Opinie Wij willen tot 2030 één miljoen woningen toevoegen, het liefst zoveel mogelijk in de bestaande stad. Milaan wil tot 2030 drie miljoen bomen planten om de stad af te koelen en de luchtvervuiling tegen te gaan. Moeten we Milaan achterna? En kunnen bij ons de bomen op het balkon?
Beleidsmakers en bewoners willen meer groen, maar handelen paradoxaal. Beleidsmakers richten zich sterk op de verdichte stad, waardoor het verschil tussen groen en rood groter wordt. De stad heeft last van verhitting, luchtvervuiling, stress en ook een woningtekort. Tegelijkertijd ontstaan er ook problemen buiten de stad. Het landelijk gebied “verkast” en “verstalt”. Uit economische noodzaak, andere verdienmodellen mogen niet. Het Nederlandse landschap rondom de stad is het mooiste niet meer. De natuur – en recreatiewaarde is beperkt
En ook de bewoner doet mee. Zet Funda open en zie dat er geen kamerplant meer in de huiskamers staat. Huiseigenaren betegelen steeds vaker voor- en achtertuin, zetten een uitbouw en grote schuur in de achtertuin en parkeren hun auto met twee wielen in de naastgelegen groenstrook. Voetbalvelden zijn van kunstgras, en speeltuin en schoolplein liggen vol met rubberen valtegels. Het stedelijk ecosysteem lijkt vooral te bestaan uit tuincentrum-viooltjes aan balkonhekken en onverwoestbare gemeentestruiken op snippergroentjes. Iedereen wil meer groen, maar er liever niet zelf verantwoordelijk voor zijn
Tijd om onze ietwat dubieuze relatie met groen te veranderen. Er is vraag naar kwaliteitsgroen. Strand, Westerpark (Amsterdam) of Griftpark (Utrecht) doen het goed. Ook mountainbiken in de bossen. Een mix van mooie natuur met voldoende beleving. Veel gepland groen (van snippergroentje tot modern stadspark) doet te weinig wegens gemis aan natuurwaarde, identiteit en beleving. We zien veel uniforme beplanting en een gebrek aan eigenaarschap. Ook de weilanden rondom de stad missen deze ingrediënten. De combinatie van huis, stal en weiland kennen we intussen wel.
De stad kan prima groeien en vergroenen, maar dat vraagt om een andere visie op de natuur. Interessant is het denken van een Londense aardrijkskundeleraar, Daniel Raven-Ellison. Hij stelt dat 47% van Greater London groen is en dat er acht miljoen bomen staan. Het vindt het tijd worden om Londen uit te roepen tot nationaal park. Er leven 1300 diersoorten, er zijn 3000 parken, 30.000 volkstuinen, drie miljoen tuinen en twee natuurparken. Moeten we de Randstad ook zo benaderen? Als één groot nationaal park? Het pleit er in elk geval voor om anders te kijken naar de rode contouren. Net als Milaan moeten we voor dit gebied niet alleen een bouwopgave formuleren, maar ook een groenopgave. Hoeveel bomen, planten, herten en bijen hebben we nodig?
Laten we meer gaan denken in conceptuele mengvormen. Denk bijvoorbeeld aan Almere Duin. Daar is groen onderdeel van het concept. Maar ook de Bosco Verticale in Milaan. Of het groen in de ‘Hello Fresh’-wijkjes. Woonconcepten waar gezond leven, collectiviteit, zelf voedsel verbouwen en energie opwekken centraal staan. Culembourg Lanxmeer is daar een voorloper van. Leuk is ook Oosterwold, waar Almere in een dapper experiment de bewoners zelf alle openbare ruimte laat inrichten. Blurry concepten tussen groen, rood en grijs. Gebiedsontwikkelingen waar mens en natuur van profiteren.
En om dingen in perspectief te zien: drie miljoen bomen planten klinkt moeilijk, maar het lukt ons ook met kerst om 25 miljoen bomen in en rondom huis en werkplek te krijgen.
Fijne feestdagen!
Cover: ‘Go column cover 2’