Hoe Delfzijl het centrum een nieuwe impuls geeft

In het najaar van 2023 worden midden in het centrum 70 sociale huurappartementen en 8 koopappartementen opgeleverd met in de plint een grote supermarkt en overige detailhandel. De levensloopbestendige woningen voor zowel jonge als oudere bewoners komen op loopafstand van winkels, culturele voorzieningen, haven en strand.

Dit concept 'Wonen met een Plus' wordt gerealiseerd onder regie van de gemeente Eemsdelta. Ze trekt hier samen in op met een consortium van woningcorporatie Acantus, zorgaanbieder Noorderzorg, supermarktbedrijf Lidl, ontwikkelaar Rottinghuis en architectenbureau De Zwarte Hond. We spreken Marco Hormann, projectleider van de gemeente Eemsdelta en Rudy Wubbolts, projectmanager Bouw en Vastgoed over nog het lopende project.

Toekomstbestendig

“Deze gebiedsontwikkeling is alleen mogelijk doordat er een plan ligt dat er toe doet én omdat de betrokken partijen het ook willen realiseren,” trapt Marco Hormann af, “Delfzijl zoekt al jaren naar een toekomstbestendig woon- en leefklimaat."

Rond 2008 komt de discussie over de beste koers voor Delfzijl in een stroomversnelling. De toenmalige gemeenten Loppersum, Eemsmond, Appingedam en Delfzijl maken gezamenlijk een analyse van wat de demografische ontwikkelingen betekenen voor welzijn en zorg, wonen, onderwijs, (maatschappelijke) voorzieningen en detailhandel.

Ze leggen dit vast in een woon- en leefbaarheidsplan voor de regio met als doel een aantrekkelijk gebied om te wonen, werken en recreëren. Dat wordt lokaal uitgewerkt in een investeringsplan en een uitvoeringsprogramma voor onder andere het centrum van Delfzijl.

Dit zogeheten Actieplan Centrum kent drie sporen: een compacter winkelgebied om de leegstandproblematiek op te lossen, versterken van de historie in de stad en een verbinding met de zee en het strand. Ook de nieuwe levensloopbestendige woningen maken daar onderdeel van uit.

Hormann werkt nu al ruim 10 jaar aan het centrumplan en de resultaten worden zichtbaar. Sinds de start is er 5000 vierkante meter winkeloppervlak gesaneerd, is de dijk verplaatst, de aanlooproute naar de strandboulevard gerealiseerd en een hoogbouwflat gesloopt.

Vervolgens pakt Hormann het project 'Wonen met een Plus' op de kop van het centrum op. “Deze binnenstedelijke herontwikkeling is ontzettend complex. Er is veel geld mee gemoeid en er zijn zeer veel partijen bij betrokken. Ook is het vastgoed in de binnenstad in eigendom van veel verschillende partijen. We hebben als gemeente voor een actieve rol gekozen en hebben de voor de ontwikkeling benodigde gronden aangekocht. Deze zijn recentelijk verkocht aan ontwikkelaar Rottinghuis, die de gebiedsontwikkeling gaat realiseren."

Volgens Hormann heeft iedereen zo zijn belang om mee te doen: de gemeente om het centrum een impuls te geven, de supermarktorganisatie die haar winkelconcept wil vernieuwen, Noorderzorg met haar zorg- en welzijnsaanbod en de corporatie die inspeelt op de behoefte aan levensloopbestendig wonen in het sociale segment.

"Alle partijen hebben veel energie gestoken in het tot uitvoering brengen van de gewenste ontwikkeling. Medio december 2021 zijn de contracten definitief getekend. Het is een juridische en fiscale puzzel. Het moest uit de tenen van partijen komen, maar nu maken we echt de volgende stap naar de uitvoering.”

