Onze nieuwe partners: gemeente Dordrecht en Staatsbosbeheer

Staatsbosbeheer: “De Praktijkleerstoel is een verbindingsplek waar ideeën kunnen landen, en ontwikkeld en getoetst kunnen worden” 

Waarom neemt SBB deel aan de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling?
Harry Boeschoten (programmadirecteur) “Staatsbosbeheer is beheerder van een aantal gebieden aan stadsranden, en sinds vorig jaar ook van de gronden van de Zuid-Hollandse Recreatieschappen. Omdat sommige van deze gebieden – dagcampings, ligweides en zwemplassen - een beetje sleets werden, zochten we naar een manier om deze te ontwikkelen. In gesprek met wethouders bleek al snel dat door niet vanuit het gebied, maar vanuit de stad te redeneren, je meer vraag- dan aanbodgericht gaat kijken. Zo krijg je een veel breder gesprek over de betekenis van groen voor bijvoorbeeld gezondheid, bewegen, sociale ontmoeting, het opvangen van wateroverlast en het verminderen van opwarming van de stad. De relatie met de bouwopgave kwam ook heel regelmatig langs.

Uiteindelijk hebben we het concept ‘de groene metropool’ ontwikkeld. Ons uitgangspunt is: als we de gebieden maximaal willen laten functioneren, moeten ze onderdeel zijn van een netwerk. Je zou alle huizen in de stad moeten aansluiten op het groen, zoals je ze ook aansluit op de elektriciteit. 'Groen als nutsvoorziening' dus. Dat verhaal bespraken we met mensen uit steden, gezondheid, klimaat en bouwwereld. Daarom zocht ik naar figuren die verschillende werelden kunnen verbinden. De Praktijkleerstoel is een prachtige verbindingsplek waar ideeën kunnen landen, en ontwikkeld en getoetst kunnen worden.”

Wat zijn manieren om jullie doelstellingen te bereiken?
“Ik heb een mooi voorbeeld. Afgelopen voorjaar was er een inschrijving voor een woonwijkje bij Krommenie. Ontwikkelaar AM had van ons verhaal gehoord en wilde zijn inschrijving baseren op ons gedachtegoed. Wij beheerden toevallig een stuk naast dat gebied en maakten gezamenlijk een plan waarin het idee 'groen als nutsvoorziening' was opgenomen. Het resultaat is dat het natuurgebied nu meer de woonwijk in loopt en het groen beter toegankelijk is. Dit bewijst dat het commercieel haalbaar is om bij nieuwe uitleg ons verhaal toe te passen. Ik ben dus op zoek naar partners die de brug zien tussen mijn wereld en die van de bouwers en ontwikkelaars - en die kunnen vormgeven.”

Harry Boeschoten, programmadirecteur Staatsbosbeheer

Gemeente Dordrecht: “Welke methodes werken in de praktijk en kunnen we standaardiseren? Dat moeten we samen ontwikkelen”

Waarom is de gemeente Dordrecht partner van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling?
Henk Kranendonk (directeur portefeuille Bouwende Stad, Groen Blauwe Stad en Binnenstad): “Dordrecht staat voor een complexe woningbouwopgave: we moeten 15 tot 20% van de woningvoorraad binnenstedelijk bijbouwen. Daarvoor moeten we onze infrastructuur en bereikbaarheid verbeteren. Om deze opgaven gezamenlijk aan te pakken, willen we ons netwerk verbreden en zoeken we naar partnerships.

Tegelijkertijd heeft de gemeente Dordrecht veel ervaring met klimaatadaptatie en waterveiligheid die we kunnen delen. Dordrecht ligt op een unieke locatie waar de getijden van de zee en de zeer verschillende waterstanden van de rivieren elkaar ontmoeten, direct naast de Biesbosch, en in feite op een eiland. Samen met ingenieursbedrijven, maritieme industrie en technische universiteiten ontwikkelden we veel kennis over water en ruimte.

Welk project van de gemeente Dordrecht is een voorbeeld voor gebiedsontwikkeling?
“Samen met de Verstedelijkingsalliantie ontwikkelen we de spoorzone in Dordrecht: langs drie gebieden langs de zogeheten oude lijn tussen Leiden en Dordrecht komen 6000 nieuwe woningen. De eerste 2000 hopen we de komende twee jaar al te bouwen. De locatie van het project is binnenstedelijk en ligt bij het spoor, waardoor externe veiligheid een grote rol speelt. Op het spoortraject van Dordrecht passeren dagelijks goederentreinen, soms met gevaarlijke stoffen. Voor de geplande woongebieden moeten we daarom de risico’s voor veiligheid en geluidsbelasting beperken. Zelf hebben we al veel expertise in huis, maar we willen hierover zeker ook meer kennis ophalen.” 

Wat is de belangrijkste opgave voor gebiedsontwikkeling?
“De vraagstukken rond binnenstedelijk bouwen: infrastructurele en technische uitdagingen bijvoorbeeld. Maar ook: hoe maak je de omgeving mooi, hoe richt je het gebied in, en hoe combineer je verdichting met het versterken van groen en blauw in de stad? De gemeente is in binnenstedelijk gebied lang niet altijd de eigenaar van de gronden. Hoe ga je dan publiek-private samenwerkingen aan? Hoe verdeel je de verantwoordelijkheden? En hoe ga je om met omwonenden? Dit vraagt om heel andere methoden. We moeten uitzoeken welke methodes in de praktijk goed werken en of die ook toepasbaar zijn op andere plekken. Wat kunnen we standaardiseren? Dat moeten we samen ontwikkelen.”

Henk Kranendonk, directeur portefeuille Bouwende Stad, Groen Blauwe Stad en Binnenstad. Foto:  Maartje Brockbernd

Coverfoto: Zevenhuizerplas, nabij Rotterdam. Foto: Vincent van den Hoven Fotografie en Film