Scheefwoner blijft zitten in goedkope corporatiewoning

Volgens nieuw onderzoek (.pdf) dat in handen is van de NOS gaat het om een omvangrijke groep: 418.000 huishoudens verdienen eigenlijk te veel om recht te hebben op een gesubsidieerde woning. Overigens was in een eerdere versie van het rapport die de NOS heeft ingezien sprake van 547.000 huishoudens.

Daarnaast zijn er nog eens 332.000 huishoudens met een te laag inkomen voor de huur die betaald moet worden. Ook dat is niet de bedoeling; zij krijgen meer huurtoeslag dan nodig.

Minister Blok voor Wonen heeft van de aanpak van dit 'scheefwonen' een speerpunt gemaakt. Volgens hem zouden de wachtlijsten voor sociale huurwoningen zijn opgelost als die niet bezet werden door mensen met een te hoog inkomen.

Blok gaf corporaties de afgelopen jaren de ruimte om de huren voor de hogere inkomens extra te verhogen. Dat moest een prikkel geven om door te stromen. Maar deze aanpak werkt niet, zegt bijna driekwart van de 57 woningcorporaties die vragen van de NOS over het scheefwonen beantwoordden. "De doorstroming stokt, dat is duidelijk", stelt ook een woordvoerder van Aedes, de belangenbehartiger van de corporaties.

Betaalbaar

Volgens cijfers van Bloks ministerie is in het eerste jaar na de invoering van de inkomensafhankelijke huurverhoging 3 procent van de scheefwoners uitgestroomd. "We hebben bewust gekozen voor een geleidelijke aanpak", reageert de minister. "Niet om mensen uit hun huis te zetten. Maar de beweging gaat de goede kant op."

Een belangrijk probleem is volgens de corporaties dat de huren binnen hun sector nooit hoger mogen worden dan 710 euro. Voor die prijs is een koopappartement of een huurwoning in de vrije sector, vooral in de Randstad, onhaalbaar. De prijzen daarvan beginnen bij 900 euro.

Dat is een te grote stap voor veel scheefwoners. "Die mensen wonen voor hun eigen gevoel prima in hun sociale huurwoning", zegt een woordvoerder van Portaal, een grote woningcorporatie die behalve in Utrecht ook actief is in onder meer Leiden en Nijmegen.

Meer woningen

Portaal zou graag zien dat er meer betaalbare woningen tot 900 euro zouden worden gebouwd die betaalbaar zijn voor scheefhuurders, maar tot nu toe zorgt de vrije markt daar onvoldoende voor.

Over wat er nu verder moet gebeuren, is discussie ontstaan tussen Aedes en de huurdersvereniging Woonbond. In een 'sociaal huurakkoord' spraken beide organisaties deze zomer af de huurstijgingen voorlopig te matigen. Blok heeft dat advies overgenomen.

De corporaties zouden daarbij graag een uitzondering maken voor de grootste scheefwoners. In hun ogen is het onrechtvaardig als die niet de huur betalen die zij kunnen opbrengen. Maar de Woonbond is weinig enthousiast over verdere huurverhogingen in welke vorm dan ook. Dat is volgens ingewijden ook de reden dat dit nieuwe onderzoek naar scheefwonen, dat nu in handen is van de NOS, al bijna anderhalve maand op de plank ligt.

Aedes is teleurgesteld dat in het rapport de optie van verdere inkomensafhankelijke huurverhogingen in een paar zinnen terzijde wordt geschoven. Volgens een woordvoerder van Aedes is aanvullend onderzoek nodig om beslissingen te kunnen nemen.

Brandbrief

Ook gemeentebestuurders trekken inmiddels aan de bel bij Blok. De Haarlemse wethouder Joyce Langenacker stuurde onlangs namens acht gemeenten en acht corporaties in haar regio een brandbrief aan de minister met dezelfde boodschap: de huidige aanpak werkt niet.

"We zijn van mening dat het inzetten op scheefwonen niet de wezenlijke oplossing is voor het vergroten van de beschikbare sociale voorraad", schrijft Langenacker. De gemeenten en corporaties in de regio Haarlem willen in plaats daarvan onder meer minder sociale huurwoningen verkopen om te voorkomen dat wachtlijsten nog verder oplopen.

Naschrift: na publicatie vanmorgen door de NOS van het onderzoek in opdracht van Aedes en de Woonbond, heeft de Woonbond besloten het onderzoek ook te publiceren. Volgens de bond gaat het hier om een actuelere versie. Daarin is het aantal mensen met een te hoog inkomen voor een sociale huurwoning aangepast van 547.000 naar 418.000.

Zie ook:

- Rapport 'Wat betekent de nieuwe Woningwet voor gebiedsontwikkeling?'