Casus Het voormalig Marinevliegkamp Valkenburg in de gemeente Katwijk krijgt een nieuwe bestemming. In de komende decennia werken de gemeente Katwijk en het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB) samen aan de ontwikkeling van een aantrekkelijke woon-, werk- en recreatielocatie. Op deze plek aan de duinen vormen natuur, historie én wensen van de toekomstige bewoners de basis voor bijzonder energieneutraal wonen. Het RVOB, sinds 5 november onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, is als eigenaar van het gebied verantwoordelijk voor het tijdelijk beheer en de (her)ontwikkeling van de locatie.
Transformatie Locatie Valkenburg, Katwijk
-
‘Van vliegen naar wonen - Afbeelding 1’
De betrokken partijen hebben ondanks de aanhoudende laagconjunctuur vertrouwen in deze grootschalige ontwikkeling, omdat de regio Holland Rijnland een kwalitatieve en kwantitatieve woningbehoefte kent, het gebied centraal in de Randstad ligt en grenst aan duinen en natuurgebieden.
De economische situatie is een belangrijke uitdaging die de komende jaren een rol zal blijven spelen. De locatie zal organisch tot ontwikkeling komen, inspelend op de vraag naar woningen, bedrijven en voorzieningen. Jos Wienen, voorzitter van de Stuurgroep Locatie Valkenburg: “Een uitgekiende ontwikkelstrategie is van groot belang om in de huidige tijd een succesvolle ontwikkeling tot stand te brengen. Het vasthouden aan ambities is juist van groot belang bij zo’n geleidelijke ontwikkeling.”
De haalbaarheid van de plannen wordt verder vergroot door de mogelijkheden die de Crisis- en Herstelwet biedt. Nico Smiet, projectdirecteur RVOB: “We hebben Project Locatie Valkenburg aangemeld als pilotproject voor de Crisis- en Herstelwet. Daardoor wordt het mogelijk om te gaan werken met een bestemmingsplan van 20 jaar, wat beter aansluit bij de lange ontwikkelperiode die past bij een grootschalige ontwikkeling zoals deze.”
Masterplan
In 2008 werd een intentieovereenkomst getekend door het Rijk, de provincie Zuid-Holland, de gemeenten Katwijk en Wassenaar en de regio Holland Rijnland. Deze stelde als doel om de locatie duurzaam te ontwikkelen met de focus op energieneutraliteit, duurzaam waterbeheer en duurzame bouw. Medio november 2012 is het concept-masterplan voor Locatie Valkenburg gepubliceerd, waar tot eind dit jaar op gereageerd kan worden. Naar verwachting neemt de gemeenteraad in het voorjaar van 2013 een besluit over het definitieve masterplan. In het masterplan zijn alleen de hoofdstructuren van het gebied (water, groen en infrastructuur) vastgelegd. De locatie kent een organisch ontwikkelproces, afhankelijk van de specifieke vraag in de markt. De geplande Rijnlandroute en de HOV-busverbinding zorgen voor een goede bereikbaarheid. Locaties voor de opwekking van windenergie worden binnen een straal van 10 kilometer van het plangebied gezocht, conform de provinciale structuurvisie.
Plankaart op hoofdlijnen, klik voor groot
Pilotproject Gebieden Energieneutraal
Locatie Valkenburg is het pilotproject voor het programma Gebieden Energieneutraal. De gemeente Katwijk, het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB) en de 14 koploperbedrijven van Gebieden Energieneutraal (GEN) tekenden in september 2011 een samenwerkingsovereenkomst. Aan Gebieden Energieneutraal nemen bedrijven uit de bouw-, installatie-, industrie- en energiesector en deel, alsmede kennisinstellingen en financieel-juridische adviesbureaus . GEN stelt zich tot doel om de huidige belemmeringen voor de realisatie van energieneutrale gebieden weg te nemen. Daarbij gaat het om innovatieve technieken om energie te besparen en op te wekken op zowel woning- als gebiedsniveau. En voorstellen voor (nieuwe vormen van) financiering, samenwerkingsvormen en het beïnvloeden van gebruiksgedrag, die direct uitvoerbaar zijn. Voordeel voor de bewoners zijn de lagere energielasten. Het ministerie van BZK draagt vijf miljoen euro bij aan GEN voor kennisontwikkeling en -verspreiding in het kader van de Innovatieagenda Energie - Gebouwde Omgeving. Belangrijke aanleiding is de Europese norm om vanaf 2020 alle nieuwbouw energieneutraal te maken (EPC=0). De koploperbedrijven van GEN dragen vier miljoen euro bij.
In het kader van de hoge energieambitie en de beoogde voorbeeldfunctie, is Locatie Valkenburg aangemeld voor het certificeringstraject BREEAM gebied. Er wordt ingezet op de kwalificatie Excellent. Rijk en gemeente tonen daarmee aan de duurzaamheidsambitie voor de locatie integraal op te pakken.
Transformatie en tijdelijk gebruik
Voor de periode van planvorming heeft het RVOB het terrein verhuurd en zal het RVOB - waar dit door werkzaamheden nog kan - gebouwen verhuren die de marine in 2006 verliet. Daarbij gaat het onder andere om bedrijfshallen (hangaars), bedrijfsruimte, opslagruimten en ruimte voor evenementen. Een van de hangaars is sinds eind 2010 in gebruik als Theaterhangaar, en een naastgelegen hangaar is getransformeerd tot evenementenlocatie. De TU Delft gebruikt een deel van het terrein en bedrijfsruimte voor het testen van innovatieve technieken op het gebied van duurzame energieopwekking, zoals Energievliegers. Ook test het team van Wubbo Ockels de Superbus op de lange landingsbaan. Er is een kinderdagverblijf en naschoolse opvang net buiten de hekken van het terrein. Het gebied, dat voor bijna 70 jaar aan de openbaarheid was onttrokken, wordt meer en meer opengesteld voor publiek. [Lees verder>>][4]
Theaterhangaar
Zie ook:
- Rijksadvies in tijden van decentralisatie, redactioneel
- RVOB Café, gebiedsbranding Gebieden beleven
Cover: ‘Vliegkamp Valkenburg in 2006’ door Wattman (bron: Flickr.com)
Door Arienne Mak
Projectmedewerker bij Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling TU Delft
