Opinie Vakantiegangers die demonstreren op het Binnenhof omdat recreatiewoningen permanent worden bewoond, en 75% nieuwbouw in Amsterdam van 25 m2 of kleiner. Deze en andere voorspellingen komen van adviseur Jos Feijtel, die in de glazen bol van gebiedsontwikkeling in 2019 keek. Hij weet zelfs al wie de provinciale verkiezingen wint én dat Friso de Zeeuw dit jaar geen rompertje breidt.
Januari 2019
Aedes, de koepel van woningcorporaties slaat (voor het eerst) harde taal uit: nu, na twee jaar ontkenning, erkent de toezichthouder Autoriteit woningcorporaties (Aw) alsnog dat er onvoldoende geld is bij de corporaties voor én een substantiële bijdrage aan de nieuwbouw én een substantiële bijdrage aan de verduurzaming. Aedes: “Er zal gekozen moeten worden: en/en gaat niet.” Eerder had het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) daarvoor al gewaarschuwd. Gesteund door de opvattingen van WSW en Aw laat Aedes de Tweede Kamer weten dat als de verhuurdersheffing niet alsnog van tafel gaat, de verduurzaming óf de nieuwbouw van sociale huurwoningen daaronder ernstig zal lijden.
Februari 2019
In het overleg van de G4 met premier Mark Rutte en minister Kajsa Ollongren over de financiering van 4 mega-infrastructuurprojecten in alle vier de steden, komt het tot een patstelling. Zoals velen hadden voorspeld, voelen de pensioenfondsen niets voor een (voor)financiering. Dat is al tien keer eerder geopperd en niet doorgegaan. Hier wreekt zich het boekhoudkundig stelsel van de Rijksoverheid. De simpele oplossing om De Bank van Nederlandse Gemeenten te vragen het bedrag van 15 miljard voor te schieten – en in 15 jaar terug te betalen – met een zodanige garantie van Rijk en gemeenten dat dit niet leidt tot verhoging van de staatsschuld, wordt niet besproken.
Maart 2019
De verkiezingsuitslag van de Provinciale Statenverkiezingen laat forse verschuivingen zien. GroenLinks wint in alle provincies. Jesse Klaver: “Ik zal nog een aantal pittige gesprekken moeten voeren met onze provinciale mensen. Die hebben in hun programma’s als hoofdpunt de bouw van tiny houses staan. Maar bij mijn bedrijfskantinebezoeken vorig jaar heb ik gemerkt dat veel mensen dan denken aan een kant-en-klaar fietsenschuurtje dat je bij de Gamma kunt kopen.”
April 2019
Minister Ollongren laat de provincies weten: “Maak concrete afspraken over versnelling van de woningbouw in uw provincies. Ik sta pal achter u met het restant van de vorig jaar door mij als voorfinanciering van moeilijke binnenstedelijke locaties ter beschikking gestelde 30 miljoen euro.” Premier Rutte voegt daaraan toe: “We zijn nog in gesprek met pensioenfondsen en de BNG over de 15 miljard voor de G4. Dat gaat leiden tot een gezamenlijke studiegroep over de vraag of het Rijk niet, net als gemeenten, moet overstappen op het stelsel van baten en lasten, in plaats van het huidige kapitaalstelsel. Maar de minister van Financiën heeft hierbij ernstige bedenkingen, dus dat gaat wel even duren. Dat is niet erg, want de infraprojecten gaan toch over de periode vanaf circa 2030.”
Mei 2019
Bij de collegevorming in diverse provincies blijkt dat de nieuwe bevolkingscijfers (meer groei, minder krimp) er bereidheid blijkt om de rigide plafonds met woningbouwaantallen los te laten. Groei aan de randen van de stad wordt hier en daar weer mogelijk. Lector Ondernemende Regio Cees-Jan Pen roept het kabinet op om in te grijpen.
Juni 2019
De discussie over tiny houses leidt tot verhitting van de gemoederen. De beweging van de gele hesjes heeft het onderwerp opgepakt: “Wij weigeren in fietsenschuurtjes te wonen.”
Juli 2019
De Amsterdamse SP-wethouder Laurens Ivens is blij met het hoge aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen in de stad in het eerste half jaar. Op de vraag of hij het niet vervelend vindt dat 75 procent kleiner is dan 25 m2, antwoord de wethouder: “Dat is nu eenmaal een gevolg van het feit dat mensen onze stad aantrekkelijk vinden.” De vraag of de cijfers niet wat geflatteerd zijn door het hoge aandeel studentenwoningen, leidt tot de reactie: “We bouwen zowel voor arbeiders als studenten. Die coalitie heeft bij de SP altijd hoog in het vaandel gestaan.”
Augustus 2019
Net als vorig jaar is er op het Binnenhof een demonstratie van vakantiegangers. Velen van hen konden geen vakantiewoning huren, want die werden immers permanent verhuurd vanwege het grote woningtekort. De eerdere dreiging om een politieke partij op te richten als het kabinet niet snel iets aan dit probleem zou doen, is omgezet in daden. Ze kondigen aan mee te doen aan de volgende verkiezingen met de naam VWOW: Vakantiegangers willen ook wonen.
September 2019
Nieuwe woningbouwplannen stagneren. De bouwkosten zijn inmiddels zo hoog opgelopen dat deze niet meer in de VON-prijzen kunnen worden verwerkt. Voor sociale huurwoningen was dat al voorspeld (vanwege de huurgrens van 720 euro). NEPROM: “De wal zal het schip keren. De laagwatertoeslag op de aanvoer van grint en zand, die tijdens de droogte van 2018 is ontstaan, moet nu als eerste weer verdwijnen. En de gemeentelijke grondprijzen moeten weer zakken naar het niveau van tijdens de crisis.”
Oktober 2019
In het kabinet is een forse ruzie ontstaan over de NOVI, de Nationale Omgevingsvisie. D66 vindt dat de regie over de woningbouw bij provincies en gemeenten moet blijven. CDA, onder aanvoering van kamerlid Onnes, vindt dat het Rijk de verantwoordelijkheid naar zich toe moet trekken. Premier Rutte besteedt nachten aan massagewerk. Uitkomst: “Er komt meer sturing op zaken van nationaal belang.” Onduidelijk is of woningbouw daaronder valt.
November 2019
Emeritus praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling Prof. Mr. F. de Zeeuw krijgt opdracht van minister Ollongren om vorm te geven aan de ‘sturing op zaken van nationaal belang’. De Zeeuw vraagt de minister om klip en klaar aan te geven of woningbouw daartoe behoort. Zij kan dit niet zeggen: “Dat moet juist onderwerp van het onderzoek zijn.” De Zeeuw weigert de opdracht omdat zijns inziens de politiek daarin een standpunt moet innemen. “Aan breien om het breien doe ik niet mee: het moet tot iets leiden, al is het maar een rompertje.”
December 2019
Ex-hoofddemograaf van het CBS, Jan Latten, reageert op de nieuwste decembercijfers van het CBS over de bevolkingsgroei: “Opnieuw blijkt dat de groei van de bevolking, met name het migratiesaldo, schromelijk is onderschat. Het tekort aan woningen loopt op. Dat Amsterdam nu studentenwoningen meetelt en daardoor hoge productieaantallen weet te halen, doet daar niets aan af. De minister-president moet aan de bak. Dit is een chefs-sache.” Reactie van Mark Rutte: “Ik kan niet vooruit, want ik wacht op het advies van de Studiegroep Stelsel van Baten en Lasten Rijk.”
Cover: ‘Glazen Bol 2019’
Door Jos Feijtel
Adviseur versnelling woningbouw
