18 maart 2014
2 minuten
Nieuws Wat doen de burgers, wat doet de gemeente? Wie is er eigenlijk voor wie? Burgerparticipatie is een thema bij de gemeenteraadsverkiezingen. Meebeslissen over de openbare ruimte gebeurt al veel. Maar gaan particuliere belanghebbenden ook meefinancieren zodat private waardevermeerdering optreedt en algemeen belang wordt gediend dankzij goede straten, pleinen en parken?
‘Waarom zou De Bijenkorf of C&A niet een deel van het nieuwe Damrak financieren?’ Léon Deben is universitair specialist publieke ruimtes en ziet hoe deze Amsterdamse toeristenmagneet momenteel voor miljoenen euro’s opnieuw wordt ingericht (‘de Rode Loper’), volledig betaald met publiek geld: ‘Privaat-publiek georganiseerde en gefinancierde inrichting van openbare ruimte kan heel goed, wanneer de verhoudingen evenwichtig blijven.’
Woningcorporaties, gemeenten en projectontwikkelaars bezuinigen. Zij bakenen scherper af wat zij wel ondernemen en wat niet. Eén van de mogelijkheden is dat andere belanghebbenden het voortouw nemen bij planvoorbereiding, besluitvorming, aanleg en beheer/onderhoud. Goede publieke gebruiksruimte blijft zo betaalbaar. Maar hoe krijg je dat voor elkaar?
Nieuw leven met privaat geld
‘In tijd van crisis wordt snel – ook financieel – een beroep gedaan op direct belanghebbenden, met als gevolg een zekere mate van privatisering. Maar wanneer je goed op zulke aspecten let, is er niets op tegen’, zegt Deben, onder meer oudbestuurslid van de Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.
‘Een bekend geslaagd voorbeeld van een privaat initiatief is Bryant Park in hartje New York met 7 miljoen gebruikers per jaar. Een in de jaren zeventig volkomen verloederde locatie die in de jaren negentig een nieuw leven kreeg. Met privaat geld van vastgoedeigenaren en gebruikers rondom het park, aangevuld met opbrengsten van evenementen. Starbucks en de bewoners schuiven bij elkaar aan tafel en maken de plannen. Daar zie je wel dat de overheid in de loop van de tijd al het beheer, onderhoud en zeggenschap heeft overgedragen aan private instellingen die voor Bryant Park een corporation hadden opgericht.’ Volgens Deben moeten gemeenten altijd de gebruikers vroegtijdig en intensief bij projecten betrekken: ‘De terughoudendheid bij gemeentelijke diensten of politici, die je in Nederland zeker nog tegenkomt, is een soort koudwatervrees.’
Cover: ‘2014.03.18_Kracht burgers neemt toe, overheid blijft sturend_180’