijbouwen voor senioren, want vergrijzing speelt een grote rol in de provincie. Maar ook juist voor starters en jongeren, want daar ligt ook een grote behoefte, aldus de GroenLinks-gedeputeerde: “Zowel de dorpen bij monde van onder meer de dorpsverenigingen als de jongeren en starters zelf geven aan te weinig mogelijkheden te hebben om woningen in de kleine dorpen te kunnen huren of kopen. Het gaat hier niet zozeer om een uitstroom naar de Randstad; onze jongeren richten zich in het Noorden eerder op Groningen en Zwolle en soms op Assen, Emmen en Meppel. Echter, een groot aandeel wil wel regionaal blijven wonen en werken maar dat lukt nu niet vanwege aanbod, arbeidsmarkt en woningprijs.”
Echt investeren in Noorden
Als laatste pleit Kuipers ervoor om als Nederland echt te investeren in het Noorden. “We zitten hier aan de goede kant als het gaat om klimaatrisico’s, dus laten we dan ook die stappen zetten om mobiliteit, werkgelegenheid en bijpassende woningen in samenhang te realiseren. Niet voor niets zetten we in versterking van het bestaand spoor, de aanleg van de Nedersaksenlijn en de ontwikkeling van de stationslocaties. We beginnen hiermee in Beilen, Meppel en Hoogeveen. Hier liggen stations met nog relatief veel ruimte erom heen dat benut kan worden, waarmee we ook het agrarisch en natuurgebied niet of beperkt hoeven aan te spreken.”
Cover: ‘Drenthe Woondeel Hugo de Jonge, Emmen’ door Guido Hansman (bron: provincie Drenthe)