Omgeving

PBL: betrek burger meer bij leefomgevingsbeleid

PBL

14 september 2020

2 minuten

Nieuws Het gaat nog steeds niet goed met onze leefomgeving, en de opgaven voor onder meer klimaat, natuur, grondstoffengebruik en woonomgeving worden alleen urgenter. Beleidsambities van de overheid kunnen alleen slagen als zij de aansluiting bij de burger weet te vinden. Dat constateert het PBL in zijn tweejaarlijkse rapport 'Balans van de Leefomgeving’, inclusief publieksonderzoek naar hoe de burger zijn leefomgeving ervaart.

Klimaatverandering zet wereldwijd door: de effecten en invloed daarvan nemen ook in Nederland zichtbaar toe, maar de inspanningen zijn vooralsnog onvoldoende om de doelen van Parijs te halen. Veel andere milieuproblemen, zoals de plastic soep in oceanen, grote afvalbergen en biodiversiteitsverlies door stikstofdepositie zijn mede het gevolg van een verspillende omgang met grondstoffen. Het verminderen van de stikstofdepositie vergt keuzes waarbij strijdige belangen van boeren, de bouw en natuurherstel met elkaar in overeenstemming moeten worden gebracht. Tegelijkertijd neemt de verstedelijking van de buitenruimte in Nederland toe, ook in de nabije toekomst.

Ruimte bieden

“Wat het aanpakken van deze grote problemen betreft is er de afgelopen jaren in ons land veel  beleid ontwikkeld”, stelt Hans Mommaas, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving. “Maar de burger is daarbij nog te weinig in beeld. Enerzijds lukt het de overheid nog maar mondjesmaat om burgers te betrekken bij het beleid en hen te motiveren zelf een bijdrage te leveren, de zogenaamde ‘voorlopers’ uitgezonderd. Anderzijds wordt er (te) veel van individuele burgers verwacht.”

Volgens het PBL moet de overheid meer verantwoordelijkheid nemen voor collectieve zaken zoals een stabiel en duurzaam energiesysteem, een robuust natuurnetwerk en een gezonde leefomgeving. Daarenboven moet ze burgers de ruimte en mogelijkheid bieden om in beweging te komen en stappen te zetten voor de (eigen) leefomgeving.

Een echte kanteling richting een betere leefomgeving is alleen mogelijk als de bredere samenleving in beweging komt

Geen tweedeling

Uit het publieksonderzoek blijkt dat een meerderheid van de Nederlanders een betere leefomgeving belangrijk vindt, maar zich ook zorgen maakt om de betaalbaarheid van het beleid en om de verdeling van de lasten. Daarbij zijn er de nodige verschillen: zo maken respondenten met een benedenmodaal inkomen zich vaker zorgen over de kosten van de energietransitie en de betaalbaarheid van duurzaam voedsel en zijn lager opgeleide respondenten eerder geneigd te vinden dat de inzet voor de leefomgeving nu wel voldoende is. Ook zijn er verschillen tussen jongeren en ouderen en tussen stadsbewoners en bewoners van het landelijk gebied, maar van een tweedeling is vooralsnog geen sprake.

Mommaas: “Het is zaak dat er meer aandacht komt voor de verschillen in de samenleving, en voor wat mensen willen, weten en kunnen met betrekking tot de leefomgeving. Een echte kanteling richting een betere leefomgeving is alleen mogelijk als de bredere samenleving in beweging komt.”

Cover: PxHere

Dit artikel verscheen eerder op de website van het PBL


Cover: ‘Omgeving’


PBL

Door PBL

Planbureau voor de Leefomgeving


Meest recent

Vogelkijkplaats De Kiekkaaste door Peter116 (bron: Shutterstock)

Vrijetijdseconomie Groningen op een hoger plan brengen: de provincie jaagt aan

Groningen kan beter op de kaart worden gezet, zodat meer toeristen hun weg naar dit gebied weten te vinden – en de bevolking daar ook van profiteert. De provincie faciliteert dit proces, zo geeft gedeputeerde Susan Top aan.

Interview

31 maart 2025

Bergen aan Zee door Allard One (bron: shutterstock)

Bergen aan Zee: private gebiedsontwikkeling avant la lettre

Recensent Jaap Modder bevond zich aan de Noord-Hollandse kust en snorde twee uitgaves op over het ontstaan van Bergen aan Zee. Bevlogen particuliere opdrachtgevers werkten hier voorbeeldig samen met toonaangevende ontwerpers.

Recensie

31 maart 2025

SKG Award 2025 Winnaar door Sander van Wettum (bron: Sander van Wettum)

Dreven, Gaarden en Zichten winnaar SKG Award 2025

De gebiedsontwikkeling Dreven, Gaarden en Zichten is de winnaar van de SKG Award 2025. Dat werd gisteren bekend tijdens het SKG Jaarcongres. Hart van de Waalsprong in Nijmegen en het World Food Center in Ede waren de andere genomineerden.

SKG Nieuws

28 maart 2025