Verslag Elke verandering roept weerstand op, en mensen zijn licht ontvlambaar. Die waarschuwing geeft Bert Pol, partner en oprichter van evidence based-adviesbureau Tabula Rasa, mee aan de bezoekers van de sessie over gedrag. Als iemand een zelf toegeëigende parkeerplaats moet opgeven, dan doorbreekt dat zijn vermeende rechten. “Dat is onredelijk, maar zo voelt het. Iets afpakken is altijd vervelend, ook al is het niet van jezelf.”
sLIM Masterclass ‘Bereikbare verdichting’ - deelsessie gedrag
Pol onderscheidt vier gevolgen van veranderingen voor bijvoorbeeld lagere parkeernormen, andere straatindelingen of de aanleg van nieuwe wegen: klagende bewoners, negatieve pr, procedures tegen verandering en een negatief frame. “Gedrag is nu eenmaal niet rationeel. We vrezen iets kwijt te raken, voelen ons niet serieus genomen, en nemen het gedrag van anderen over.”
Dat voorkom je niet met een groepsbijeenkomst, waarschuwt hij. “Die escaleert snel. Organiseer dat dus nooit!” Ook overtuigingskracht op basis van rationele argumenten werkt averechts. “Is iemand ergens tegen, dan vindt hij ieder argument onacceptabel en onredelijk.” Preventieve tip 3: zeg nooit dat iemand iets ‘moet’ (zoals “u moet uw parkeerplaats opgeven voor het aan te leggen fietspad”, want dat creëert juist extra weerstand.
Dus, hoe moet het wel?
- Creëer begrip: erken de weerstand, toon empathie, wees redelijk
- Benadruk vervolgens dat de verandering onvermijdelijk is
- Maak de boodschap niet persoonlijk (“Ik zou het zelf liever anders zien, maar…”)
- Zet de ander niet klem met te sterke argumenten, maar geef mensen de ruimte zelf de gewenste keuze te maken
- Organiseer een inloopbijeenkomst, zodat mensen elkaars weerstand niet katalyseren, maar individueel in gesprek gaan of ga bij de mensen langs
- Inventariseer via kwalitatieve, open gesprekken wat de weerstand precies behelst
- De bonustip vanuit het publiek: betrek mensen van tevoren bij het probleem. Mensen zijn bereid constructief mee te denken, mits je ze serieus neemt
“Gedrag is onbewust, dus zorg ervoor dat de mobiliteitsoptie waarvan jij wil dat je werknemers die gebruiken, vooraan staat. Zet de fietscentrale vlakbij het pand en in het zicht, plaats geen parkeerplaatsen voor het MT recht voor het gebouw. Maak wat je wilt heel zichtbaar.” Vergeet ook nooit om het zuur (minder parkeerplaatsen, verder lopen) te combineren met het zoet (maak het alternatief aantrekkelijk, zoals gratis te gebruiken e-bikes). En realiseer je ook dat je niet iedereen kan overtuigen. “De voorwaarde voor succes is een rechte rug. Blijf bij je keuze. En overschat de weerstand niet. Inventariseer deze dus. Vaak valt het mee.” Wel is het zo dat negatieve geluiden meer aandacht krijgen dan de stil instemmende meerderheid, al was het maar omdat de auto bijvoorbeeld ervaren wordt als een verworven recht. “Laat dat dus niet escaleren.”
Cover: Roy Borghouts
Lees meer over de sLIM masterclass ‘Bereikbare verdichting’ van afgelopen 13 februari in het plenaire verslag en de afzonderlijke deelverslagen mobi-hubs en deelmobiliteit.
Cover: ‘gedrag1’
Door Inge Janse
Voormalig adjunct-hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu
