Hoe Schiphol zich voorbereidt op de next economy

Hoe bouw je de grootste banenmarkt van Nederland?

‘Dat is een groeiproces van decennia. Aan de ontwikkeling van Schiphol ligt een uitgesproken visie ten grondslag. In eerste instantie richten wij ons op het faciliteren van vliegverkeer. Voor Schiphol Group, het moederbedrijf dat de luchthaven exploiteert, is een luchthaven veel meer dan slechts een plek waar passagiers op- of overstappen. Een luchthaven is als een moderne stad waar het verblijf kort en prettig moet zijn. Schiphol is een mainport, een knooppunt van spoor-, lucht- en wegverbindingen. Bedrijven worden aangetrokken door het internationale karakter van Schiphol. Denk aan Europese hoofdkantoren en distributiecentra. Maar ook andere sectoren profiteren van Schiphol, zo is het vanwege de nabijheid van Schiphol en de vele internationale verbindingen aantrekkelijk om in Amsterdam een congres te houden. Op deze wijze is in de loop der jaren een economisch systeem met meer dan 250.000 arbeidsplaatsen ontstaan.’

Hoe blijf je ook de komende decennia aantrekkelijk?

‘Schiphol verbindt Nederland met de rest van de wereld en wij vinden dat we ook een voorbeeld moeten zijn van de nieuwe economie. Dat doen we door in te zetten op digitalisering en duurzaamheid. Het zijn trends die al jaren bezig zijn en waar wij ook al decennia op inspelen.’

Laten we beginnen met duurzaamheid, wat kunnen andere werklocaties van jullie leren?

‘Begin met concrete projecten die duurzaamheid bevorderen en blijf niet hangen in visies. In 2030 willen we over de hele linie alleen nog maar gebruikmaken van duurzaam opgewekte energie en willen we alle afval duurzaam scheiden en recyclen, dat is de visie. Dat komt vervolgens tot uiting in heel concrete acties die wij als Schiphol initiëren. Het licht dat we van Philips huren is tekenend voor de nieuwe economie waarin veel vaker met servicecontracten wordt gewerkt; bagagebakken van duurzaam materiaal is een interessante ontwikkeling en we zijn zelfs een compleet recyclebaar mortuarium aan het bouwen. Er zitten trouwens wel restricties aan wat wij kunnen doen. De kwaliteit en veiligheid staan altijd voorop. De luchtvaarbranche stelt hoge eisen aan veiligheid. Innovaties en nieuwe producten dienen altijd aan deze eisen te voldoen.’

En die andere hoofdlijn, hoe digitaal is Schiphol?

‘Smart is nog ingewikkelder dan duurzaamheid. Het raakt talloze sectoren binnen Schiphol en soms heb je er zelf ook geen invloed op. Heel concreet is dat we de reiservaring voor passagiers zo optimaal mogelijk willen maken, dit noemen we de seamless journey, waarin passagiers zo min mogelijk hoeven te wachten. Dat begint al als ze nog thuiszitten met een update over de beste route, vervolgens waar ze het beste kunnen parkeren en op de luchthaven hebben we het doel om de wachttijd en de obstakels zo ver mogelijk te reduceren en toch de veiligheid te waarborgen. Buiten de reiservaring om zijn we ook de initiator van een digitaal platform voor bedrijven die rond Schiphol zitten, waarmee we ze stimuleren om informatie te delen, over werk, maar ook over bijvoorbeeld het aantal parkeerplekken dat ze overhebben en willen delen met andere bedrijven.’

Schiphol is ook onderdeel van de Westas met de Haven van Amsterdam, internetknooppunt AMS-IX en Greenpoort Aalsmeer. Wat is de rol van Schiphol daarin?

‘Juist op het gebied van duurzaamheid en digitalisering slaan we de handen ineen met deze partijen in de regio. We staan voor grote logistieke vraagstukken waar digitalisering een belangrijke rol speelt om de doorstroming te verbeteren; afvalkwesties die we samen op kunnen lossen door te recyclen en nog tal van andere vormen van samenwerking.’

