Ruimte voor de wandelaar in de stad - Glasgow door Moomusician (bron: Shutterstock)

Kleine ingrepen maken groot verschil in de ‘wandelbare stad’

14 december 2021

3 minuten

Onderzoek Nu de auto in stedelijke gebieden langzaamaan uit het straatbeeld wordt geweerd, is de wandelbare stad een steeds gangbaarder begrip in gebiedsontwikkeling. Delftse wetenschappers laten in hun onderzoek zien dat kleine ingrepen in de openbare ruimte al voldoende zijn om de stad een stuk aantrekkelijker te maken voor wandelaars.

Het College van Rijksadviseurs was vorig jaar in het rapport ‘Naar een gezonde stad te voet’ al duidelijk. Lopen draagt bij aan het binnen de perken houden van individuele en maatschappelijke gezondheidsproblemen. Daarnaast maakt wandelen het gemakkelijk andere mensen te ontmoeten, waardoor eenzaamheid tegen wordt gegaan en de betrokkenheid tussen bewoners onderling wordt vergroot. En aangezien wandelen ook nog eens een kosteloze manier is om de luchtkwaliteit te verbeteren, zetten wereldwijd steeds meer steden de deur wagenwijd open voor de voetganger.

Fysiek en mentaal

Verschillende onderzoeken hebben de afgelopen jaren al aangetoond wat de meerwaarde van de voetganger in de stad kan zijn, juist ook in tijden van een pandemie. Maar gebiedsontwikkelaars worstelen soms nog met de vraag hoe die inzichten in de praktijk kunnen worden toegepast. Delftse wetenschappers laten in hun onderzoek, dat vorige maand werd gepubliceerd in Journal of Urban Design, zien dat met hele kleine ingrepen al een opvallend groot resultaat kan worden bereikt. Alleen, stellen zij, is het van belang verder te kijken dan alleen het fysieke aspect van de gebouwde omgeving.

Kleine ingrepen in de openbare ruimte zijn al voldoende om een stad aantrekkelijker te maken voor voetgangers

De ‘wandelbare’ stad is volgens de wetenschappers een omgeving waarin je veilig, comfortabel en met een fijn gevoel de benenwagen pakt. Maar, stellen zij, in de wetenschap wordt vaak of naar het fysieke aspect of naar het gevoelsaspect gekeken als er een uitspraak wordt gedaan over de mate waarin een stad, wijk of straat toegankelijk is voor de voetganger.

Wil je als gebiedsontwikkelaar iets doen aan de ‘wandelbaarheid’ van de stedelijke omgeving, dan moet je volgens de onderzoekers naar beide aspecten kijken. Dus niet alleen naar de aanwezigheid van wandelpaden of de staat van de te volgen routes (het fysieke aspect), maar ook het gevoel meenemen dat tijdens een wandeling ontstaat door de mate van veiligheid in het gebied of de hoeveelheid aan groen en historische gebouwen waar de voetganger langskomt.

Kleine ingrepen zijn voldoende

Pas wanneer beide aspecten door een gebiedsontwikkelaar geanalyseerd worden, stellen de wetenschappers, kan je inwoners succesvol aanmoedigen vaker te gaan wandelen en de omgeving aantrekkelijker maken voor voetgangers. En als je als gebiedsontwikkelaar dat brede vizier hanteert, blijkt uit het onderzoek dat kleine ingrepen in de openbare ruimte al voldoende zijn om een stad aantrekkelijker te maken voor voetgangers. Juist omdat de fysieke en mentale beleving van voetgangers zo sterk samenhangen.

De ‘wandelbare’ stad is volgens de wetenschappers een omgeving waarin je veilig, comfortabel en met een fijn gevoel de benenwagen pakt

De wetenschappers hebben op basis van verschillende go-along walks (interviews met voetgangers tijdens hun dagelijkse wandelroute) en 2D-visualisaties van de routes ontdekt dat bijvoorbeeld het veranderen van de ondergrond of het toevoegen van wat bloembakken de mentale beleving van de omgeving al sterk kan worden beïnvloed. Enkele kleine infrastructurele ingrepen kunnen er volgens het onderzoek voor zorgen dat voetgangers een veiliger gevoel krijgen tijdens een wandeling. Juist door het brede perspectief te hanteren, is de conclusie, kunnen inwoners worden aangemoedigd vaker de auto te laten staan.


Lees het volledige onderzoek in Journal of Urban Design.


Cover: ‘Ruimte voor de wandelaar in de stad - Glasgow’ door Moomusician (bron: Shutterstock)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Aanzicht in New York City door Nick Starichenko (bron: Shutterstock)

New York wil als ‘City of Yes’ betaalbare woningbouw impuls geven

Het stadsbestuur van New York heeft de zoning-regels aan die bepalen wat en hoe er gebouwd mag worden. In de nieuwe aanpak kunnen ontwikkelaars meer op dezelfde kavel bouwen, onder meer door aanpassing van het parkeerregime.

Analyse

28 april 2025

Modern huis in Leidsche Rijn, Utrecht door Maarten Zeehandelaar (bron: Shutterstock)

Groen en rood gelijk op laten gaan: deze tools helpen daarbij

Hoe houdt het groen gelijke tred met het ‘rood’ van de verstedelijking? De provincie Utrecht ontwikkelde hiervoor binnen het programma ‘Groen Groeit Mee’ de ‘Handreiking Groen bij uitbreidingslocaties’.

Onderzoek

28 april 2025

Nieuwbouw in Holtenbroek door Nadine van den Berg (bron: Nadine van den Berg)

Verdichting in Zwolse wederopbouwwijk Holtenbroek, het volgende hoofdstuk in de vernieuwing

Wat gebeurt er met de ruimtelijke kwaliteit van een bestaand gebied wanneer zich daar grote ingrepen voordoen? Journalist Mark Hendriks en fotograaf Nadine van den Berg nemen polshoogte in de Zwolse wederopbouwwijk Holtenbroek.

Uitgelicht
Casus

25 april 2025