Onderzoek De netwerkmaatschappij (Castells, 1996) gaat gepaard met fundamentele veranderingen, waaronder de opkomst van social media en de toename van (mobiel) internetgebruik. Deze nieuwe situatie en een vraaggestuurde markt dwingen gebiedsontwikkelaars om na te denken over de professie die zij uitoefenen. Gebiedsontwikkelaars worden zich gaandeweg bewust dat de lineaire en traditionele benadering van het ontwikkelen van gebieden niet meer aansluit op de dynamiek en vluchtigheid van de netwerkmaatschappij, waarin de informatievoorzieningen en kennis van verschillende kanten op ons afkomen.
De steeds verdergaande digitalisering van de netwerkmaatschappij versnelt drie processen: horizontalisering, deterritorialisering en virtualisering. Social media maken het mogelijk (horizontale) connecties te maken, ‘instant’ relaties aan te gaan en op directe wijze informatie te genereren en te delen op elk gewenst moment, zonder dat men fysiek aanwezig hoeft te zijn. Kortom, de vertrouwde werkwijze wordt overruled door talrijke, uiteenlopende, nieuwe toepassingsmogelijkheden van social media. De explosie en variëteit die zich nu in de praktijk laat zien is onoverzichtelijk, maar de moeite van het volgen waard. Vooral ook om gebiedsontwikkeling weer nieuwe kansen te geven. In het afstudeeronderzoek Social Urban Planning – Social Media interventions in Urban Area Development (Real Estate & Housing, TU Delft) zijn de meest interessante toepassingsmogelijkheden gesystematiseerd en geëvalueerd, door middel van 13 cases. Social media brengen een verandering teweeg in het communicatielandschap van gebiedsontwikkeling, maarde toepassing ervan bevindt zich nog in de pioniersfase, blijkt uit de cases.
Lessen uit "Social media, 'must-have' tools in gebiedsontwikkeling
Social media bieden bij gebiedsontwikkeling betrokken partijen een verbeterde informatietoevoer door het in co-creatie genereren van creatieve ideeën of specialistische kennis (crowdsourcing). Toepassingsvoorbeelden:
- Co-creatie: social media stellen ontwikkelaars in staat om hun doelgroep te laten meebeslissen over hoe zij willen wonen, werken en leven.
- Collectiviteitsvoordeel: Eindgebruikers kunnen een collectief vormen op basis van een gedeeld belang of gedeelde interesse (zoals CPO of gezamenlijke huur van een leegstaand pand).
- Signalering en burgerinitiatief: publieke partijen krijgen een beter beeld van noodzakelijke onderhoud via een online meldpunt, waarbij ook projectvoorstellen kunnen worden ingediend.
- Marketing, branding en crowdfunding: eindgebruikers kunnen zichzelf met een project of gebied identificeren en als (netwerk van) ‘ambassadeurs’ (of donateurs) optreden.
De toepassingsmogelijkheden variëren van crowdfunding- en crowdsourcing-initiatieven tot platforms die zelforganisatie faciliteren. Inzicht wordt gegeven in de mogelijkheden om creatief op zoek te gaan naar ruimte om nieuwe business cases te ontwikkelen en projecten zowel op het niveau van product alsmede proces te verrijken. Social media zijn veel meer dan slechts nieuwe communicatiekanalen. Social media vormen onderdeel van een veelomvattende, maar wel complexe toolbox die door uiteenlopende actoren van professional tot leek, tijdelijk/incidenteel dan wel continu kan worden ingezet.
Dat alles maakt dat het gebruik van social media gezien kan worden als een explorerend proces waarbij doelstellingen en resultaten niet altijd helder van tevoren zijn aan te geven en men tijdens het proces moet meesturen cq. intelligent en intuïtief meebewegen. Daarnaast vereist de inzet van social media tijd en geld waarbij de meerwaarde gedurende het project zal moeten blijken.
