“Hier is gretigheid naar goede ideeën”

Wat de metropoolregio Amsterdam is voor Nederland, is Metro Vancouver voor British Columbia in Canada. Metro Vancouver bestaat uit Vancouver, Richmond, North Vancouver Burnaby, Langley en Surrey. “Al deze gemeenten zitten in een bestuur”, vertelt Wilco van Bemmel, Chief Operating Officer bij stadsontwikkelaar Walas Concepts in Vancouver. “Samenwerking is losser dan in Nederland het geval is. Steden kijken toch vooral naar hun eigen problematiek, en publiek-private samenwerking staat hier nog in de kinderschoenen. De relatie tussen de provincie en gemeenten is bovendien lang niet goed geweest. Maar er worden nu steeds meer thema’s aangepakt op regioniveau, zoals duurzame afvalverwerking en mobiliteit.”

Verwaarloosde sekswinkels
Steden zoals Richmond, Langley en Surrey waren lange tijd agrarische gebieden, waar veel Nederlandse boeren heen trokken na de Tweede Wereldoorlog. “De laatste 20 á 30 jaar is er veel veranderd”, licht Van Bemmel toe. “Er is inmiddels veel van die agrarische grond ontwikkeld. In Surrey hebben de inwoners drie keer op rij een stadsbestuur gekozen dat pro groei is. Deze stad wordt gezien als dé oplossing voor de toekomst voor jonge mensen die veel moeite hebben een plek te vinden in Vancouver.”

Surrey is de sterkst groeiende gemeente in British Columbia en zal zelfs groter worden dan Vancouver, vertelt Van Bemmel, die zelf acht jaar geleden van Almere naar Vancouver verhuisde. “Je kunt de stad echter niet los zien van Vancouver, net zoals Almere niet zonder Amsterdam kan. Dan zou niemand daar willen wonen. Surrey lift mee op de aantrekkingskracht van Vancouver.”

Op dit moment bestaat Surrey uit een aantal kernen die heel weinig met elkaar te maken hebben. Voor de gebiedsontwikkeling is bewust gekozen voor het stadsdeel Whalley, een achterstandswijk met veel verslaafden, daklozen en criminaliteit. “Het moet in de ogen van het stadsbestuur dé toekomstige stadskern worden. Een echt stadshart met regionale uitstraling. En multifunctioneel met woningen, kantoren en winkels. Men heeft er zelfs speciaal een ontwikkelingsmaatschappij voor opgericht, wat in Canada best bijzonder is.” Vroeger was er alleen laagbouw: commerciële panden met grote parkeerterreinen er omheen. De kleine onafhankelijke winkels, zoals bars, etnische restaurants, sekswinkels en goedkope retail, waren vaak verwaarloosd en gaven een onveilig gevoel. “Maar dat verandert nu in een razend tempo.”

Prachtig bladerdak
We lopen over een groot plein met terrasjes en live muziek. Van Bemmel wijst naar een immens gebouw: “Dit project is het eerste grote wapenfeit van Surrey: de Simon Fraser University en Central City. Hier zijn ook een groot winkelcentrum en de ontwikkelingsmaatschappij Surrey City Center Development Corporation gevestigd.”

City center van Surrey

De Nederlandse directeur verzorgt regelmatig rondleidingen voor bouwers, ontwikkelaars en designers. De groep van vandaag bestaat uit acht mensen, die onder meer geïnteresseerd zijn in duurzaam bouwen, stadswarmte en houtbouw. Een aantal van hen is speciaal voor deze gelegenheid overgekomen uit Nederland. Een van de aanwezigen heeft een paar jaar geleden een tijdlang in Canada gewoond. “Nu ik terug ben zie ik pas wat er allemaal gebeurt in Surrey”, zegt hij enthousiast. “Ik had me niet gerealiseerd dat het al zo veranderd is.”

Structureel hout in het city center

Metro of tram?
Net als in Nederland, krijgen Noord-Amerikaanse winkelcentra het met online winkelen steeds moeilijker om iets unieks aan te bieden. Dit is dus een – goed geslaagde – poging om een oud winkelcentrum nieuw elan te geven. Wat ook opvalt, is dat er andere functies zijn toegevoegd, zoals een universiteit, een centrum voor zorginnovatie en de ontwikkelingsmaatschappij. Op die manier zijn er altijd mensen aanwezig en is er altijd wat te beleven.

De ligging van City Center is tevens aantrekkelijk door het openbaar vervoer, vlak bij het metrostation en een toekomstige tramlijn. Er zijn twee metrostations, vertelt Van Bemmel: City Central en King George. “Er is een discussie gaande of het zin heeft om de huidige metrolijn door te trekken of dat er juist nieuwe tramverbindingen moeten komen. Het is nog niet duidelijk wat het zal worden. Er zijn binnenkort verkiezingen, en die spelen een belangrijke rol voor deze ontwikkelingen.”

