Professioneel vooruit struikelen: ken je rol, investeer in relaties en blijf leren

In de huidige context, met de complexiteit aan opgaven, is het van belang dat elke overheid de eigen rol goed kent. Goed je eigen positie kennen, weten hoe de eigen rol in te vullen en dat met de nodige vastheid en overtuiging doen: het is van wezenlijk belang om de complexe ruimtelijke puzzel te leggen. Voor de provincie is het dus van eminent belang dat ze voor ogen heeft welke opgaven er zijn en hoe ze hier richting aan wil geven. Zoals Verdaas zegt: “Breng realisme in de opgaven. Het heeft tijd nodig, maar begin wel met het bepalen van de richting.” Hierop vult Tijl aan: “Dit helpt om zelfbewust te zijn. Kies als provincie een richting en ga daarvoor.”

Het kennen van de eigen rol als provincie zorgt ervoor dat ze meer grip krijgt op de opgaven. Door te kijken wat er wel kan en vervolgens vast te stellen wat daarvoor nodig is, wordt een belangrijke eerste stap gezet: samen kijken wat kan, om vervolgens ook de ‘hoe’-vraag op te lossen. Verdaas geeft aan dat het ‘ambacht’ hierbij zeker ook van belang is: “De juiste mensen met de kennis van nu – maar ook met ervaring van het verleden – helpen hier zeker bij.”

Wanneer stoppen?

Hoe gaan we van A naar B op de manier die past bij B? Dat is een vraag die Verdaas en Tijl de afgelopen twee jaar ook hebben geprobeerd te beantwoorden. Naast de eventuele nieuwe instrumenten die horen bij B, vergt zo’n traject ook een nieuwe taal die we met elkaar moeten spreken. Het doel staat echter altijd boven het middel en dus is het zaak niet massaal nieuwe instrumenten in het leven te roepen, maar aan te passen waar nodig. Verdaas: “Het echte vraagstuk is niet of we de kennis, of de instrumenten of de middelen hebben, maar hoe we met elkaar stappen vooruitzetten. Van daaruit ontstaat het inzicht dat er een nieuw instrument of een nieuwe vorm van samenwerking nodig is. Dan is het goed om daar iets mee te doen, maar altijd vanuit de gedachte ‘waar werken we naartoe en wat is daarbij nodig’.”

Oftewel: we weten nog niet precies hoe ‘B’ eruitziet, maar we kunnen we wel richting geven. Tijl: “Je moet ook durven overwegen in hoeverre je vast wilt houden aan oude instrumenten. Denk goed na of ze nog passen bij wat je samen wilt bereiken en hoe je samen wilt werken. Durf ook iets af te schaffen als het niet meer past of niet meer werkt.” Blijf met elkaar in gesprek, blijf uitwisselen, blijf zoeken en dan kunnen we wel degelijk meters maken zonder exact te weten hoe ‘B’ eruitziet. De afspraken die we maken, moeten ervoor zorgen dat we tot uitvoering komen met de keuzes die daarvoor worden gemaakt.

Alleen samen kom je verder

Om stappen te kunnen zetten in de huidige opgaven is het volgens het tweetal van wezenlijk belang dat we in relatie en verbinding met elkaar het vak beoefenen. “We zitten met elkaar aan tafel en verlaten deze pas als het is opgelost,” stelt Tijl resoluut. “Niet meer onderhandelen, maar samenwerken om de klus te klaren. Als jouw deel niet lukt, helpt een ander even mee. We moeten elkaar blijven helpen en steunen en elkaars hand vasthouden gedurende het gehele proces.”

Als voorbeeld schetst hij een mogelijke situatie dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat even geen geld heeft als het over mobiliteit gaat. “Laten we dan niet bij de pakken neerzitten en zeggen: we doen niks en gaan pas bouwen als de infrastructuur geregeld is. Nee, beginnen! Want je dwingt het vanzelf af als je naast IenW gaat staan en aanbiedt om mee te helpen dat het geld er wél komt. Je doet het samen.”

Het nut van de leerkringen

Samen reflecteren en leren, zoals zij dat de afgelopen twee jaar deden met de Leerkring Directeuren, is van essentieel belang. Daarover is geen twijfel over mogelijk bij de beide heren. Want het gesprek is nog niet af. Er zijn nog genoeg onderwerpen die verdieping nodig hebben. Tijl: “Er zijn nog genoeg thema’s waar ik mij zorgen over maak. Wanneer we die thema’s niet gezamenlijk blijven bespreken, voorzie ik dat we dan gemakkelijk weer terugvallen in de oude stand. We moeten juist het oude achter ons laten en verder door naar voren.” Verdaas benadrukt de woorden van Tijl: “Samen met het Rijk en IPO, maar ook ambtelijk-bestuurlijk, het programmatisch doortrekken van de leerlijn. En besluiten waar we concrete casuïstiek vastpakken om dit ook te kunnen gaan doen.”