Casus Het Groot Ziekengasthuis terrein in 's-Hertogenbosch krijgt een nieuwe bestemming. De gebouwen op het terrein zijn een combinatie van bebouwing uit de jaren zeventig van de vorige eeuw en soms eeuwenoude rijksmonumenten. Het GZG-terrein is daarmee van grote cultuurhistorische waarde. Met het vertrek van het ziekenhuis gaat het gebied open. Voorheen was het gesloten voor het publiek. Het nieuwe GZG-terrein wordt geïntegreerd in het stedelijke leven en moet een multifunctioneel verblijfsgebied worden. De monumenten krijgen een nieuwe functie en andere gebouwen maken plaats voor nieuwe. Terwijl de werkzaamheden worden verricht, wordt het terrein niet ongebruikt gelaten. "VOF GZG heeft ingezet op omvangrijk tijdelijk gebruik van de locatie", aldus Michel Westbeek (AM) namens VOF GZG. Het zal nog enige jaren duren voordat de transformatie voltooid is, maar ondertussen leeft het gebied. Een samenwerking tussen AM Real Estate Development, Heijmans Vastgoed en de gemeente 's-Hertogenbosch.
Tijdelijkheid troef
Projectgegevens
Locatie:
Voor het GZG-terrein is een ruimtelijk kader ontwikkeld, waarbinnen flexibel invulling kan worden gegeven aan de beoogde functies wonen, werken, winkelen, cultuur en vrije tijd, dit met behoud van monumentaal erfgoed.
Programma:
Circa 12.000 m² winkels
Circa 250 woningen
Bibliotheek met stadsarchief en bijbehorende culturele, maatschappelijke en verblijfsfuncties
Parkeergelegenheid voor auto's en fietsen
Partijen:
Organisatie: VOF GZG (Heijmans Vastgoed, AM Real Estate Development)
Supervisor: Edzo Bindels, West 8
Het terrein moet een nieuw verblijfsgebied worden met een gevarieerd programma. Door de aanwezigheid van de rijksmonumenten moet dit gebied weer van betekenis worden voor de binnenstad. De poort aan de zijde van het kernwinkelgebied (Hinthamerstraat) is jarenlang dicht geweest. Tijdens voor de transformatie van het terrein is deze weer open.
De binnenstad is een kansrijke omgeving met veel monumentale gebouwen. Het beeld van het GZG-terrein wordt echter gedomineerd door in de jaren zestig gerealiseerde hoogbouw die niet past in de fijnmazige binnenstedelijke structuur. Het nieuwe ontwerp richt zich op de herintegratie van de monumenten en de tussenruimte in het stedelijke programma, aangevuld met nieuwbouw voor wonen en winkelen. Oude, niet passende gebouwen worden gesloopt.
Het Groot Ziekengasthuis wordt net als de andere monumenten zoveel mogelijk hersteld in oude staat en herbestemd. De functies variëren van wonen en winkelen tot restaurant en atelier.
De Groote Stroom, een deel van de historische Binnendieze. Dit kanaal wordt hersteld in de tweede fase van het GZG-project, na de sloop van de Tolbrug-parkeergarage. De Binnendieze is een karakteristiek onderdeel van de stad en een toeristische trekpleister. Het is daarom ook een belangrijk onderdeel van het GZG-terrein.
Het project won de LEEGaward 2013
/artikelen/gzg-terrein-in-den-bosch-wint-leegaward-2013/
voor de creatieve wijze waarop met de leegstand en de energieopgave is omgegaan. In afwachting op de werkzaamheden krijgen gebouwen een tijdelijke bestemming. Gebouwen worden gebruikt als woon- of werkruimte of voor culture doeleinden. Daardoor krijgt het gebied direct vanaf het begin een identiteit en staan de gebouwen niet leeg. Hiermee worden inkomsten gegenereerd. De functies passen in het uiteindelijke plan en zullen niet verdwijnen na de voltooiing van het transformatieproject. "We vinden dat tijdelijkheid permanent kan zijn", vertelt Michel Westbeek, "door met de creatieve sector vanaf het begin samen te werken wordt de ruimte direct benut".Werken en ondernemen in het Mariapaviljoen, voorheen een sanatorium. Afgebeeld het gelijknamige restaurant dat is gevestigd in het monument.
Een voorbeeld van een evenement op het terrein. Tijdens het Erasmusfestival werd met projectoren het Groot Ziekengasthuis voor even getransformeerd tot waar kunstwerk. Met FMT vastgoedbeheer wordt het tijdelijke wonen en werken georganiseerd.
De Agora moet een van de grote trekpleisters worden. Het gebouw met uitgebreid programma staat in het midden van het terrein. Het zal een bibliotheek, winkelruimte en ontmoetingsplek huisvesten. “In de Agora worden het gehele jaar door activiteiten en evenementen georganiseerd. Er is altijd een reden voor een bezoek", aldus Roger Schreurs (Loco Enzo). De Agora wordt gehuisvest in een combinatie van een aantal bestaande gebouwen. Met nieuwbouw worden de oude gebouwen versmolten tot een nieuw complex.
Een groot deel van het programma bestaat uit woningen. Op het terrein zullen twee woonmilieus worden gerealiseerd. Voor het hogere segment worden grondgebonden woningen tussen de monumenten ontwikkeld. Daarnaast worden er appartementen en grondgebonden woningen in gevarieerde prijsklassen gerealiseerd. Het gebied richt zich hiermee op een breed publiek.
Het winkelen concentreert zich voornamelijk op de Agora, het monumentale Mariapaviljoen en een nieuw te realiseren winkelruimte.
Naar verwachting zal de transformatie in 2022 voltooid zijn.
Bronnen:
- GZGterrein.nl
- AM.nl
- Verankering, versterking en verrijking. AM Inspiring Space (2010)
- Gemeente 's-Hertogenbosch 'Herontwikkeling GZG-terrein'
- Brochure 'GZG-terrein Winkelen en werken in het hart van 's-Hertogenbosch'
- Brochure 'Agora, cultureel brandpunt in Den Bosch'
Zie ook:
Cover: ‘Groot ziekengasthuis in het centrum van de historische stad Den Bosch.’ door PixelBiss (bron: Shutterstock)
Door Wilson Wong
Project Manager at Ideal Projects
