Analyse Het is zeer goed mogelijk dat de coronacrisis ertoe leidt dat we structureel meer online gaan werken en dat we dat doen in een rustige, groene woonomgeving. Dat zegt Co Verdaas, hoogleraar gebiedsontwikkeling in een online college op verzoek van ingenieursbureau Sweco.
Gaan onze steden er anders uitzien als gevolg de coronapandemie en de maatregelen die genomen zijn om verspreiding van het virus te beperken? Bas Horsting van Sweco geeft die vraag mee aan Co Verdaas, hoogleraar gebiedsontwikkeling aan de TU Delft. Het college is onderdeel van het tienjarig programma Urban Insight waarin onderzocht wordt hoe de stad van de toekomst er uit zal zien.
Systemen op de schop
Verdaas brengt in zijn online college in herinnering welke kwesties speelden voordat de coronacrisis uitbrak. “De rek van systemen was al een debat.” Hij refereert daarmee aan bijvoorbeeld de oververhitte woningmarkt en de noodzaak voor een energietransitie. De enorme druk op de woningmarkt en de transitie naar duurzame energiebronnen maakte het al nodig oude systemen opnieuw te bezien.
Wat regionaal precies de effecten op de woningmarkten zijn is overigens nog moeilijk te beoordelen. Volgens Verdaas kan enige ontspanning in delen van de woningmarkt als gevolg van de coronacrisis geen kwaad, hoewel hij wel oproept vertrouwen te houden en de bouw van de gevraagd miljoen woningen vooral door te laten gaan.
Werken vanuit het groen
De coronacrisis kan bepaalde trends mogelijk versnellen. “Een crisis als deze kan – los van het persoonlijke leed dat het virus met zich meebrengt – goed zijn om een 'sprong' te maken,” aldus Verdaas die daarbij een historisch voorbeeld noemt. In Londen werd een sluimerende debat over de vraag of de hele stad aangesloten zou moeten worden op riolering beslecht door een cholera-epidemie die daar halverwege de negentiende eeuw woedde.
Verdaas ziet een analogie met verdere digitalisering als gevolg van de coronacrisis. Als online vergaderen dermate normaal wordt dan zou dat er toe kunnen leiden dat de digitale infrastructuur in toekomstige nieuwbouwwoningen dermate verbeterd wordt dat mensen ook meer op afstand van hun werk kunnen gaan wonen en daarmee in rustiger en meer groene delen van het land. Voorwaarde daarvoor is dat er geïnvesteerd wordt in snelle ov-verbindingen voor de momenten dat live contact wel nodig is.
Die toenemende digitalisering kan overigens ook verstrekkende negatieve gevolgen hebben voor binnensteden en retail. Online winkelen is een ontwikkeling die al voor corona toenam, maar nu mogelijk versneld wordt.
Integrale gebiedsontwikkeling blijft
Volgens Verdaas kan voorzichtig geconcludeerd worden dat als gevolg van de coronacrisis sommige processen vertraging oplopen (denk aan de Omgevingswet en de Regionale Energie Strategieën), dat (wonen in het) groen mogelijk een herwaardering krijgt maar dat de integrale benadering van en samenwerking binnen gebiedsontwikkeling zal blijven bestaan.
Cover: Screenshot uit online Urban Insight College
Cover: ‘Co Verdaas college Sweco’