Technologieverslaafde tieners of een veilige stad

Het Internet of Things (IoT) verandert de wereld waarin we leven. Steeds meer apparaten zijn verbonden met het internet, van waterkokers en vuilnisbakken tot pacemakers en zelfrijdende auto’s. Ook steden proberen het maximale te halen uit de mogelijkheden van het digitale tijdperk. Met name in ontwikkelde economieën schieten de smartcityprojecten als paddenstoelen uit de grond. De verwachtingen zijn hooggespannen: een revolutie van de manier waarop we wonen, werken en reizen.

Dit optimisme is voor een groot deel terecht. Met slimme connectiviteit kunnen in potentie allerlei stedelijke problemen worden opgelost. Zo helpen sensoren langs wegen om files en ander verkeersleed te voorkomen. Slimme straat- en gebouwverlichting bespaart energie, wat goed is voor het milieu. Snel draadloos internet blaast verouderde bedrijfsterreinen en winkelcentra nieuw leven in. En dankzij beveiligingscamera’s is de politie beter in staat om criminaliteit aan te pakken en evenementen in goede banen te leiden.  

Speeltuin voor hackers

Toch kent de smart city ook de nodige valkuilen. Het waarborgen van de veiligheid is misschien wel de voornaamste uitdaging. De beveiliging van slimme apparaten blijkt immers een punt van zorg. Vrijwel dagelijks komen nieuwe kwetsbaarheden aan het licht. Mede daarom wordt het IoT vandaag de dag geteisterd door cybercriminelen. Denk bijvoorbeeld aan de dreiging van IoT-botnets, netwerken van tienduizenden slecht beveiligde apparaten waarmee hackers ongekend krachtige DDoS-aanvallen kunnen uitvoeren.  

Wacht de smart city hetzelfde lot als het internet der dingen? Is de stad van de toekomst een speeltuin voor hackers? We vragen het aan John Stokoe, een toonaangevende expert op het gebied van smart cities. “Cybersecurity is echt van cruciaal belang voor smart cities”, erkent Stokoe, die werkzaam is bij Dassault Systèmes. “Hoe meer sensordata we verzamelen, hoe groter de dreiging van cybercrime wordt. Het beveiligen van die data is heel belangrijk. We kunnen niet ‘smarter’ worden als we onszelf niet optimaal beschermen.”

Ruzie met de buurman

“Stel dat jij ruzie met je buurman hebt en je wilt hem terugpakken”, geeft Stokoe als voorbeeld. “Wanneer de security niet op orde is, kun je de energievoorziening van je buurman hacken en de verwarming heel hoog zetten terwijl hij op vakantie is. Dan ligt er bij thuiskomst een torenhoge energierekening op hem te wachten. De impact hiervan is relatief klein. Maar wat te denken van verveelde tieners die voor de lol een energiecentrale hacken? Of terroristen die verkeerssystemen aanvallen om zoveel mogelijk schade aan te richten?”

Toch vreest de expert zelf niet voor dergelijke doemscenario’s. “Zolang we security de hoogste prioriteit geven en blijven zoeken naar manieren om de technologie veilig te houden, is er in mijn optiek niets aan de hand. Pas als je de risico’s vergeet, ontstaat er een probleem. Elke technologie kan ongewenste bijeffecten hebben. Juist daarom is cybersecurity zo belangrijk voor smart cities. Als een technologie veilig is, wekt dat vertrouwen. Vertrouwen leidt tot investeringen. En investeringen maken de technologie beter.”

Digitale replica van Singapore

Ook de vorderingen in Singapore, volgens Stokoe op dit moment met afstand de slimste stad ter wereld, zijn reden voor optimisme. Dassault Systèmes ontwikkelt in samenwerking met de overheid van Singapore een hyperrealistisch model van de stad dat constant wordt gevoed met realtime data over onder meer de bevolkingsdichtheid, het verkeer, het weer, energieverbruik en recycling. Het analyseren van deze digitale replica van Singapore helpt beleidsmakers om de leefbaarheid te verbeteren, zowel nu als in de toekomst.

In Singapore vinden zelden grote cyberincidenten plaats. Al heeft Stokoe daar wel een kleine kanttekening bij. “De inwoners van Singapore zijn heel gedisciplineerd. Het stelen van een mobiele telefoon is daar zo’n beetje de ernstigste misdaad”, lacht hij. “De data-activiteit in Singapore is voorzien van beveiliging die wij ook in ons zakelijke platform gebruiken. Natuurlijk zijn we altijd alert op nieuwe dreigingen. Maar we zien daar helemaal geen dingen die alarmerend zouden kunnen zijn voor de toekomst van de smart city.”

De jeugd heeft de toekomst

Volgens Stokoe ziet die toekomst er dan ook rooskleurig uit. Bovendien heeft hij veel vertrouwen in de generatie die nu opgroeit. “Jongeren zijn heel nieuwsgierig. Ze durven te experimenteren en nieuwe dingen uit te proberen in de virtuele wereld. We moeten de jeugd op scholen en universiteiten mee laten denken over smart cities. Een leerling zei onlangs tegen me: ‘Leg me geen beperkingen op. Laat me juist ontdekken wat er zoal mogelijk is. Wat als we het zo doen? Waarom zouden we het niet anders aanpakken?’”

“Die kritische mindset is de sleutel tot technologische vooruitgang. En laten we wel zijn: het gaat niet om mijn wereld, maar om die van hen. Ik ben 70. Een van mijn kleinzoons is 10 jaar oud. Hij speelt graag met speciale software die Dassault Systèmes heeft ontwikkeld om kinderen enthousiast te maken over de wereld van design. Dat is prachtig om te zien. Zou het niet fantastisch zijn als de verveelde, technologieverslaafde tieners van nu straks als cybersecurityspecialisten onze smart cities veilig houden?”