Opinie Columnist Wouter Veldhuis baalt van de val van het kabinet. Hij hoopt dat het niet leidt tot het stilvallen van de ingezette koers om “de ruimtelijke ordening van ons land vanuit het bodem- en watersysteem opnieuw op te bouwen”.
Zelden ging ik met een grotere kater op vakantie. Vlak voor de zomervakantie stond alles bij de Rijksoverheid zo’n beetje in de steigers om grote veranderingen daadwerkelijk op gang te kunnen brengen. En toen viel het kabinet.
Pas in de frisse berglucht van Noord-Spanje, zonder telefoon en internet, wist ik mijn katerige gevoel nader te duiden. Zeker, vanuit ieder politiek spectrum kun je kritisch zijn op het kabinet Rutte IV. Het door de liberalen zorgvuldig geconstrueerde beeld dat dit kabinet niets voor elkaar wist te krijgen is echter onterecht. Het is alleen maar noodzakelijk om gezichtsverlies van de VVD te voorkomen. Hardwerkende bewindslieden zoals bijvoorbeeld Eric van de Burg, Carola Schouten, Rob Jetten, Kajsa Ollongren, Hugo de Jonge en Mark Harbers hebben weldegelijk de voorbereidingen voor grote verandering getroffen. Maar dankzij de partijpolitiek van Mark Rutte cum suis konden zij de klus niet afmaken.
We kunnen alleen maar hopen dat het demissionair kabinet doorgaat met het voorsorteren op een ander en beter Nederland
Door de langste formatie uit de geschiedenis had dit kabinet al geen tijd te verliezen. Het moest starten na een decennium van consolidatie en afbraak. Daardoor bestond eigenlijk voor alle grote dossiers geen deugdelijk bestaand beleid. Laat staan dat er een goed toegerust ambtelijk apparaat was. De wijze dus waarop bijvoorbeeld Hugo de Jonge in anderhalf jaar tijd een complete ambtelijke organisatie heeft opgebouwd – om vanuit het Rijk hernieuwd te kunnen sturen op volkshuisvesting en ruimtelijke ordening – is een weergaloze prestatie.
Sterker nog, het lukte zelfs om de interdepartementale samenwerking op het gebied van het ruimtelijk domein weer op gang te krijgen, zowel bestuurlijk als ambtelijk. Dit leidde natuurlijk niet ogenblikkelijk tot klinkende resultaten. Maar alles stond wel klaar om de kómende anderhalf jaar met vernieuwend beleid en wetgeving de eerste stappen te zetten richting een ander en beter Nederland.
Wat we nu alleen maar kunnen doen is hopen dat het demissionair kabinet niet op haar handen gaat zitten. Ze moet doorgaan met het voorsorteren op een ander en beter Nederland. Want anders moet de volgende ministersploeg weer helemaal opnieuw beginnen. Bovendien ontbreekt ons simpelweg de luxepositie om niets te doen. De ruimtelijke ordening van ons land piept en kraakt in alle voegen en moet echt vanuit het bodem- en watersysteem opnieuw opgebouwd worden.
En dan maar hopen dat de grote vernieuwing binnen de politieke partijen ook leidt tot een nieuw politiek elan. Macht en beeldvorming zijn dan niet langer leidend voor de keuzes, maar de focus komt te liggen op een volhoudbare toekomst voor iedereen. Een politiek die weer genereus en precies wordt, in plaats van rancuneus en oppervlakkig. Want met macht komt verantwoordelijkheid.
Op 22 augustus 2023 gaf het College van Rijksadviseurs, waarvan Wouter Veldhuis een van de leden is, aan het demissionaire kabinet zestien adviezen mee voor een waardevolle leefomgeving.
Cover: ‘Wouter Veldhuis Column Cover’ door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Arenda Oomen)
Door Wouter Veldhuis
Stedenbouwkundige - Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving - Directeur MUST