Uitzicht op het te ontwikkelen gebied

Discussie en dialoog
De bibliotheek een stuk verderop doet denken aan The Wave aan het Weerwater in Almere, terwijl het interieur iets wegheeft van de bibliotheek van Amsterdam op Oosterdokseiland. Een paar jaar geleden is een delegatie van Oosterdokseiland ook naar Vancouver gekomen om te kijken wat ze kunnen leren van deze stad. De bibliotheek in Surrey is heel open. De sfeer is goed, constateren de gasten. Volgens de tourgids is dit het gevolg van de vormen, de ramen en het centrale middenschip. “Je voelt je heel verbonden met alle activiteiten”, knikt hij. “Hier worden veel lezingen gegeven over de stad: waar gaat Surrey naar toe, hoe gaan we het voedsel verbouwen in de toekomst, hoe vinden we werk, et cetera. Het is niet alleen een bibliotheek, maar ook een plek voor discussie en dialoog.” 

Interieur van de bibliotheek

We lopen verder en betreden opnieuw een groot plein. “Dit is een van de nieuwste ontwikkelingen: het Civic Hotel”, vertelt Van Bemmel. “Ook dit gebouw heeft meerdere functies: hotel, woningen en een campus van de Kwantum Polytechnische Universiteit. Deze lijkt een beetje op TU Twente.”

Stadswarmte
Het plein is een goed voorbeeld van een locatie die schreeuwt om nieuwe, inspirerende ideeën. Van Bemmel: “Je kunt op papier een plaza maken, maar hoe maak je een plek waar het goed toeven is? De fout die ze hier maakten, is dat er zoveel reflectie en steen zijn, dat het veel warmer wordt dan behaaglijk is.” Hier komt opnieuw de vergelijking met Almere Centrum naar voren: het Belfortplein. “Ook daar hadden ze in het stadscentrum een plek die niet functioneerde. Na een paar jaar hebben mensen met een andere visie het plein herontworpen, en nu is het een leuk horecaplein met gezellige terrasjes.”

We blijven even stil staan bij een trap met een leuke natuurprint. “In Almere hebben ze ook zo’n trap die nergens naar toe leidt en als een soort podium kan dienen. Maar daar hebben ze geen print zoals hier. Misschien is dat een leuk idee voor hen.” We lopen door naar het stadhuis van Surrey. “Het doet me denken aan het stadhuis in Den Haag”, zegt een van de aanwezigen. “Het heeft net als Den Haag een prachtig atrium. En ondanks dat er zoveel glas is, heeft het een heel behaaglijk klimaat.”

Trap met natuurprint en het stadhuis

Twee andere gebouwen die interessant zijn voor ons gezelschap, zijn nog in ontwikkeling. Een daarvan is de nieuwe duurzaamheidsfaculteit van de universiteit, Sustainable Energy Engineering. Er wordt druk gewerkt als we voorbijwandelen. “Alle opleidingen die met duurzaamheid te maken hebben gaan hier plaatsvinden”, weet de Walas Concepts-COO.

District Energy installatie in aanbouw

Open invitatie
De rondleiding eindigt op de plek waar we begonnen zijn: in City Center. Het gezelschap is enthousiast en geïnspireerd. “We hebben echt kunnen zien hoe serieus deze stad bezig is met stadsontwikkeling en hoe groot dit project is”, reageert een van hen. “Hier worden niet alleen de puntjes op de i gezet, dit is een complete transformatie.”

De andere aanwezigen knikken. “Het ziet er inderdaad veelbelovend uit”, reageert een van hen. “Maar hoe raken wij hierbij betrokken?” Walas wil daar graag bij helpen, antwoordt Van Bemmel. “Wij weten de weg – letterlijk en figuurlijk - en wij kennen de mensen hier. Dat is belangrijk. Het werkt hier in sommige opzichten anders dan in Europa. Hier benaderen mensen je niet op basis van je LinkedIn profiel. Je moet hier eerst iets laten zien, pas daarna willen mensen erover nadenken. Je moet mensen hier echt overtuigen door het zelf te doen.”

Samenwerking is een goede optie. “Bijvoorbeeld samen met een aantal bedrijven een duurzaam en vooruitstrevend gebouw ontwikkelen. Daar heeft deze stad heel veel animo voor, want ze zoekt naar werkgelegenheid, innovatie en nieuwe ideeën. Voor één partij is het wellicht te duur om voeten aan de grond te krijgen, maar samen staan we sterk.”