Perspectief

“De ruimtelijke impuls is niet onopgemerkt gebleven,” vult Wubbolts van woningcorporatie Acantus aan. "’Delfzijl is booming’ hoor ik van mensen die hiernaartoe willen verhuizen. Sinds de start van deze ontwikkeling, tien jaar geleden, is er veel veranderd. Ook wij bewegen mee met de tijd. De aandacht verschoof van woonservicegebieden voor senioren naar meergeneratie woonconcepten, liefst met voorzieningen in de buurt. Een buurt met jonge en oude bewoners is toekomstbestendiger en sluit aan op de behoefte om niet in een institutie, maar juist in een gemeenschap te wonen, waar er onderling contact is en men naar elkaar omkijkt."

“Het appartementengebouw 'Wonen met een Plus' is ook een locatie geworden voor huurders die moeten verhuizen uit specifieke buurten waar de huizen niet voldoende aardbevingsbestendig zijn,” geeft Wubbolts aan. “Een deel van onze woningen voldoet niet aan de veiligheidsnorm: die moeten we slopen. Sommige mensen moeten na 30 jaar hun huis verlaten, dat is ingrijpend. Deze huurders krijgen – als ze het willen – voorrang bij de toewijzing van de appartementen van dit nieuwe woongebouw.”

Woonwensen centraal

“Het bijzondere aan dit versterkingsdossier is dat wij de oorspronkelijke plannen uit 2013 hebben aangevuld met bewonerswensen. Die hebben we opgehaald in keukentafelgesprekken en in gesprekken met de huurdersvereniging,” vertelt Wubbolts. “Die wensen hebben betrekking op het type woning, het afwerkingsniveau en de openbare ruimte. Binnenkort organiseren we gesprekken met potentiële bewoners.”

“Er komt een nieuwe binnentuin op het dak van de supermarkt. Het ontwerp wordt een co-productie met de toekomstige bewoners. Er zijn ideeën voor een ontmoetingstuin voor jong en oud. De huurders zorgen voor het beheer. Wij hopen dat er een netwerk ontstaat, waarin mensen elkaar versterken. We willen een omgeving creëren waar jongeren en ouderen zelfstandig wonen, naar elkaar omkijken en ook klusjes voor elkaar doen. Dit alles zetten we op met de nieuwe bewoners en met Noorderzorg, die vanuit een ruimte in het gebouw, zorg- en ondersteuning gaat aanbieden voor mensen die langer thuis wonen.”

“Het leidt wel tot de vraag of Wonen met een Plus ook het gewenste alternatief is voor huurders uit de buurten waar we woningen moeten slopen”, brengt Wubbolts in. “Willen zij de stap maken van een grondgebonden woning naar een levensloopbestendig appartement? Wij denken met dit wooncomplex iets extra’s te bieden. Namelijk de levendigheid van het stadscentrum met winkels, supermarkt en horeca om de hoek, het vertier van horeca, het strand en het nieuwe cultuurcluster met een theater. Ook hebben bewoners van de appartementen vanaf de tweede verdieping uitzicht op de haven en zee.”

Gedragen fundament

De ontwikkeling is nog in volle gang. Toch zijn er volgens gemeentelijk projectleider Hormann al lessen te delen. “Wat me opvalt is dat het fundament onder de aanpak – de analyse, de visie en het programma – gewoonweg klopt. De visie en het uitvoeringsprogramma zijn verankerd in de besluitvorming door gemeente, college en de raad. Daardoor blijven we bij de uitgezette koers. Dat zorgt voor consistentie."

"Onze integrale gebiedsaanpak is in feite een grote puzzel. Maar als je er een paar stukjes niet van legt, dan bereik je niet het mooie geheel. Elkaar vasthouden is nodig. Dit doen wij door in onze samenwerking de motivatie en belangen te blijven delen. Gezien de looptijd van tien jaar is het bovendien belangrijk om in gesprek te zijn met de gemeenschap over het waarom van het woningbouwproject. Het is een kostbaar traject, maar het draagt vooral bij aan een nieuw perspectief: Wonen in Delfzijl aan zee.”

Meer over de vernieuwing van het centrum van Delfzijl: