Verslag Stadsdeel Oost, gemeente Amsterdam zoekt naar nieuwe kennisimpulsen en Nicis Institute naar een creatieve manier om het onderzoeksprogramma Kennis voor Krachtige Steden in samenhang te ontsluiten naar de alledaagse werkelijkheid. De synergie kreeg gestalte in een bijzondere bijeenkomst waarbij praktijk, beleid en wetenschap elkaar wisten te vinden en een gemeenschappelijk taal spraken. Natuurlijk moesten de deelnemers wel eerst het veld in, lopend of met de fiets, om met eigen ogen te aanschouwen hoe de werkelijkheid eruit zag.
Het Amsterdamse Stadsdeel Oost en Nicis organiseerden samen een dialoog tussen wetenschap en praktijk over een aantal specifieke vragen en uitdagingen van het gebied Watergraafsmeer in Oost. De buurten in Watergraafsmeer doen het over het algemeen redelijk tot goed. Maar plekken van verloedering of achteruitgang liggen op de loer. Bewoners én stadsdeel beseffen tegelijkertijd dat het met de tijd ook om zou kunnen slaan. Een gemengd gezelschap van wetenschappers en praktijkmensen ging poolshoogte nemen langs enkele karakteristieke plekken zoals onder meer de duplexwoningen in de wijk Jeruzalem en het Willem Drees verzorgingstehuis. Een andere groep fietste door Sciencepark en langs stationslocaties. Bij terugkomst werden geconstateerde problemen intensief bediscussieerd waarbij vooral ook oplossingen en acties werden bedacht. Bijvoorbeeld om studenten en medewerkers in de zorg voorrang te verlenen voor een huurwoning in de wijk, in ruil voor maatschappelijke inzet voor het groeiend aantal ouderen in de wijk. Of hen eventueel in een zorgtehuis laten wonen. Of ideeën gesmeed over het ontwikkelen van nieuwe waardestromen, door de inzet van particuliere én collectieve middelen.
‘Kennis laten stromen naar Watergraafsmeer - Afbeelding 1’
Plan moet werken, niet af zijn
Nieuwe brainports als Amstelcampus en Sciencepark, met nog eens 10.000 nieuwe gebruikers zullen de druk op de ‘harde’ infrastructuur en de ‘zachte’ ontmoetingsplekken als stadsparken doen toenemen. Bij het passeren van verschillende buurten in de Watergraafsmeer viel op dat er grote verschillen zijn op sociaal gebied. Ook deze fietstocht leidde tot een geanimeerde discussie tussen professionals met verschillende disciplines. Daar waar de een zich heel duidelijk uitsprak voor de verbetering van het stedelijk weefsel en dus de harde infrastructuur in ruimtelijk-fysische zin, maakte de ander zich juist hard voor het verbeteren van de sociale component. Gemeenschappelijk deelden zij de mening door de nadruk te leggen op (lokale) ontmoetingsplekken. Er werd gesproken over plannen in de ruimtelijke ordening zoals Sciencepark, maar ook IJburg. Enige consensus ontstond toen iemand zei: “Een goed plan is niet goed als ’t pas werkt als ’t af is”. Uiteindelijk leidde dit tot een aantal adviezen voor de wethouders van Amsterdam-Oost zoals heb de moed om niets te doen en probeer te faciliteren rond bottom up. Of doe kleine selectieve en strategische investeringen om zo kansen te creëren en verbindingen te bewerkstellingen.
Tijdens de afsluitende presentaties van de oplossingen aan de wethouders toonden deze zich bijzonder verheugd met de aanbevelingen. “We gaan deze echt meenemen”, aldus wethouder Nevin Özütok. “We zien een andere lokale overheid voor ons, een die mensen en ideeën verbindt, maar ook veel meer participeert met andere coalities dan de vertrouwde partijen. Daar maak ik mij hard voor.” “Gebiedsgericht werken, dat is waar Oost voor staat, maar we moeten voorkomen dat daardoor weer andere blinde vlekken ontstaan. De reflectie van vandaag neem ik zeker mee”, aldus wethouder Jeroen van Spijk. Tijdens de borrel en na de presentaties waren de aanwezigen nog lang niet uitgepraat. Wat niet alleen laat zien dat er wel degelijk een brug te slaan is tussen praktijk, wetenschap en beleid, maar ook dat het onderwerp De Stad actueel en voortdurend in beweging is.
Cover: ‘Oostelijk Havengebied, Amsterdam’ door IURII BURIAK (bron: shutterstock.com)