Verslag De transformatie van voormalig industrieel havengebied Piushaven in Tilburg stond in parallelsessie A centraal. Wethouder van Tilburg, Berend de Vries, vertelde kort over de voorgeschiedenis van het havengebied. Het gebied, dat ten oosten van de Tilburgse binnenstad ligt, was tot halverwege de 20e eeuw zeer welvarend door de florerende wollenstoffenindustrie, maar raakte vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw meer en meer verpauperd. Een grote transformatieopgave ontstond. Naast de Spoorzone is Piushaven de tweede grote opgave van Tilburg op dit moment.
Praktijkcongres Gebiedsontwikkeling 2013: 'Werkzame ontwikkelstrategieën'
Thérèse Mol, projectleider Piushaven Gemeente Tilburg ging in op het programma en de processen. Uiteindelijk zal in het havengebied plaats zijn voor ongeveer 1500 woningen en 38.000 m2 commerciële bebouwing. Al in 2001 stelde de gemeente een regiedocument op waarin de plannen voor het gebied in hoofdlijnen waren opgenomen. Tot 2006 wilde de grote herontwikkeling echter niet vlotten. Waar de gemeente vooral dicteerde was er veel onderlinge strijd tussen gemeente, bouwers en buurtbewoners, waardoor weinig vooruitgang werd geboekt. Na 2006 kwam daar echter verandering in. Per deelplan werden planteams opgesteld die de bewonersparticipatie en emotionele betrokkenheid van omwonenden sterk deden toenemen. Verder kregen ondernemers meer inspraak in de gebiedstransformatie en stelde de gemeente een nieuw kwaliteitsteam aan onder leiding van Riek Bakker. De leiding van Riek Bakker ervaart Thérèse Mol als uiterst belangrijk: “Iemand als Riek Bakker is de investering meer dan waard.” Waar voorheen in problemen werd gedacht stelde Bakker constant de vraag: “Wat kan er wel!?” De mindset veranderde en er kwam meer begrip en een betere samenwerking tussen de gemeente, de bouwers, de buurt en later ook de corporaties. De lokale krachten werden meer en meer gebundeld en het bouwen kon worden gestart.
‘Sessie A. Piushaven Tilburg: binnenstedelijk levend podium - Afbeelding 1’
Nu is de transformatie naar een veelzijdig woonwerkgebied ondanks de recessie in volle gang. Innovatieve woonproducten aan het water, creatief ondernemerschap, zorg, detailhandel en horeca gaan deel uitmaken van de nieuwe Piushaven.
De recessie heeft er echter wel voor gezorgd dat de partijen die betrokken zijn bij de Piushaven extra inventief moeten zijn om de bouw financieel mogelijk te maken, aldus Wim Timmermans, projectdirecteur van Van der Weegen Bouwgroep. De gemeente accepteerde een miljoenentekort op de grondexploitatie, maar ging wel door. Dit was mogelijk omdat Tilburg het als gemeente – mede door de verkoop van een energiebedrijf – financieel minder zwaar heeft dan andere. Nieuwe verkoopacties, zoals koopopties, het wegnemen van de bouwrente en verkoop aan particuliere beleggers zijn voorbeelden van nieuwe verkoopformules die ervoor zorgen dat de bouw en afname van woningen blijft doorgaan. Ook zogenaamde woningtreintjes en het bieden van maatwerk voor de particulier – bijvoorbeeld door hulp te leveren bij de verkoop van de oude woning - dragen hier aan bij.
Misschien wel het meest in het oog springende project in de Piushaven is het Levend Podium. Programmaleider Judith van Loon legt uit dat zij in ongeveer 4,5 jaar tijd (van 2010 tot 2014) €425.000 ter beschikking heeft gekregen om door middel van een gevarieerd programma van activiteiten en evenementen de levendigheid en naamsbekendheid van het gebied te vergroten. Dit lukt tot nu toe heel goed. Evenementen als Drijf in filmavond, Het drakenbootfestival en verschillende concerten worden niet alleen door bewoners en omwonenden van Piushaven bezocht, maar door mensen uit heel Tilburg en omgeving. “Lukte ook wel eens iets niet bij het Levend Podium?” vroeg een deelnemer zich af. Dit is zeker het geval, vertelde Van Loon. Bijvoorbeeld bij de Mobiele Sauna aan het water “die slechts één bezoeker genereerde”. “Maar”, stelt Van Loon, “zelfs zo’n ‘mislukking’ genereert publiciteit en zorgt er daarmee voor dat mensen de Piushaven weer wat helderder op het netvlies krijgen.”
‘Sessie A. Piushaven Tilburg: binnenstedelijk levend podium - Afbeelding 2’
Sprekers sessie Piushaven Tilburg:
Judith van Loon, Programmaleider Piushaven Levend Podium
Thérèse Mol, Projectleider Piushaven Gemeente Tilburg
Wim Timmermans, Projectdirecteur Van der Weegen Bouwgroep
Berend de Vries, Wethouder Gemeente Tilburg
Zie ook:
Cover: ‘2013.03.18_Piushaven Tilburg_b_680’