Social media maken het mogelijk om uiteenlopende actoren medeverantwoordelijk en mede-investeerder te maken. Daarnaast bieden social media kansen om beter te communiceren en sneller marktinzichten te verkrijgen omdat er een direct contactmoment is met de doelgroep. De luchtbrug in Rotterdam is een voorbeeld van hoe social media, middels crowdfunding, leidt tot nieuwe business cases, waaruit blijkt dat er nog steeds ruimte is voor nieuwe ontwikkelingen. Social media bieden, middels crowdsourcing, een verbeterde informatietoevoer waarbij er waardevolle informatie gegenereerd kan worden in de vorm van nieuwe creatieve ideeën of specialistische kennis. Publieke en private partijen kunnen hun doelgroep zo laten meebeslissen hoe zij willen wonen, werken en leven. Het kan natuurlijk ook andersom: dat eindgebruikers zelforganiserend een collectief vormen op basis van gezamenlijke interesses, bijvoorbeeld een ‘bouwgroep’ waarvan de leden allen landelijk willen wonen aan het water in een bepaald gebied. De wensen van deze collectieven moeten vervolgens wel vertaald worden naar een concreet en haalbaar plan. Publieke, maar vooral private partijen spelen hierin een rol als experts. Aansluiten bij of het opstarten van collectieven biedt vele voordelen ten opzichte van individuele zelfrealisatie, aangezien het dan mogelijk is om met meerderen nieuwe ontwikkelingen te starten en over meer middelen te beschikken. Zo kan het voor publieke partijen wenselijk zijn om beter geïnformeerd te worden over de staat van de openbare ruimte middels een online meldpunt. De eindgebruikers kunnen dan aangeven wanneer bepaalde onderdelen aan vervanging toe zijn of zelf projectvoorstellen doen, zoals het aanleggen van een speeltuin waarbij een combinatie van crowdsourcing en crowdfunding mogelijk de sleutel zou kunnen zijn. Social media bieden dus kansen voor een reeks nieuwe kleinschalige ontwikkelingen. Ook zijn er toepassingsmogelijkheden op het gebied van marketing en branding: social media stellen eindgebruikers in staat om zichzelf met een project of gebied te identificeren en als (netwerk van) ‘ambassadeurs’ op te treden. Hier kan slim op ingespeeld worden om grote bekendheid te verwerven voor een project.
Een ander toepassingsvoorbeeld is www.leegstandmatcher.nl, een sociaal platform voor het bij elkaar brengen van leegstaande ruimte en vraag naar woon- en werkruimte. Eindgebruikers kunnen via dit online platform zichzelf aansluiten bij een collectief of een collectief opstarten. Dit maakt het mogelijk gezamenlijk een leegstand pand te huren om in een behoefte aan woon- of werkruimte te voorzien, waar dit individueel niet haalbaar is.
Het integreren en gebruik van social media is een iteratief proces van vallen en opstaan, waar vertrouwde werkwijzen worden afgebroken en op een nieuwe wijze ambities worden nagestreefd. Het onderzoek laat zien dat social media nu al steeds meer bijdragen aan zowel het proces als (eind)product van gebiedsontwikkeling. Reden voor eenieder die op een moderne wijze actief wil zijn in het vakgebied gebiedsontwikkeling om gebruik te maken van de brede toepassingsmogelijkheden.
Meer weten? Neem gerust contact op.
E-mail : info@scintillant.nl | niraj.sewraj@gmail.com
Mobiel : 06-28545604
Linkedin : http://www.linkedin.com/pub/niraj-sewraj/29/633/b60
Website : www.scintillant.nl
Zie ook:
- Met nieuwe media het ontwikkelproces in
- Crowdfunding, gemeenschapsfinanciering in stedelijke gebiedsontwikkeling
Cover: ‘2013.02.25_Social Urban Planning_660’
Door Niraj Sewraj
Business Analyst bij Deloitte Nederland & Oprichter Scintillant
