GO drone: Berlijn

Luchthaven Tempelhof, eens de trots van de nazi’s waar meer dan een miljoen Duitsers werden toegesproken en opgehitst. En gedurende de Koude Oorlog het waardevolle eindpunt van een luchtbrug die de enclave West-Berlijn van de broodnodige voorraden en westerse luxe voorzag. Met de bedoeling alle luchtvaartactiviteiten van Berlijn te concentreren op het nieuwe vliegveld Brandenburg, deels gebouwd op het terrein van de Berlijnse luchthaven Schönefeld, heeft de Berlijnse Senaat besloten om luchthaven Tempelhof per 31 oktober 2014 te sluiten. Na een referendum waarin de bevolking zich uitsprak voor de sluiting van de luchthaven vertrok in 2008 het laatste vliegtuig. Op dit moment nemen de luchthavens Tegel en Schönefeld de resterende taken nog over.

Met de heropening van het terrein in 2010 als stadspark, dat met haar 380 hectare groter is dan Central Park in New York, laait ook de discussie over de toekomst van Tempelhof weer op. Het stadsbestuur wil dat Tempelhof een ‘groene long’ blijft maar staat een gedeeltelijke bebouwing toe. In het noorden en oosten komen huizen voor welgestelde Berlijners. Volgens het stadsbestuur is dat goed voor de omliggende, wat armere wijken.

Een rinkelende kassa

Het proces van de herbestemming van het vliegveld werd een tragedie voor de machthebbers (in dit geval de gemeenteraad van Berlijn) en achtervolgt hen nu nog steeds.
Het stadsbestuur en parlement van Berlijn had natuurlijk al lang bedacht dat het gebied bebouwd moest worden om te voorzien in de nodige woningen maar ook maatschappelijke en commerciële voorzieningen. En niet onbelangrijk: de kassa kon ook eindelijk weer eens rinkelen voor Berlijn, een stad met weinig financiële slagkracht. Er werd een plan gemaakt, de inkomsten stonden al met potlood in de gemeentelijk begroting genoteerd en de graafmachines stonden al bijna klaar.

Een ingehuurd marketingbureau diende dit plan aan de Berlijners te verkopen. Mooie metaforen, plaatjes en veel gebruik van de kleuren groen en blauw moesten de bevolking overtuigen. En er was in het plan ook echt rekening gehouden met deze bevolking: de ring om het vliegveld (circa 30% van het gebied) werd daadwerkelijk bebouwd en het middengedeelte bleef open. Kernboodschap: we geven de Berlijners 70% van het gebied cadeau, dat moet goedkomen!

Maar ook deze machthebbers kwamen bedrogen uit. Het simpele feit dat ze eerst een plan maakten, zichzelf daar op instelden (ongetwijfeld oprecht overtuigd waren van hun goedheid) en toen pas ‘het gesprek’ met de inwoners van Berlijn aangingen, deed ze de das om. Als je van iets dat al 100% van de Berlijners is, zegt dat 70% als cadeautje wordt teruggegeven, zorgt dat voor een onrechtvaardig gevoel. Iemand wil ‘een dialoog’ met je aangaan maar straalt tegelijk uit dat de uitkomst al vast staat. Dan is er weinig meer nodig om die gevoelens van minachting, gebrek aan respect en woede aan te wakkeren. Dan komt er opstand. En het tragische is dat de tegenstanders hardop zeggen: “waren ze gewoon het gesprek aangegaan zonder plan, dan was die 30% geen enkel probleem geweest. Maar nu…”

Verkeerde aanpak

Iedereen snapt dat je dit zo niet moet aanpakken. Ook de machthebbers op het pluche zijn geen domme mensen en snappen dit echt wel. Maar wat maakt het dat ‘het pluche’ toch telkens weer in die valkuil trapt? Want dit plan voor Tempelhof is niet het enige voorbeeld van een verkeerde aanpak. Is het ego? Zijn ze Oost-Indisch doof? Zijn er teveel ja-knikkers rond het machtscentrum? Of is het toch angst om de bevolking aan het begin bij een proces te betrekken en waarom dan?

Hoe dan ook: blijkbaar is het als gekozen volksvertegenwoordiger of bestuurder enorm moeilijk om te onthouden wie je ‘klanten’ ook al weer waren. Als we dat nu alleen beter onthouden en daar ook naar handelen, dan wordt de wereld toch een stuk minder ingewikkeld, prettiger en beter.

Bron: Erik Tissingh, Blog 'Dem Deutschen Volke', overmorgen.nl