Opinie Hans-Hugo Smit bestudeerde de jongste Miljoenennota van het Rijk. Tevreden las hij over de miljarden die vrijgemaakt worden voor gebiedsontwikkeling en de bouwsector. Maar voor de langere termijn is meer nodig om de grote ruimtelijke opgaven in Nederland aan te pakken. “Geld is mooi, maar niet de oplossing. Minder regels en meer regie zijn dat wel.”
De Miljoenennota heeft veel aandacht voor gebiedsontwikkeling en de bouwsector. Er komen ‘versnellocaties’, projecten worden ‘naar voren gehaald’ en er komen ‘verkenningen’ naar actief grondbeleid, een ontwikkelbedrijf en doorbouwgaranties van het Rijk. Versnellen, naar voren halen en verkennen zijn mooie woorden, maar de overheid doet ook boter bij de vis. Miljarden komen onze kant op! 290 miljoen als ‘woningbouwimpuls’, 10 jaar lang 100 miljoen voor verduurzaming van de bouwsector en 2 miljard voor grote infraprojecten. Een gegeven paard kijk je niet in de bek, dus: dank u wel, overheid!
Of: dank je de koekoek overheid! Want welk geld krijgen we nu eigenlijk? Het is vooral geld dat ons of al was beloofd of dat we eigenlijk veel eerder hadden moeten krijgen.
Eerst dat ‘naar voren halen’ van grote projecten. Een sympathiek streven om de bouwsector in crisistijd draaiende te houden. Maar een sigaar uit eigen doos, want het werk en het geld was de sector eigenlijk al toegezegd. Het is alsof je je puberzoon in 1 keer al zijn zakgeld voor komend jaar geeft. Jou kost het niets extra’s en hij kan zijn geluk niet op, maar nog voor de zomer heb je geheid heel vervelende gesprekken met elkaar. Lang leve ‘naar voren halen’.
Dan ‘versnellen’. Als het noodzakelijk is om dingen ‘naar voren’ te halen, is het de vraag hoe grote projecten nu opeens kunnen versnellen. Slaan we onderzoeken, inspraakprocedures of garantstellingen over? Gaan we veel sneller aanbesteden? Is ‘PAS’ opeens uit de lucht? Zelfs de eerdere 5 miljard van het Rijk om stikstofemissie te reduceren heeft maar weinig ‘versneld’. Wat gaat er nu anders?
Tot slot ‘verkennen’. Ik denk weer even aan die puberzoon. Als ouders zeggen “we zullen erover nadenken”, dan weet je meestal het antwoord wel... Hopelijk is dat hier anders, want actievere rijksbemoeienis met de ruimtelijke opgave lijkt me een no-brainer. Veel van de huidige problemen komen door jarenlang te weinig regie. Veel van de huidige miljoenen hadden eigenlijk al veel eerder in woningbouw, infrastructuur en verduurzaming moeten worden gestoken. Geld voor achterstallig onderhoud aan wegen en kades of voor achterblijvende woningproductie? Ook dit is een sigaar uit eigen doos, maar dan met terugwerkende kracht.
Toch geeft de Miljoenennota wel hoop. Met deze hernieuwde aandacht van de landelijke overheid voor wat in wezen een landelijke opgave is, lijkt een ‘VROM 2.0’ weer een stapje dichterbij. Geld is mooi, maar niet de oplossing. Minder regels en meer regie zijn dat wel. Daarvoor hoeven we niet rijk te wezen, maar moeten we wel bij het Rijk zijn.
Cover: ‘Hans-Hugo Smit’ door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)
Door Hans-Hugo Smit
Sectoranalist Bouw & Gebiedsontwikkeling bij Rabo Real Estate Finance.
