Het driestappenplan voor een kindvriendelijke stadswijk

De komende twintig jaar wordt van het CID het nieuwe economische en hoogstedelijke stadshart van Den Haag gemaakt. De (ontwerp) Structuurvisie CID voor het gebied tussen de stations Den Haag Centraal, HS en Laan van NOI wordt nog aangepast. Eén van de aandachtspunten is de openbare ruimte. Een onderwerp dat nauwelijks terugkomt in de plannen voor het CID is een kindvriendelijke openbare ruimte. Toch wonen er in dit stedelijke gebied nu en in de toekomst ook veel kinderen. Als het CID aantrekkelijk moet zijn voor gezinnen, moet er ook meer aandacht worden besteed aan een kindvriendelijke inrichting van de openbare ruimte. Dat zorgt ook meteen voor een prettige omgeving voor bijvoorbeeld ouderen. Senioren en kinderen verplaatsen zich in de stad immers op een vergelijkbare manier. Beiden zijn een vorm van traag bewegend verkeer.

1: Meervoudig ruimtegebruik

Voor bijna elke vierkante meter in het CID zijn al plannen gemaakt. Volgens de experts moet er daarom worden ingezet op het meervoudig gebruikmaken van plekken. Dan wordt de openbare ruimte die er in het CID is, zo efficiënt mogelijk gebruikt. Parkeerplaatsen van kantoorgebouwen staan bijvoorbeeld een groot deel van de dag leeg. Deze kunnen door kinderen ook als speelplek gebruikt worden. Dit is echter alleen realistisch als dat dit goed zichtbaar wordt aangegeven voor zowel de kinderen als de overige gebruikers van deze plek.

Kinderen hebben niet per se een grote speeltuin nodig om zich te vermaken. Sterker nog, kinderen hebben over het algemeen een rijke fantasie. Een bankje om op te klimmen of een muurtje om een bal tegenaan te schoppen is soms al genoeg. Freerunners kunnen bijvoorbeeld bankjes, muurtjes, schuurtjes, bushaltes en dergelijke prima gebruiken om hun sport te beoefenen. Maar als niet duidelijk is dat deze elementen ook bewust geschikt zijn gemaakt voor hen, zal de omgeving moeilijk accepteren dat de objecten op zo’n manier gebruikt worden. Omwonenden zien dit vaak als ongewenst omdat de sporters overal op klimmen, wat ‘niet de bedoeling’ is. Het is daarom belangrijk dat dit soort speel- en beweegaanleidingen als zodanig herkenbaar zijn.

2: Lastige plekken als kans

In de (ontwerp) Structuurvisie CID worden de hoogteverschillen rondom station Den Haag HS als zwakte genoemd. De experts vinden die hoogteverschillen niettemin juist een kans voor een interessante kindvriendelijke openbare ruimte. Een betonnen trap kan door een kind als een speelaanleiding worden gezien. Dan krijgt de trap zowel een functionele als een recreatieve functie. En waarom geen glijbaan naast de trap laten lopen? Of schommels ophangen onder de vele viaducten in het gebied?

Ouders maken zich daarnaast vaak zorgen over de verkeersveiligheid als hun kind alleen naar school gaat. De experts zijn positief verrast door de ambitie voor het CID dat het voetgangersvriendelijk wordt. Mobiliteit op de menselijke maat heeft prioriteit, met een gemiddelde snelheid van 30 km per uur. Toch is dit voor een kindvriendelijke openbare ruimte niet veilig genoeg. Een aanbeveling die de experts hierover geven, is dat er ook een duidelijke markering van stoepranden moet zijn. Die randen definiëren een veilig gebied om te spelen. De overige straten zonder duidelijke markering zijn pas veilig met een maximale snelheid van 15 km per uur. Ook hier is herkenbaarheid van zones belangrijk. Als de grenzen duidelijk zijn, hebben kinderen daarbinnen de ruimte om zelfstandig buiten te spelen.

3: Participatie met kinderen

Verder is het belangrijk dat er met de kinderen en buurtbewoners zelf gesproken wordt, geven de experts aan. Spelen in het CID is geen invuloefening. Het CID heeft een buurtstructuur en daarbij past een buurtbenadering. Wie ken je in je buurt? Wie zijn je buren? Indien er samen met de buurtbewoners aan de inrichting van de openbare ruimte wordt gewerkt, wordt het echt een plek van de buurt.

De experts menen dat een kindvriendelijke openbare ruimte door de ogen van een kind moet worden ingericht. Kinderen hebben een heel ander ooghoogteniveau, waardoor ze bijvoorbeeld de verkeersveiligheid niet goed kunnen inschatten. Organiseer deze participatie via scholen in de buurt, adviseren de experts. Kinderen kunnen dan meedenken over de route die ze afleggen van huis naar school en aangeven waar ze zich wel en niet veilig voelen. Dit geldt eveneens voor de ouders van deze kinderen.

Participatie is op dit moment lastiger omdat veel bewoners er nog niet wonen. De experts adviseren toch aan de slag te gaan. Door middel van bijvoorbeeld een pop-up-speelplek kun je veel ontdekken. Je ziet dan namelijk voor kinderen die nu al in de buurt wonen waar hun behoeftes liggen en wat het effect is van een speelplek in de buurt.