Inspiratie uit de U.S.

Cambridge, gelegen in de staat Massachusetts (US) en onderdeel van de Greater Boston Area, is wereldwijd een van de regio’s met de hoogste economische output per hoofd van de bevolking. Binnen een oppervlakte van slechts enkele vierkante kilometers bevindt zich een grote verzameling van belangrijke spelers op het gebied van wetenschap (Harvard en Massachusetts Institute of Technology), biotech, start-ups en in toenemende mate ICT-ondernemingen als bijvoorbeeld Google en Microsoft. De cocktail van wetenschappelijke instituten, grote technologische firma’s en jonge opkomende bedrijven levert de brandstof voor een stevig draaiende economische motor en stuwt het innoverend vermogen binnen de regio tot grote hoogten.

Kendall Square

Het zijn echter niet alleen superlatieven die de klok slaan, soms is het meer een (saaie) middelmaat. Kendall Square is een buurt in Cambridge gelegen rond het MIT/Kendall metrostation. Dit station ligt op de Red Line en deze brengt je in enkele minuten naar Downtown Boston of de andere kant op naar hartje Harvard. Met een wandeling van een kwartiertje over de Longfellow Bridge sta je aan de overzijde van de Charles River in Boston. Een korte typering van Kendall Square:
- De transformatie heeft plaatsgebonden van een industriegebied naar een gerenommeerde locatie voor met name de biotech sector en onderwijs (MIT);
- Winkel- en horeca-aanbod dat hier op is afgestemd;
- Woningaanbod is beperkt en vooral beschikbaar in het duurdere segment;
- Plintfuncties matig ingevuld en mogelijkheden worden beperkt door deels gedateerde, introverte bebouwing;
- Potenties in de openbare ruimte (oa groen, verbindingen met rivier) zijn onbenut

HackKendall

Het Cambridge Innovation Center (CIC) is gelegen in het hart van Kendall Square en heeft in de regio het grootste aanbod flexibele kantoorruimte. Het CIC wordt bevolkt door meer dan 450, vooral kleinere, opkomende, bedrijven uit de levenswetenschappen, ICT en hoogwaardige dienstverlening. Op 3 mei is in het Venture Café op de vierde verdieping in het CIC een openbare avond over de toekomst van Kendall Square. Waar publieksparticipatie vaak moeilijk op gang te brengen is en veelal de usual suspects aanwezig zijn is het hier vanavond een bonte verzameling van onder andere net afgestudeerden, jonge ondernemers, wetenschappers, bewoners, stedenbouwkundigen en ontwikkelaars. De bijeenkomst is getiteld HackKendall. Een treffende formulering aangezien deze avond door relatieve buitenstaanders wordt ingebroken op het planproces.

Biertap

Vanaf de start is het een vrolijke, levendige chaos in het Venture Café en zoals bij de introductie wordt gezegd: wat er vanavond precies gaat gebeuren is niet helemaal duidelijk. In de ruim drie uur die volgen vinden er parallel tal van informele sessies plaats waar men continue in en uit kan lopen. Het zijn brainstormsessies met Post It’s en flip-overs, plandiscussies en 1-op-1 gesprekken aan tafel. En in het geheel niet onbelangrijk: de biertap op het binnenplein van het Venture Café is niet alleen voor de bekende borrel achteraf, maar deze draait volop vanaf de eerste minuut.

Ontwerp als procesinstrument

Rondom het plein vinden in een aantal kamers doorlopende plandiscussies plaats. Enigszins een luxeprobleem is het aantal initiatieven dat ontwikkeld wordt voor het gebied. Verschillende grote ontwikkelaars en investeerders hebben voorstellen voor re-zoning en visies op (delen van) het gebied.De lokale bewonersorganisatie heeft zich vervolgens in het debat over de toekomst van Kendall Square gemengd, niet reactief, maar door zelf het initiatief te nemen en in samenwerking met een stedenbouwkundig ontwerper een visie te ontwikkelen. Zij onderkent de mogelijkheden die er zijn voor nieuwe ontwikkelingen en het toevoegen van bebouwing. Daarbij beschouwt zij haar alternatieve plan als communicatiemiddel om aandacht te vragen voor c.q. in het gesprek te komen over bepaalde thema’s met de andere stakeholders. Het is niet zo zeer een kwestie van beter of tegen zijn.De bewonersorganisatie ziet graag meer samenhang, balans en diversiteit in de plannen. Dit laatste zou onder meer bereikt kunnen worden door het ruimte geven aan kleinschalige initiatieven en andere, niet-institutionele, ontwikkelaars. Van verschillende kanten is er de roep om ‘innovation housing’. Opmerkelijk genoeg blijkt de wat opgeklopte term in het land van groot, groter, grootst simpelweg te gaan om kleiner wonen.

Geconfronteerd met deze verschillende planinitiatieven heeft de gemeente tenslotte besloten een eigen visie te formuleren die het ruimtelijk kader moet scheppen voor toekomstige ontwikkelingen. Extra aandacht zal nodig zijn voor het accommoderen van de toenemende lokale en regionale vervoersvraag, aangezien dit vraagstuk tot op heden slechts zijdelings aan de orde is geweest en in ieder geval nog geen integraal onderdeel in de plannen is.

100 ideeën

Over planvorming in Cambridge wordt bij de inleiding van deze avond gekscherend gezegd: “You talk with 100 people, you get 100 ideas and this ends up to be your plan”. Wanneer men in staat blijkt de energie, creativiteit en de dialoog van deze avond vast te houden gedurende de rit dan kan er iets moois ontstaan dat veel meer is dan een optelling van 100 ideeën.