Casus Op maar liefst 4000 locaties in Nederland beperkt ernstige vervuiling uit het verleden, ontwikkeling voor de toekomst. Sanering van oude stortplaatsen is vaak een prijzige aangelegenheid. Door functies toe te voegen lijken de betrokken partijen in het project Groenewoud bij Kortenhoef in Noord-Holland de businesscase wel rond te krijgen.
Van 1959 tot 1973 werd op Groenewoud afval gestort. De regels en vereiste voorzieningen voor het beheren van stortplaatsen waren in die jaren minder zorgvuldig dan nu. Het terrein is daardoor sterk verontreinigd en vormt al jarenlang een probleem voor het milieu en de omgeving. De provincie Noord-Holland beschouwt de oude stortplaats als ernstig verontreinigd, en vindt dat de locatie gesaneerd moet worden. Ook heeft de provincie in haar natuurbeheersplan vastgesteld dat er in dit gebied natuur moet worden ontwikkeld.
Het saneren van voormalige stortplaatsen wordt vaak gezien als een kostbaar proces. Afvalzorg, een not-for-profit bedrijf gespecialiseerd in afvalverwerking en stortplaatsbeheer, heeft samen met de gemeente Wijdemeren en de provincie Noord-Holland een totaalplan met een sluitende businesscase gemaakt. In dit plan wordt de oude stortplaats gesaneerd én heringericht als natuur- en recreatiegebied met woningen erlangs. Ook worden maatregelen genomen om het aangrenzende natuurgebied te versterken en de recreatieve mogelijkheden te vergroten. Op dit moment stelt de gemeente een ontwerp bestemmingsplan op dat volgend jaar ter visie zal gaan.
Een nieuwe leefomgeving
Groenewoud ligt in een agrarisch gebied van veengronden en bos. Het aangrenzende gebied is deels aangewezen als beschermd Natura2000-gebied. Een landschapsarchitect heeft een plan ontworpen om de ruimtelijke kwaliteit van het gebied te vergroten en om Groenewoud te transformeren tot een volledig natuurgebied. Er komen verschillende soorten gras en bomen om het gebied geschikt te maken voor koeien en paarden. Ook komen er wandelroutes en meren om de recreatiemogelijkheden te vergroten. Door het isoleren en afdekken van de verontreinigde bodem worden veiligheidsrisico’s voor het milieu geminimaliseerd en ontstaat er een natuurlijk landschap.
Saneren
Afvalzorg isoleert eerst de verontreinigde grond en bedekt deze met een nieuwe grondlaag. Deze schone grond versterkt het natuurlijk karakter van het gebied. Omdat het meeste afval in het water terechtgekomen is, wordt het slib in dat oppervlaktewater verwijderd. Daarvoor in de plaats wordt een kleilaag aangebracht om de verontreinigde grond te scheiden van het oppervlaktewater. Hierdoor komt de vervuilde grond niet in contact met de omringende natuur. Dat komt ten goede aan de waterkwaliteit en levert een schone en veilige omgeving op.
Financieren
Om het plan te financieren zijn 70 woningen nodig in Groenewoud. De opbrengst van de verkoop van deze woningen wordt gebruikt voor de sanering, de ontwikkeling en het onderhoud van het gebied. Acht ondernemers brengen hun bedrijfslocaties in voor woningbouwontwikkeling aan het lint langs het gebied en op de huidige erven. Deze ondernemers stoppen of verhuizen hun activiteiten en nemen daarmee een fors stuk aan verrommeling en verkeersbewegingen weg. Achter deze erven komen waterwoningen die met de grondopbrengsten de businesscase sluiten voor de sanering van de voormalige stortplaats en het creëren van extra natuur in de polder.
Dit artikel verscheen eerder op de website van Platform31
Cover: ‘Volgermeerpolder’ door David Peperkamp (bron: Shutterstock)