Fabriek in stad door TR STOK (bron: shutterstock.com)

Ruimtevraag verandert én neemt (waarschijnlijk) toe door de circulaire economie

9 mei 2022

3 minuten

Onderzoek Het kabinet wil dat de Nederlandse economie in 2050 circulair is. Uit een verkennende studie van CE Delft en Bureau Buiten in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat in een circulaire economie de vraag naar bedrijfsruimte verandert en zo goed als zeker toeneemt.

“Omdat Nederland een beperkt grondgebied heeft, is er aandacht nodig voor de ruimtelijke implicaties van de opgaven.” Dit schreef het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vorige maand in een toelichting op het onderzoek naar de ruimtelijke implicaties van de circulaire economie. Daar bestaat momenteel nog geen goed beeld van.

Ruimtevraag verandert

Uit een verkennende studie van CE Delft en Bureau Buiten, die werd uitgevoerd in opdracht van het PBL, blijkt dat er in een circulaire economie minder productiefaciliteiten nodig zijn omdat er minder nieuwe producten gemaakt hoeven worden. Dit leidt volgens de onderzoekers tot een afname van het ruimtegebruik.

Daar staat tegenover dat de vraag naar ruimte ook juist toeneemt en de aard van het ruimtegebruik verandert. De onderzoekers schrijven: “Tegelijkertijd zal er meer vraag komen naar bedrijfsruimten met een hoge milieucategorie voor recyclingactiviteiten en naar locaties voor opslag van geretourneerde materialen. Het gaat hier bij voorkeur om goed bereikbare locaties en bij grote volumes is ook multimodale bereikbaarheid – via weg, spoor en water – van belang.”

Circulaire bouw

Om tot hun conclusies te komen zijn vijf cases van circulaire bedrijvigheid onderzocht, waaronder de plasticindustrie, het delen van auto’s en de bouw. Circulair bouwen betekent dat materialen een langere levensduur hebben omdat ze in een nieuwe woning opnieuw gebruikt kunnen worden. Het recyclen van materialen levert daardoor ruimtebesparing op. Maar het uit elkaar halen van woningen en het opslaan van materialen vraagt juist weer meer ruimte.

Voor een half miljoen houten huizen is naar schatting 25.000 hectare productiebos nodig

De onderzoekers van CE Delft en Bureau Buiten schatten in dat per saldo meer ruimte nodig is voor circulaire woningbouw dan voor traditionele bouwmethoden. En dit staat nog los van mogelijke Nederlandse productie van hout voor nieuwe woningen. Voor een half miljoen houten huizen is naar schatting 25.000 hectare productiebos nodig.

Werklocaties

Hoewel het PBL in een vervolgstudie de gevolgen van de circulaire economie voor de ruimtelijke inrichting van Nederland nader onderzoekt, blijkt intussen uit onderzoek dat Stec Groep vorige maand publiceerde dat er steeds minder bedrijfsruimte beschikbaar is.

Volgens de onderzoekers is de beschikbare voorraad op bedrijventerreinen zelfs naar recorddiepte gezakt. Dit blijkt uit de laatste ‘Aanbodmonitor bedrijfsruimte op bedrijventerreinen’. De onderzoekers van Stec Groep verwachten dat de ruimtevraag op bedrijventerreinen hoog blijft “door trends als de energietransitie, circulaire economie en de forse verstedelijkingsopgave.”

Eerder deed Fontys-lector Cees-Jan Pen in dit kader al een oproep om de transformatie van werkgebieden naar woongebieden een halt toe te roepen, onder meer vanwege de verwachte extra ruimtevraag als gevolg van de transitie naar een circulaire economie. Ook TU-onderzoeker Karel van den Berghe wijst er in zijn onderzoek op dat in steden ruimte behouden moet worden om de circulaire economie vorm te geven.


Lees het verkennende onderzoek van CE Delft in opdracht van het PBL op de website van het Planbureau voor de Leefomgeving.


Cover: ‘Fabriek in stad’ door TR STOK (bron: shutterstock.com)


Portret - Joost Zonneveld

Door Joost Zonneveld

Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

GO weekoverzicht 17 april 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van langdurige en snelle impact in de toekomst

Deze week waren snelheid en impact de sleutelwoorden op Gebiedsontwikkeling.nu. In Rotterdam, Amsterdam, Den Haag én in Nieuw-Zeeland. En columnist Aeisso Boelman helpt met een overlevingspakket voor het vakgebied.

Weekoverzicht

17 april 2025

Brasa Village door Martine Goulmy (bron: Ymere)

Het geheim van een van de snelste gebiedsontwikkelingen in Nederland

In Amsterdam Zuidoost werken drie woningcorporaties en de gemeente aan de ontwikkeling van 520 flexwoningen in tweeëneenhalf jaar tijd. Een recordtijd die mede mogelijk is door een andere inrichting van het ontwikkelproces en het nemen van risico’s.

Casus

17 april 2025

Sessie Grond voor GO door Sander van Wettum (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

SKG Jaarcongres 2025: de oogst van de deelsessies, deel 2

Ook het afgelopen SKG Jaarcongres waren er weer twee rondes met kennissessies. De thema’s varieerden van de aanpak van transformatiegebieden tot en met het leren in en van gebiedsontwikkeling. Dit zijn de verslagen van ronde twee.

Verslag

16 april 2025