Opinie Inspirerende gesprekken maken ook van 3e Nationale congres over burgerparticipatie een succes. “We leven in bijzondere tijden”. Zo opende Pepik Henneman – dagvoorzitter en schrijver van het Burgermeester-boek – het congres I love Burgers 2012. Vervolgens stond Henneman stil bij de vele maatschappelijke veranderingen die onze tijd kenmerken. Van de terugtredende overheid tot de opkomst van social media die mensen in staat stellen zich beter en sneller te organiseren. Tijdens het congres werd in ieder geval één ding glashelder: de rollen van bestuurders, ambtenaren en professionals veranderen in snel tempo. Of zoals de Haagse wethouder Ingrid van Engelshoven het tijdens het congres verwoordde: “De grote uitdaging waar bestuurders nu voor staan, is minder te sturen en veel meer voorwaarden te creëren waaronder mensen onderling hun eigen vorm vinden.”
Van Engelshoven opende haar gloedvolle betoog met een knipoog naar de reclame van Burger King.
“Het broodje lijkt me heerlijk, maar de slogan smaakt me een stuk minder.” De toon is gezet. De deelnemers grijpen het interactieve congresprogramma aan om intensief met elkaar in gesprek te gaan over de voorwaarden waaronder de denk- en doekracht van bewoners optimaal tot recht komt. Die gesprekken gaan niet over burgers, maar worden gevoerd met burgers die op het congres aanwezig zijn. VIP-burgers, beroepsburgers en ‘burgermeesters’ houden de congresgangers voortdurend een spiegel voor en inspireren de professionals met hun succesvolle en kleurrijke burgerinitiatieven.
Wederzijds vertrouwen
Al vroeg in het programma blijkt ‘vertrouwen’ het sleutelwoord bij burgerparticipatie. Jarenlang is het debat in Nederland gegaan over het gebrek aan vertrouwen van de burger in de overheid. Maar begint het niet andersom? Want als de overheid de burgers geen vertrouwen geeft, mag ze dat ook niet terug verwachten. Of zoals de gemeente Súdwest-Fryslân als interne spelregel hanteert: “Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook de burger niet”. Daar sluiten de andere aanwezigen zich bij aan. Burgerparticipatie slaagt alleen als er sprake is van wederzijds vertrouwen tussen de overheid en bewoners. De overheid verdient dit vertrouwen door zich terughoudend, kwetsbaar en dienstverlenend op te stellen. De overheid is er immers voor de burger. En niet andersom.
Veranderende rollen
“We zoeken dus naar ‘luie bestuurders’”; besluit dagvoorzitter Henneman. “Bestuurders die kunnen loslaten en alleen waar nodig ondersteunen. En we zoeken ook naar ‘spelende ambtenaren’ die samen met burgers spelenderwijs willen komen tot mooie resultaten.” Ten slotte mag de ‘pionierende professional’ niet ontbreken. Het is zijn taak om te innoveren, inspireren en stimuleren! Daar sluiten wij ons graag bij aan.
Dit is deel 1 van een serie blogs die Onno de Vries en Wout van der Heijden schrijven naar aanleiding van het congres ‘I love Burgers 2012 – van moeten naar willen’ dat op 31 oktober 2012 gehouden is in Den Haag. Kijk hier voor het twitterverslag van het congres.
Geïnspireerd? Over Morgen brengt de veranderende rollen van bestuurders, ambtenaren en professionals dagelijks in de praktijk door haar eigen aanpak van participatie. Bekijk de korte animatie hier (1 minuut) of neem contact op met een van de schrijvers: Wout van der Heijden en Onno de Vries.
