Het jaar 2018 en de Ruimtelijke Ontwikkeling

Jos Feijtel kijkt vooruit op basis van een roerig 2017

Februari 2018
De provincie Utrecht biedt aan gemeenten haar excuses aan voor het feit dat ze afgelopen jaren nieuwe kantorenbestemmingen heeft verboden. De gedeputeerde: ‘We dachten dat we veel te veel vierkante meters kantoorruimte zouden krijgen maar nu weten we dat er vooral ook betere kwaliteit aan kantoren bij moet komen. Daar heb je nieuwbouw voor nodig met als bijkomend voordeel dat de boekwaarde van verouderde kantoren daardoor extra afneemt waardoor deze sneller tot woningen zijn te transformeren.'

Maart 2018
Cees-Jan Pen roept de regering op om het programma voor sluiting van kerncentrales te versnellen. Pen: ‘Nu blijkt dat er veel minder kantoren leegstaan hebben we nieuwe mogelijkheden nodig voor transformatie naar woningen. We moeten immers koste wat kost nieuwbouw van woningen voorkomen. In de voormalige kerncentrales kunnen we toch weer heel wat transformatiewoningen kwijt.'

April 2018
De wethouder Wonen van Amsterdam, Laurens Ivens, vindt dat het zo niet langer kan. Bekend is geworden dat mini-appartementen van 23 m2 voor € 250.000 worden verkocht. Naar de mening van de wethouder moet er een maximale verkoopprijs komen van € 10.000 per m2. Hoe dat moet worden geregeld weet hij niet, maar hij vindt dat het rijk daarvoor moet zorgen.

Mei 2018
Bij de vorming van de nieuwe colleges van B&W blijkt dat in meer dan 80% van de collegeprogramma’s acties worden aangekondigd voor ‘meer zelfbeschikkingsrecht van de gemeente over het eigen woningbouwprogramma’. Vooral provincies moeten het ontgelden. Hen wordt overdreven bemoeizucht verweten. Veel gemeenten willen af van ballast van de regels voor duurzame verstedelijking.

Juni 2018
De Vereniging van niet-randstadgemeenten verwacht een breuk met de VNG. De voorzitter: ‘We praten nu drie maanden over de drie (de kloof van Dokkum, de diplomakloof van Jan Latten en aandachtskloof van Rem Koolhaas, red.) maar de VNG blijft zich nog steeds te veel richten op de Randstad. Als de VNG ons niet steunt in de eis om de belangrijkste belemmering voor nieuwbouwwoningen (de ladder duurzame verstedelijking) weg te nemen en op te heffen, scheiden we ons af.'

Juli 2018
Protesterende vakantiegangers verzamelen zich op het Binnenhof. Ze eisen dat de vakantiewoningen ook weer echt voor dat doel gebruikt kunnen worden. Als gevolg van het steeds grotere tekort aan woningen zijn steeds meer vakantie- en recreatiewoningen permanent in gebruikt. De woordvoerder van de vakantiegangers waarschuwt: ‘Als de politiek hierin niet snel verandering brengt, richten we een nieuwe politieke partij op, de VWOW, Vakantiegangers Willen Ook Wonen.'

Augustus 2018
Emeritus praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling Prof. Mr. F de Zeeuw waarschuwt het land. Jan Rotmans heeft aangekondigd zich met de Omgevingswet te gaan bemoeien. De Zeeuw herinnert er aan dat Rotmans vijf jaar geleden waarschuwde dat er in 2018 geen aannemers meer zouden zijn (alles 3D), geen banken (alles via crowdfunding), geen zorginstellingen (buurt-zelfredzaamheid) en geen energiecentrales (zelf energie opwekken). ‘Al die voorspellingen zijn niet uitgekomen. De Omgevingswet is nu nog een Rotmansvrije-zone. Dat moeten we zo houden. Dus zandzakken voor de deur, mensen’, aldus de Zeeuw.

September 2018
In de troonrede kondigt het kabinet aan dat er landelijk in de woningmarkt wordt ingegrepen. Koning Willem Alexander leest voor: ‘Gelet op het feit dat in te veel provincies onvoldoende sturing is gegeven aan het proces om tot versnelling van de woningproductie te komen, acht de regering zich verplicht de regie in deze sector op zich te nemen. Het instituut van de Rijksbouwmeester zal worden omgebouwd naar het voorbeeld van de voormalige Rijksplanologische Dienst en de woningplanning strak voorbereiden.'

Oktober 2018
In een van de Noord-Hollandse kustgemeenten is vergunning verleend voor 30 tiny houses. De wethouder: ‘Eerst kregen we van de provincie geen toestemming voor kleine woon-units voor arbeidsmigranten, want het was buiten de rode lijntjes. Maar toen we het zelfde plan opnieuw indienden met als titel: thirty tiny houses met een kletsverhaaltje erbij mocht het wel, want nu was het een innovatief project en kregen we ook nog subsidie.'  

November 2018
De hoofdplanoloog van de gemeente Amsterdam, Jos Gadet, wordt ontslagen. Hij had openlijk gepleit voor drie megahoge flats op de Dam. Voor het gemeentebestuur ging dit te ver. Gadet is verongelijkt. Hij laat weten: ‘Ze weten niet wat ze afwijzen. Mijn plan zou een sterke stimulans zijn voor de economische ontwikkeling van de stad en dat is nu eenmaal het enige wat belangrijk is.'

December 2018
De CBS cijfers over 2018 worden bekend. Opnieuw is er sprake van een forse groei van het aantal immigranten. Zonder instroom van immigranten zou Amsterdam sterkt in inwoneraantal achteruit zijn gegaan. Was er in 2017 nog sprake van 30% uitstroom van jonge Amsterdamse gezinnen naar de omliggende gemeenten, in 2018 is dat gestegen tot 50%. Opnieuw zijn veel basisscholen gesloten omdat er minder kinderen in de stad wonen. Purmerend, Hoorn, Heerhugowaard en Alkmaar laten weten meer nieuwbouwwoningen te willen bouwen omdat heel veel vrijkomende bestaande woningen in gebruik worden genomen door Amsterdammers.