Met een andere blik kijken naar parkeren heeft ruimtelijke én financiële voordelen

De 9-tot-5 zakendistricten in New York ombouwen naar 24-uurs, mixed-use gebieden. Dat is de missie van een groep met onder andere bestuurders van enkele grote bedrijven uit de stad, (voormalig) ambtenaren en bestuurders. Een actieplan met veertig concrete ingrepen moet er binnen drie jaar voor zorgen dat er minder kantoren leegstaan, minder New Yorkers werkloos zijn en dat de gemiddelde reistijd van forenzen daalt. Samen met al deze harde cijfers is het verbeteren van de leefbaarheid een belangrijk doel.

Herinrichting van straten

New York is lang niet de enige stad die de naweeën van de coronapandemie gebruikt om de leefomgeving te verbeteren. In combinatie met de mobiliteitstransitie die in de hele wereld gaande is, proberen gebiedsontwikkelaars door middel van herinrichting van straten in te spelen op de (veranderde) behoeften van de gebruikers. De auto en de bijbehorende parkeerplekken spelen daarbij een cruciale rol, onder andere door horeca meer ruimte te geven op de straat.

De focus op het blik op straat is begrijpelijk. Niet alleen omdat de auto vaak nog cruciaal is voor de mobiliteit van de bewoners, maar tegelijkertijd een kwart van alle auto’s in de stad langdurig stilstaat. Zo bleek vorig jaar al uit onderzoek dat ongeveer een op de vier auto’s in Utrecht minder dan drie keer per maand wordt gebruikt en dus vooral als stedelijk decorstuk dient. Verdwijnen deze auto’s uit het Utrechtse straatbeeld, dan komen er ongeveer 52 voetbalvelden in de stad beschikbaar voor andere functies. Functies die de leefkwaliteit aanzienlijk kunnen verbeteren.

Parkeernorm schrappen

Ook Canadese gebiedsontwikkelaars hebben de sleutelrol van de parkeerplekken in de stad ontdekt. The Globe and Mail, een van de grootste kranten van Canada, bespreekt de effecten van minder parkeerruimte in verschillende steden in het Noord-Amerikaanse land. In Montreal worden parkeerplekken getransformeerd in speelplekken voor kinderen, in Winnipeg maakt de auto plaats voor terrassen en in het centrum van Toronto verdwijnen 37 parkeerplekken om plaats te maken voor een gebouw met 100 appartementen (waarvan meer dan de helft betaalbaar).

En hoewel in veel van deze steden de autolobby het voor elkaar krijgt dat de auto soms wat terrein terugwint, is door heel Canada de verandering inmiddels te zien. In 2020 heeft Edmonton als eerste stad de parkeernorm geschrapt die verplicht was bij het bouwen van nieuwe huizen. Inmiddels hebben meer dan 12 steden dit voorbeeld gevolgd en zoeken gebiedsontwikkelaars naar manieren om de vrijgekomen openbare ruimte zo goed mogelijk in te vullen.

Financiën als drijfveer

De Canadese praktijk laat zien dat naast de ruimtelijke kwaliteitsimpuls ook financiële voordelen een belangrijke drijfveer kunnen zijn. Net als in New York en verschillende Nederlandse steden hebben horecagelegenheden in Toronto tijdens de coronapandemie de gelegenheid gekregen hun terras of winkel uit te breiden naar de leegstaande parkeerplekken. Onderzoekers van de Toronto Association of Business Improvement Areas (TABIA) ontdekten dat in de zomer van 2021 klanten op deze voormalige parkeerplekken ruim 126 miljoen euro uitgaven. Was er nog wel ruimte voor de auto geweest, dan had de gemeente maximaal een kleine 2,6 miljoen euro aan parkeergeld kunnen incasseren.

De deskundigen die aan het woord komen in het artikel van The Globe and Mail zijn het erover eens: kijk als stad eens opnieuw naar de waarde van (leegstaande) parkeerplekken. En kijk dan niet alleen naar de keiharde inkomsten, maar ook naar de zachte winsten als de leefbaarheid in de stad of het kunnen realiseren van betaalbare woningen in het centrum. Met die brede blik kan je pas echt goed bepalen welke functie de meeste waarde voor de stad heeft.

De hoge kosten van parkeerplaatsen worden uitgelegd in deze video van Mobility Lab.