Onderzoek Bij het realiseren van openbaar groen wordt te weinig rekening gehouden met de wensen van jonge vrouwen. Dat concluderen Engelse onderzoekers. De voorkeuren van jonge mannen zijn vaak het uitgangspunt en daardoor gebruiken vrouwen het groen minder én voelen zij zich er minder veilig.
Hoe openbaar is de openbare ruimte? Die vraag stelde stadsgeograaf Gerben Helleman zichzelf vorig jaar in een artikel op Gebiedsontwikkeling.nu. Zijn conclusie is dat openbare ruimte minder openbaar is dan we soms denken. Aan de hand van geschreven en ongeschreven regels krijgen verschillende plekken een specifieke bestemming voor bepaalde doelgroepen of doeleinden. En dat is zorgelijk, beschrijft Helleman. “Hoe meer we de openbare ruimte van bovenaf plannen, hoe minder de openbare ruimte kan doen waarvoor zij bestemd is: toegankelijk zijn voor meerdere groepen en doeleinden.”
Gebrek aan kennis
In het onlangs verschenen rapport Make Space for Us bevestigen Engelse onderzoekers van de Yorkshire Sport Foundation de zorgen van Helleman. Sinds november vorig jaar hebben zij het gebruik van drie verschillende groene voorzieningen geanalyseerd. Dat gebeurde met observaties, interviews en vragenlijsten. De belangrijkste conclusie: jonge vrouwen voelen zich dubbel zo vaak onveilig op deze plekken in vergelijking met de ondervraagde mannelijke tieners. Ook gaven de vrouwen aan vaak bang te zijn voor intimidatie en andere bedreigingen.
Slechts twee op de tien ondervraagde jonge vrouwen geeft aan elke week aan beweging te doen
De onderzoekers wijten dit aan de manier waarop deze parken en andere groenvoorzieningen worden ontworpen. De wensen van (jonge) mannen zijn vaak het uitgangspunt en de wensen van de vrouwen komen daardoor niet terug in het ontwerp. Het is vaak geen bewuste keuze van (gebieds)ontwikkelaars om de parken op die manier in te delen, zeggen de onderzoekers. Het ligt eerder aan een gebrek aan kennis over de wensen van (jonge) vrouwen bij de inrichting van het openbaar groen.
Beweging vermijden
Bewuste keuze of niet, de gevolgen voor de jonge vrouwen die in het rapport zijn ondervraagd, zijn zorgelijk. Jongeren gebruiken het groen om te sporten en te recreëren. Maar omdat met de inrichting van de parken niet wordt voldaan aan de wensen van de vrouwen, voelen zij zich er niet op hun gemak. Zij gebruiken het groen veel minder. 48 procent van de vrouwen geeft in het onderzoek aan gebruik te maken van het groen. Voor de jongens is dat 63 procent.
‘Eruit voor een run. volledige lengte van jong stel in sport kleding lopen door de stad straat samen’ door G-Stock Studio (bron: Shutterstock)
Het gevolg is dat ze ook een stuk minder bewegen dan hun leeftijdsgenoten. Slechts twee op de tien ondervraagde jonge vrouwen geeft aan elke week aan beweging te doen. Bij de jongens sporten vier van de tien tieners. Tegelijkertijd geeft 20 procent van de vrouwen aan beweging te vermijden, tegenover 7 procent van de jongens. Ter vergelijking: in heel Engeland zeggen drie van de tien jonge vrouwen dat ze elke week aan beweging doen en geeft slechts 10 procent aan beweging te vermijden.
Betrokken bij herinrichting
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat zeven op de 10 vrouwen op zich wel graag wil sporten. En dat is volgens de onderzoekers precies het spreekwoordelijke gat waar de ontwikkelaars van het groen in zouden moeten springen. Het onderzoek laat ook zien dat meisjes veel minder bij verenigingen sporten dan de jongens. Daarmee vormt het openbaar groen dé laagdrempelige manier om deze groep wel tot beweging aan te sporen. Alleen, zeggen de deskundigen, dan moeten wel de wensen van de jonge vrouwen als uitgangspunt worden genomen.
Als we het groen inclusiever kunnen maken voor jonge vrouwen, kunnen we het groen inclusiever maken voor iedereen
Daarom moet deze groep worden betrokken bij het (her)inrichten van het groen. Bestaande parken moeten zo worden ingericht dat ze betekenisvol worden voor deze groep. Het vergroten van de veiligheid is hierbij het uitgangspunt. Daarnaast kunnen de momenten voor sociale interactie tijdens het bewegen worden vergroot. Verder moet er voldoende begeleiding en richting zijn voor de vrouwen om de stap richting bewegen te kunnen zetten. Denk aan vaste, begeleide sportmomenten of het organiseren van evenementen.
Inclusiever groen
De onderzoekers hopen dat hun werk andere (gebieds)ontwikkelaars inspireert met de nieuwe inzichten aan de slag te gaan. De inzet: openbaar groen op een nieuwe manier ontwerpen. “Als we het groen inclusiever kunnen maken voor jonge vrouwen, kunnen we het groen inclusiever maken voor iedereen. Parken kunnen een grotere rol spelen bij het verbeteren van de fysieke en mentale gezondheid, omdat ze jonge vrouwen kunnen inspireren en aanmoedigen om actiever te zijn en het plezier en de vrijheid van buiten zijn te ervaren.”
Lees het volledige onderzoek op de site van de Yorkshire Sport Foundation.
Cover: ‘Vrouwen sportend in een park’ door Photo Volcano (bron: shutterstock.com)
Door Jasper Monster
Redacteur Gebiedsontwikkeling.nu
