SKG Nieuws De Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) maakt onder meer het platform Gebiedsontwikkeling.nu mogelijk. In een brief aan haar partners vertellen Co Verdaas (hoogleraar Gebiedsontwikkeling) en Tom Daamen (directeur SKG) waar de stichting de komende tijd mee bezig is. Ook presenteren zij Ronald Huikeshoven als nieuwe voorzitter, lanceren zij de nieuwe editie van de SKG Award voor duurzame gebiedsontwikkeling, en geven zij een overzicht van het onderzoek dat de stichting uitvoert.
Volle kracht (digitaal) vooruit!
Door Co Verdaas en Tom Daamen
Kenmerkend aan gebiedsontwikkeling is dat het altijd anders gaat dan voorzien. Een conjuncturele dip, een crisis op de woningmarkt, nieuwe normen rondom PFAS, een uitspraak van de Raad van State, een innovatie die een kans biedt, een virus. Het onderstreept dat gebiedsontwikkelaars als geen ander in staat moeten zijn om flexibiliteit en adaptief vermogen te combineren met uithoudingsvermogen en koersvastheid. Dat maakt ons vakgebied zo ingewikkeld en gelijk ook zo fascinerend.
Veranderende omstandigheden weerspiegelen zich uiteraard ook in de activiteiten van de leerstoel en de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling: we blijven – in samenspraak met de praktijk – kennis ontwikkelen en ontsluiten voor de lange termijn. Gelijktijdig bewegen we continu mee met de veranderende behoeften van de praktijk en proberen we de agenda voor de toekomst te zetten. We lopen als het ware continu een marathon en trekken ondertussen de nodige sprintjes. De afgelopen maanden hebben we dus niet stilgezeten.
Dat weerspiegelt zich ook in de activiteiten van de leerstoel: de reeks crisiscolleges mocht zich verheugen in grote belangstelling en goede recensies. De bezoekersaantallen op gebiedsontwikkeling.nu zijn de afgelopen jaren grofweg verdubbeld. Daarnaast kunnen we met trots melden dat we inmiddels drie promovendi aan het werk hebben die de komende tijd de basis onder het vakgebied verder zullen versterken: Céline Janssen (sociale duurzaamheid), Simon van Zoest (bekostiging en governance) en René de Weijer (buitenpromovendus Kadaster, over veranderende eigendomsverhoudingen). Met praktijkgerichte publicaties hebben zij inmiddels ook al de nodige impact in het vak bereikt. Het laat zien dat de juiste combinatie van wetenschap en praktijk verdiepend én relevant kan zijn.
Zelf hebben we samen met emeritus hoogleraar Friso de Zeeuw gewerkt aan een beleidsgerichte publicatie over een nieuw sturingsconcept voor de inrichting van Nederland. Hierin leggen we uit hoe de ambities van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) kunnen worden vertaald naar concrete resultaten. Minister Ollongren heeft onze uiteenzetting voor het zomerreces in ontvangst genomen. Bovendien werd in de beantwoording van vragen door Tweede Kamer-lid Julius Terpstra (CDA) op 17 augustus twee keer verwezen naar publicaties op gebiedsontwikkeling.nu. Ons werk doet er dus toe, zowel in het beïnvloeden van de nationale agenda als het ondersteunen van de talloze professionals in de dagelijkse praktijk.
We kunnen onze ambities alleen waarmaken en verder brengen dankzij de steun en inbreng van onze deelnemers. Dat maakt dat deze deelnemers gericht blijven bevragen naar de behoeften, wensen en zorgen in het vakgebied. Daarnaast staat het eenieder van hen altijd vrij om direct contact te zoeken voor ideeën, vragen of suggesties.
Onze gezamenlijke inzet is dat we de inrichting van Nederland naar een nieuwe, duurzame fase van ontwikkeling brengen. Nederland is nog lang niet af! Dus vertalen we regionale opgaven rondom wonen, bereikbaarheid, energie, klimaat en leefomgeving naar realistische ambities en mooie gebiedsontwikkelingen. Het volgende kabinet zal hier naar verwachting weer volop aandacht en middelen aan besteden, maar samenwerking blijft essentieel. Als dat lukt, al voelt het nu wellicht af en toe ook even als ‘overleven’, wacht ons met elkaar een mooie toekomst.