Laten we bij de regio blijven. Maakt u zich, net als VNO-NCW West, druk over ‘de besluiteloosheid van de politiek en het trage ‘polderen’ in de Omgevingsraad Schiphol (ORS)’? Schiphol moet ruimte krijgen om te groeien?

‘Wij hebben met de bewoners en politiek afspraken gemaakt over de groei van Schiphol. Die afspraken lopen tot en met de zomer van 2020 en aan die afspraken houden wij ons. Wij willen na 2020 duurzaam ontwikkelen in balans met de omgeving en het is zaak dat we tijdig afspraken maken. We gaan nu al hard richting 2018 en kordaatheid is belangrijk. Wij investeren fors in landzijdige infrastructuur en runnen een groot uitbreidingsprogramma. Dat willen we op een kwalitatief goede manier doen. In Europa zijn we de best verbonden luchthaven ter wereld en we hebben een geweldige uitgangspositie, maar als we dat laten versloffen is het funest. Het komt te voet en gaat te paard. Iedereen moet zich realiseren dat we nu geen groeivooruitzichten hebben en dat het grote gevolgen heeft voor de economie in Nederland.’

Maar de burgers en overheden twijfelen natuurlijk niet voor niets over de uitbreiding van Schiphol?

‘De discussie komt vooral voort uit geluidsoverlast. Geluid is geluid en dat zal ik nooit ontkennen, maar de luchtvaartsector heeft al heel veel gedaan om dat de afgelopen jaren te reduceren. Vliegtuigen zijn stiller en schoner, er zijn geluidsribbels geplaatst en met nieuwbouw van woningen kun je veel betere isolatie bereiken dan vroeger. Er wordt heel hard gewerkt om geluidsoverlast te verminderen en daar hopen we wel iets van terug te zien. De regio Amsterdam heeft een goed woonklimaat en dat je naar 322 bestemmingen wereldwijd kunt vliegen is ook een kwaliteit. Soms ben je passagier en soms vliegt er een vliegtuig over.’

Lelystad Airport gaat binnenkort beginnen met vluchten, is dat een oplossing voor jullie?

‘Lelystad Airport gaat ons capaciteitsprobleem niet oplossen, maar het verlicht de druk wel. Schiphol heeft nu jaarlijks 500.000 vliegbewegingen en we hopen dat uit te breiden. Lelystad Airport zal tot 2023 10.000 vliegbewegingen hebben en uiteindelijk doorgroeien tot 45.000. Alle kleine beetjes helpen, maar het belangrijkst is dat we zelf de ruimte krijgen om door te groeien.’

Heeft u nog een tip voor luchthavenontwikkeling na 100 jaar Schiphol?

‘Lelystad Airport is enkel gericht op vakantieverkeer, dus de economische spin-off zal niet heel hoog zijn, verwacht ik. De luchthaven genereert uiteraard werkgelegenheid in vliegtuigafhandeling en catering. Lelystad heeft daarnaast ruimte. Dat is een unique sellingpoint in de Metropoolregio Amsterdam. De ontwikkeling van de luchthaven geeft de plek betekenis. Eerst was het een lap grond en nu kun je het vermarkten als hét bedrijventerrein van de luchthaven. Het totale systeem wordt sterker met de luchthaven, ondanks dat er alleen gevlogen wordt op vakantiebestemmingen. Bijkomend voordeel is dat er een hotel komt, wat weer prettig is als werknemers van andere locaties een paar dagen op bezoek zijn. Een luchthaven betekent niet automatisch een garantie op economisch succes en een aantrekkelijk vestigingsklimaat, maar alle puzzelstukjes maken het aanbod wel interessanter.’

Lelystad heeft ruimte!

‘Ja. Op Schiphol is momenteel beperkte ruimte voor groei van Maintenance & Repair-activiteiten op de luchthaven. Op Lelystad Airport is daar wel ruimte voor aanwezig. Mogelijk liggen in die nichemarkt kansen voor verdere ontwikkeling van de bedrijvigheid op Lelystad Airport.’

Dit artikel verscheen eerder op 17 oktober in vakblad BT. Meer over dit vakblad van uitgeverij ELBA \ REC vindt u hier.