Opinie De infrastructuur van Taiwan heeft zich de afgelopen jaren spectaculair ontwikkeld. De hoofdstad Taipei heeft een groot metronetwerk gekregen en is per hogesnelheidstrein van Japans model verbonden met de tweede stad, Kaohsiung in het zuiden van het eiland. Met ‘YouBike’ heeft Taipei bovendien de beschikking over een huurfiets volgens de Parijse Vélib-formule. Overal werd en wordt gewerkt aan infrastructuur, niet in de laatste plaats aan autowegen. Zo is ruim een jaar geleden een nieuwe autosnelweg aangelegd tussen Taipei en de internationale luchthaven Taoyuan, tot 2006 aangeduid als Chiang Kai-shek International Airport (toen vernoemd naar de vermaarde nationalistische politicus en voormalig president van Taiwan). En alsof dat nog niet genoeg is, wordt in juni dit jaar ook nog eens regionale metroverbinding naar de luchthaven geopend. Ondertussen is men voorzichtig het concept ‘Transit Oriented Development’ (TOD) aan het ontdekken, hetgeen de directe aanleiding was om naar Taiwan af te reizen. De professionals en bestuurders staan namelijk open voor ondersteuning en advies van buiten.
Taiwan verdient een zonnige toekomst
Het vlaggenschip-project is momenteel ‘Taoyuan Aerotropolis’. Dat voorziet in een uitbouw van de luchthaven (met derde startbaan, en derde terminal), maar ook in de ontwikkeling van de luchthaven en zijn omgeving tot luchthavenstad, een Aerotropolis dus. Kennelijk geïnspireerd door luchthavengoeroe John Kasarda, bekend van zijn boek ‘Aerotropolis’ (“The way we’ll live next”). Het project voorziet met ruim drieduizend hectaren in de grootste grondonteigening door de overheid ooit. De beschikbare capaciteit van 34 miljoen passagiers per jaar is met de huidige 30 miljoen al bijna bereikt. Met de voorziene uitbouw wordt voor over 30 jaar rekening gehouden met ruim 70 miljoen. Op een recente bijeenkomst van het ministeriële Instituut van Transport benadrukte ‘Taoyuan County Commissioner’ John Wu, in wiens gebied de luchthaven is gesitueerd, dat het project niet alleen zijn ‘county’ aangaat, maar van grootste belang is voor de Taiwanese natie als geheel. Bovendien heeft Taiwan volgens hem tot nu toe voor de upgrade van economie en industrie onvoldoende gebruik gemaakt van zijn strategische geografische positie.
Het gaat dus goed, toch spiegelt Taiwan zich graag aan zijn grote broers Hongkong en Singapore. Die zijn met hun economie en infrastructuur inderdaad veel verder, want volgens velen in de Taiwanese transportwereld doelmatiger in het organiseren van projecten. Hun luchthavensteden zijn al volop in bedrijf en beschikken dan ook over uitstekende verbindingen met het centraal-stedelijke gebied. In Taipei zijn ze best jaloers op de indrukwekkende expresmetro van Hongkongs luchthaven Chek Lap Kok naar het centrum.
Als ik tijdens een diner naast Yeh Kuang-Shi, de minister van Transport zit, vat hij het bij wijze van mop als volgt voor mij samen. “Singapore is democratisch en men volgt er de regels, maar er is geen vrijheid. In Hongkong is men vrij, de regels worden er gevolgd, maar het is geen democratie. Taiwan is dat wel en men is er ook vrij, maar niemand volgt de regels.”
Tot nu toe is men er niet in geslaagd om voor de metropoool Taipei als geheel, dat is inclusief de county van mijnheer Wu, een omvattend plan voor stedelijke ontwikkeling en infrastructuur van de grond te tillen. De burgemeesters van Tapei en omliggende gemeentes bedenken ieder hun eigen regels (om zich er dan niet aan te houden) en maken ruzie met elkaar. Tot overmaat van ramp is de nieuwe metro eigenlijk niet geschikt voor passagiers naar de luchthaven (te langzaam, waar laat je je koffers), terwijl de hogesnelheidslijn er geen station heeft - men moet op een pendelbus overstappen (later dit jaar op de metro, maar het blijft onhandig).
Wat te doen? TOD verder ontwikkelen bijvoorbeeld, en ruimer opvatten dan louter commerciële exploitatie van de omgeving van terminals en metrohaltes, waar nu aan gedacht wordt. En vooral bedenken hoe het gehele OV-systeem van Taiwan toegesneden kan worden op nationale en metropolitane verbindingen én ontwikkelingen. Maar hoe weet men consensus over dit soort ingrepen te krijgen? Ik heb minister Yeh Kuang-Shi geadviseerd om een ‘luchthaventafel’ op te zetten, waarvan hij dan voorzitter zou moeten worden. Alle stakeholders op hoog niveau zouden daaraan de komende jaren met elkaar tot overeenstemming kunnen komen. En zo gezamenlijk, dus met elkaar gedeelde strategieën bedenken en een kans geven. “Goed idee”, zegt Yeh, “maar bedenk wel dat wij hier in Taiwan sociaal veel hiërarchischer in elkaar steken, dan bij jou daar in Nederland.”
Misschien gaat die tafel er toch komen. Taiwan verdient een zonnige toekomst. Het is een mooi en sympathiek land dat elegant het midden weet te houden tussen het vaak stijve Japan en het soms slonzige China. Als het goed wordt aangepakt kan Taipei op basis van TOD uitgroeien tot een polycentrische metropool waarin de luchthaven op vanzelfsprekend wijze is opgenomen. Ook heeft Taipei een kans om met zijn luchthaven een mondiale hub te worden. ‘Taiwan the easy gate to Asia’ was ons creatief idee dat ik met Yeh en mijn collega’s tegen het licht heb gehouden. Als het aan ons ligt gaat daar de komende tijd aan gewerkt worden.
Meer informatie:
Rob van der Bijl
Site: www.lightrail.nl
Mail: robvanderbijl@gmail.com
Twitter: @robvanderbijl
Cover: ‘2014.05.11_TOD voor Taipei_180’