Ronald Huikeshoven nieuwe voorzitter bestuur SKG
Op 25 juni heeft de deelnemersraad van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling ingestemd met de benoeming van Ronald Huikeshoven (directievoorzitter AM) tot bestuursvoorzitter. Heleen Aarts, CEO van Amvest, stelt na de maximale zittingstermijn van 6 jaar haar plek met vertrouwen ter beschikking aan Huikeshoven, die in november 2018 al benoemd werd tot secretaris-penningmeester van de stichting. Directeur Vastgoed van NS Stations, Sebastiaan de Wilde, neemt de oude rol van Ronald in het bestuur over. De Wildes voordracht werd in juni door de deelnemers enthousiast bekrachtigd. De andere twee bestuursleden, Esseline Schieven (directeur Verkeer & Openbare ruimte, Gemeente Amsterdam) en Ellen van Bueren (hoogleraar Urban Development Management, TU Delft) zijn verheugd met de benoemingen.
Heleen Aarts werd in 2015 de derde bestuursvoorzitter van de SKG, na Peter Noordanus (2006-2012) en Yves de Boer (2012-2015). Onder haar voorzitterschap groeide het aantal deelnemers van de stichting van 23 in 2016 naar 43 in 2020, waarbij de bijdragen tussen publieke en private leden altijd mooi in balans bleven. Onder leiding van Heleen zijn de SKG en de leerstoel met verve door een spannende tijd geloodst, waarin afscheid werd genomen van Friso de Zeeuw als hoogleraar en Agnes Franzen als directeur. De SKG, leerstoel en TU Delft zijn haar zeer dankbaar voor haar inspanningen, leiderschap en visie. Op een gepast moment wordt inhoudelijk nog eens bij haar voorzitterschap en bestuursperiode stilgestaan. Op gebiedsontwikkeling.nu vindt u ons afscheidsinterview met Heleen.
‘SKG jaarcongress’
Jaarcongres - Roy Borghouts
Aankondiging: SKG Jaarcongres en SKG Award 2021
Grote maatschappelijke opgaven, zoals het verduurzamen van de gebouwde omgeving, komen bij uitstek samen in gebiedsontwikkeling. Veranderingen in het klimaat en de sociale cohesie van ons land zijn van toenemend belang voor ons vak en de betrokken partijen. Het SKG Jaarcongres op 31 maart 2021 gebruikt daarom het verbindende karakter van gebiedsontwikkeling om zich te richten op deze kwesties. Welke rollen worden er van overheden, marktpartijen en maatschappelijke organisaties verwacht? Twee weken na de landelijke verkiezingen gaan we, met bijdragen van prominente sprekers, hierover met elkaar in gesprek. Markeer 31 maart 2021 dus alvast in de agenda!
Tijdens dit jaarcongres wordt ook de SKG Award 2021 uitgereikt aan een gebiedsontwikkeling met een duurzame, integrale visie. De winnende prestatie is gericht op het verenigen en combineren van de economische (profit), ecologische (planet) en sociaal-culturele (people) doelstellingen. Dit jaar legt de jury een accent op klimaatadaptieve elementen in de gebiedsontwikkeling. De jury maakt tijdens het jaarcongres de winnaar bekend. Bekijk ter inspiratie de winnaar van de SKG Award en Publieksprijs uit 2019.
Neem voor meer informatie contact op met Jolien Kramer (jolien.kramer@tudelft.nl).
Onderzoek en publicaties: voortgang in najaar 2020
Het team van de Leerstoel Gebiedsontwikkeling werkt op dit moment aan de volgende onderzoeksprojecten. Neem voor meer informatie gerust contact op met de onderzoeker(s).
