Onderzoek Europese vastgoedmarkt: onzekerheid troef, maar ook ruimte voor vooruitgang

De conclusies die worden getrokken in het onderzoek Emerging Trends in Real Estate Europe 2021 zijn in de meeste gevallen somber te noemen. De onderzoekers van ULI en PwC verwachten dat de combinatie van een recessie plus een langzaam en onzeker herstel van de economie - als gevolg van de pandemie - zorgt voor ‘een enorme uitdaging’ op de Europese vastgoedmarkt.

Voor het onderzoek zijn 995 investeerders, ontwikkelaars, beleggers en andere spelers binnen de Europese vastgoedmarkt geïnterviewd. Zij maken zich vooral zorgen om de waardevastheid van en inkomsten uit het vastgoed, twee aspecten die normaal gesproken ‘ook in slechte economische tijden overeind blijven’. Want, zeggen zij, door de omslag naar thuiswerken en online winkelen gaan de inkomsten uit winkels en kantoren langzaam maar zeker opdrogen.

Voorzichtigheid

De mate waarin die zekerheid zal wegvallen door de COVID-19 ontwikkelingen is volgens de onderzoekers het grootste vraagteken de komende jaren. En dus is 2021 voor de Europese vastgoedmarkt vooral een jaar vol voorzichtigheid, concluderen zij. Ook ontwikkelingen als de Amerikaanse presidentsverkiezingen, Brexit en diverse handelsoorlogen zorgen voor veel onrust in aanloop naar 2021, ondanks dat deze ontwikkelingen dit jaar overschaduwd worden door de pandemie.

Wat daarbij volgens veel ondervraagden nog een extra moeilijkheid is, is de verwachting dat elke individuele markt anders zal reageren op de coronapandemie. De Duitse economie reageert bijvoorbeeld veel minder heftig dan andere markten. Dat is ook de voornaamste reden waarom Berlijn bovenaan de ranglijst staat die standaard onderdeel is van het jaarlijkse onderzoek. Op deze lijst worden steden gerangschikt op de mate hoe positief partijen de vooruitzichten voor het ontwikkelings- en investeringsklimaat inschatten.

Amsterdam steeg het afgelopen jaar van 6 naar 5 op deze lijst en staat boven steden als Madrid, Milaan en Brussel. Respondenten geven onder andere aan de digitale infrastructuur en de grote diversiteit aan bedrijven in de stad te waarderen. Daarnaast wordt de huizenmarkt door investeerders gezien als een ‘safe haven’. Na Berlijn blijven steden als Parijs en Londen geliefd onder de geïnterviewden, omdat deze steden "zichzelf in het verleden al hebben bewezen".

Verandering

Het is niet alleen kommer en kwel, benadrukken de onderzoekers. Zo heeft dit jaar voor een enorme versnelling van de digitalisering van de Europese markt gezorgd. Datacentra en logistiek zijn daarom voor de komende jaren interessante markten, is de verwachting. Tegelijkertijd verwachten de respondenten dat de interesse voor vastgoed in middelgrote steden alleen maar zal groeien.

De drukte in het openbaar vervoer in de grote steden wordt gezien als een grote bedreiging. Daarnaast gaat bereikbaarheid een veel belangrijker aspect worden bij de beoordeling van steden, denken de ondervraagden. Door een goede bereikbaarheid kan de gemiddelde werknemer ‘de drukte van de binnenstad ontvluchten, maar twee, drie dagen in de week toch nog makkelijk naar de werkplek komen’.

Ondanks dat de onderzoekers waarschuwen dat het te vroeg is om conclusies te trekken, verwachten zij dat de ontwikkelingen op de vastgoedmarkt ondanks alles positieve gevolgen gaan hebben op andere terreinen. Diversiteit, inclusiviteit en duurzaamheid zijn zaken die door de pandemie veel sneller op de agenda zijn komen te staan. En dus, concluderen ULI en PwC, lijkt het erop dat sociale thema’s niet langer alleen in de vorm van speciale fondsen of producten op de vastgoedmarkt terug te vinden zijn, maar ook onderdeel worden van de algehele marktstrategie.

Cover: Pixabay