‘sociale waarden illustratie - Charlotte Roebers’
Illustratie - Charlotte Roebers
Sociale duurzaamheid in gebiedsontwikkeling
Voor haar promotieonderzoek voert Céline Janssen de eerste casestudie uit in de gebiedsontwikkeling Buiksloterham in Amsterdam. Via interviews met zowel de stakeholders als de bewoners van het gebied onderzoekt zij welke factoren van het ontwikkelproces bijdragen aan de leefkwaliteit van bewoners, en in hoeverre de ‘sociale duurzaamheid’ in de wijk zich laat sturen door gebiedsontwikkeling. Lees hier meer over haar benadering in dit onderzoek. (Celine.Janssen@tudelft.nl)
Alternatieve bekostiging in het OV (PhD)
In de herfst rondt de leerstoel via een publicatie het onderzoek af naar alternatieve bekostiging van grootstedelijk openbaar vervoer. Met deze publicatie maken we begrijpelijk hoe de bekostiging van ov-infrastructuur in verdergaande verstedelijking internationaal tot stand komt, en doen we aanbevelingen over hoe alternatieve bekostiging van deze infrastructuur in Nederland kan worden geïmplementeerd. Bekijk hier de casus van Londen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met promovendus Simon van Zoest (s.p.vanzoest@tudelft.nl).
Veranderende eigendomsverhoudingen (deeltijd PhD)
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met René de Weijer (Rene.deWeijer@kadaster.nl).
Ontwerpen voor/in gebiedsontwikkeling
De ontwerpdiscipline kan van doorslaggevend belang kan zijn bij het tot elkaar brengen van partijen in een gebiedsopgave. Maar hoe werkt ontwerpen in gebiedsontwikkeling precies? Onze onderzoekers werken aan nieuwe en verdiepende inzichten rondom dit thema. Onze nieuwe aanwinst Jutta Hinterleitner bouwt voort op haar MCD-masterscriptie ‘Verbeelding als kracht’ en Hedwig van der Linden stelt op basis van haar onderzoek bij de leerstoel een internationaal paper en een boekje samen voor de Nederlandse praktijk.
Op 11 november 2020 organiseren we over ontwerpen in gebiedsontwikkeling een onlinebijeenkomst. Bekijk hier onze video over ontwerpend onderzoek en lees hier onze analyse van verbeeldingskracht. Neem voor meer informatie contact op (H.vanderLinden@tudelft.nl of J.T.Hinterleitner@tudelft.nl).
Klimaatrisico’s en gebiedsontwikkeling (NWA)
Vastgoed en infrastructuur zijn twee belangrijke motoren voor het creëren van welvaart en economische activiteit, maar veel van de meest waardevolle vastgoedmarkten ter wereld worden blootgesteld aan toenemende klimaatrisico’s vanwege stijgende waterspiegels en extremer weer. Toch zijn de verbanden tussen het beheersen van klimaatrisico’s enerzijds en het (her)ontwikkelen van vastgoed en infrastructuur anderzijds nog onderbelicht in onderzoek, beleidsvorming en de praktijk. De conclusie uit een interdisciplinaire expertsessie van de leerstoel op 12 maart was dan ook dat de complexiteit van de opgave vraagt om meer kennis (lees hier het verslag). De leerstoel pakt dit samen met experts op door een onderzoeksvoorstel te ontwikkelen voor de Nationale Wetenschaps Agenda (NWA). Neem voor meer informatie of voor deelname contact op met Jolien Kramer (Jolien.Kramer@tudelft.nl).
Regionale fondsen voor gebiedsontwikkeling
In het afgelopen jaar maakte de leerstoel in opdracht van het ministerie van BZK de rol, structuur en gebruik van (regionale) investeringsfondsen in gebiedsontwikkeling inzichtelijk. Daarnaast onderzocht zij welke ‘zachte’ factoren maken dat deze al dan niet worden ingezet bij ontwikkelopgaven. Via meerdere expertmeetings, waarvan de laatste openbaar toegankelijk was, wordt op dit moment de laatste hand gelegd aan de oplevering van deze inzichten. Neem voor meer informatie contact op met Arthur Verwayen (A.B.Verwayen@tudelft.nl).
Impact van droogte op gebiedsontwikkeling
Kortgeleden zijn we gestart met onderzoek rondom de toenemende droogte in Nederland en de relatie met gebiedsontwikkeling. Er wordt al veel in het nieuws over droogte geschreven, maar een diepere en meer samenhangende duiding ontbreekt. Om daar kleine stappen in te zetten, bekijken we in een breder ruimtelijk-economisch perspectief hoe al deze factoren zich tot elkaar verhouden en welke mogelijkheden er zijn voor klimaatbestendige gebiedsontwikkeling. Neem voor meer informatie contact op met Arthur Verwayen (A.B.Verwayen@tudelft.nl).
Cover: ‘tom en co 2’
